Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Köpekler Neden Birbirinin Poposunu Koklar?

Köpekler Neden Birbirinin Poposunu Koklar?
3 dakika
75,771
Tüm Reklamları Kapat

Yeni tanışan veya bir süre sonra tekrar karşılaşan köpeklerin birbirinin poposunu kokladığını fark etmişsinizdir. Bunun neden yaptıklarını hiç düşündünüz mü? Bu yapbozun iki parçası var.

Köpek Burnu ve Jacobson Organı

Her şeyden önce, bizim için koku duyumuz daha ikincil bir duyu olsa da köpeklerin burnu inanılmaz hassastır: Ortalama bir köpeğin burnu, ortalama bir insanın burnundan 10.000 ila 100.000 kat daha hassas olabilmektedir.[1]

Tüm Reklamları Kapat

Bu aşırı yüksek hassasiyetin sorumlularından birisi, vomeronazal organ (ya da Jacobson Organı) adı verilen ilginç bir evrimsel yapıdır. Köpek gibi bazı tetrapodlarda hâlen işlevsel olan, insan gibi diğerlerindeyse körelmiş olan Jacobson Organı, burun boşluğunun içinde, damağın hemen üzerinde, burun bölmesinin içinde yer alan, yumuşak ve ikincil (İng: "auxillary") bir koku alma dokusudur.[2]

Hayvanlar Alemi'nin genelindeyse yılanlarda ve diğer sürüngenlerin pratik olarak hepsinde tamamen işlevseldir; Memeli Hayvanlar altındaysa kediler, köpekler, sığırlar, domuzlar ve bazı primatlarda çalışmaya devam etmektedir. Günümüzde insanların sadece küçük bir kısmında bu organ fiziksel olarak bulunmaktadır (ama işlevsizdir); çoğundaysa bu organ hiç üretilmez.

Tüm Reklamları Kapat

Köpeklerde bulunan 2 ayrı koku sistemi
Köpeklerde bulunan 2 ayrı koku sistemi
MDPI

Memelilerde vomeronazal organda bulunan duyu nöronları, koku kaynağıyla doğrudan fiziksel temas gerektiren, uçucu olmayan kimyasalları algılar. Bu koku kimyasallarının en önemilerinden biri, aynı türün diğer bireylerinin vücutlarından salgıladığı, feromon olarak bilinen kimyasal iletişim sinyalleridir. Böylece hayvanlar birbirlerini bu feromonlar sayesinde tanıyabilirler ve hatta kaliteli bir eş adayı olup olmadıklarını çözebilirler. Feromonların çok büyük bir kısmı Jacobson Organı, çok küçük bir kısmıysa beyindeki koku korteksi tarafından işlendiği için, insanlar birbirlerinin feromonlarını çok kısıtlı bir şekilde tespit edebilirler.[3] Buna rağmen insanlar, eş adaylarını bilinçli olarak algılanmayan vücut kokularına göre seçiyor olabilirler; çünkü majör histokompatibilite kompleksi (MHC) adı verilen bir gen grubunda meydana gelen mutasyonlar, hem bireyin savunma sistemini değiştirdiği hem de kişilerin "koku izini" değiştirdiği bilinmektedir.[4] Henüz kesin olmamakla birlikte, yapılan bazı çalışmalar, birbirinin kokusunu alan partner adaylarının, kendi MHC gen varyantlarından en uzak varyantları yansıtan kokulara sahip bireyleri seçtiğini göstermektedir.[5]

Uzun lafın kısası bir köpek, bir nesneyi kokladığında, onun hakkında bizim alabildiğimizden çok daha fazla bilgi alabilmektedir. Ayrıca bu organdan çıkan sinirler ana koku alma korteksine değil, doğrudan amigdala, BNST ve hipotalamusa gitmektedir; bu nedenle de örneğin kakanın kokusu, köpeklerin aşırı hassas hislerini bulandırmamaktadır.[6] Zorlu şartlarda bile müthiş bir şekilde koku alabilmelerinin sırrı budur.

Elbette bu, tek başına köpeklerin neden diğer köpeklerin kulağını veya sırtını değil de poposunu kokladığı sorusuna cevap veremiyor. Bunun için, yapbozun ikinci ve en önemli parçasına ihtiyacımız var.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Köpek Poposu ve Anal Kese

Birçok memeli hayvanda, özellikle de etçil hayvanlarda (Carnivora), özellikle de kurtlarda, köpeklerde, ayılarda ve su samurlarında anal kese veya anal bez adı verilen salgı organları bulunmaktadır. Bu keseler, insanlarda da bulunmaktadır; ancak diğer memelilerdeki kadar işlevsel değildir.[7], [8]

Köpeklerde anal kesenin konumu (solda ve ortada) ile bloke olmuş bir anal kese (sağda)
Köpeklerde anal kesenin konumu (solda ve ortada) ile bloke olmuş bir anal kese (sağda)
PDSA

Köpek ve kedilerde anal kesenin salgıları, alan belirleme sırasında kullanılır ve her dışkılama sırasında da bir miktar salgı üretilir. Bunun haricinde korku ve kaygı da anal kese salgılarını tetikleyebilir.

Son derece keskin bir koku yayan bu bezlerde, köpeklerin birbirlerini tanımalarını sağlayan kimyasallar bulunmaktadır. Bu keskin aromaya sebep olan başlıca moleküller, kese içinde üretilen zincirli asitlerdir. Bunun haricinde bu kese, trimetilamin gibi aminler de üretir.[9] Köpeklerin salgıladıkları bu kimyasalların aroması, hayvanların genlerine ve savunma sistemlerinin durumuna göre değişmektedir. Bu nedenle de köpeklerin birbiriyle iletişiminde kritik bir role sahiptir.

Sonuç

Yani Hayvanlar Alemi içerisindeki birçok türde, ama özellikle de köpeklerde birbirinin poposunu koklamak, sayısız kimyasal iletişim yönteminden bir diğeridir. Bir nevi "kimyasallarla konuşma" işidir. Ve köpekler birbirlerinin diyetini, cinsiyetini, duygusal hallerini bu şekilde sorar. Yani bizler için çiçekler neyse, köpekler için de popolar odur diyebiliriz.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
55
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • İnanılmaz 47
  • Tebrikler! 40
  • Güldürdü 21
  • Merak Uyandırıcı! 18
  • Bilim Budur! 11
  • Muhteşem! 7
  • İğrenç! 7
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 5
  • Umut Verici! 2
  • Üzücü! 1
  • Grrr... *@$# 1
  • Korkutucu! 1
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 01/12/2023 03:53:43 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/2519

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Küresel Isınma
Lazer
Işık Yılı
Virüs
Fobi
2019-Ncov
Davranış
Habercilik
Zihin
Gözlem
Acı
Dünya Dışı Yaşam
Skeptisizm
Kromozom
Komplo Teorisi
Ekosistem
Molekül
Abd
Nötron Yıldızı
Kuş
İnsan
Doğa Yasası
İntihar
Algı
Ahlak
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Kurtlar Neden Dolunayda Ulur?
Kurtlar Neden Dolunayda Ulur?
Psikolojiyle İlgili 10 Sorunuza 10 Cevap! | Sorun Var #6
Psikolojiyle İlgili 10 Sorunuza 10 Cevap! | Sorun Var #6
Kulaklarınız Neden Çınlıyor?
Kulaklarınız Neden Çınlıyor?
Euler Diski Neden Durmuyor?
Euler Diski Neden Durmuyor?
Son Çiçek Salgını Bir Lab Sızıntısı Nedeniyle Başlamış Olabilir mi?
Son Çiçek Salgını Bir Lab Sızıntısı Nedeniyle Başlamış Olabilir mi?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Köpekler Neden Birbirinin Poposunu Koklar?. (8 Temmuz 2022). Alındığı Tarih: 1 Aralık 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/2519
Bakırcı, Ç. M. (2022, July 08). Köpekler Neden Birbirinin Poposunu Koklar?. Evrim Ağacı. Retrieved December 01, 2023. from https://evrimagaci.org/s/2519
Ç. M. Bakırcı. “Köpekler Neden Birbirinin Poposunu Koklar?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 08 Jul. 2022, https://evrimagaci.org/s/2519.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Köpekler Neden Birbirinin Poposunu Koklar?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, July 08, 2022. https://evrimagaci.org/s/2519.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close