Kompozit Rezin Dolgu Materyalleri Nedir? Diş Hekimliği Alanında Nasıl Kullanılırlar?
Dental Composite Fillings: Everything You Should Know
Bu içerik tıp ve sağlık ile ilişkilidir. Sadece bilgi amaçlı olarak hazırlanmıştır. Bireysel bir tıbbi tavsiye olarak görülmemelidir. Evrim Ağacı'ndaki hiçbir içerik; profesyonel bir hekim tarafından verilen tıbbi tavsiyelerin, konulan bir teşhisin veya önerilen bir tedavinin yerini alacak biçimde kullanılmamalıdır.
Kompozit rezinler, diş hekimliğinde çeşitli uygulamalar için kullanılan sentetik rezinlerden yapılmış dolgu malzemeleridir. Rezin bazlı bu malzemeler, diş hekimliğinde geniş bir kullanım yelpazesine sahiptir. Klinik olarak dolgu malzemesi, yapıştırıcı, çekirdekler olarak kullanılmakta; endodontik postlar ve indirekt restorasyonlarda görev almaktadır.
Kompozit rezinler, bugün sıkça kullanılmalarına neden olan bazı faydalara sahiptir:
- Diş hekimliği alanında kullanılan kompozit rezin materyaller, estetik özellikleri nedeniyle eski materyallere (örneğin amalgama) tercih edilir. Amalgamın gri rengi, dişte kullanıldığında belli olur ve özellikle ön dişlerde estetik olmayan görüntüler oluşturabilir. Kompozit rezinler, farklı renklerde üretilebilir ve diş renklerini çok iyi taklit edebilirler; bu da onları estetik açıdan eski materyallere göre üstün kılar.
- Kompozit rezinler, eski diş hekimliği materyallerinden farklı olarak dişe yapıştırıldıkları için eski materyallerin kullanılamayacağı bölgelerde de kullanılabilirler. Bu özellikleri, ilgili bölgede kaldırılması gereken diş yapısı miktarını azaltır, bu da sağlıklı dokular için daha koruyucu bir alternatif sunar.[2]
- Farklı kullanım alanları (yapıştırma, kırık tamiri, estetik amaçlı minimal kullanımlar) ile kompozit rezinler, eski tip dolgu materyallerine tercih edilir.[2]
- Tamir edilebilir olmaları, hasar gören bölgenin onarılmasını sağlar ve tedavilerin tekrarlanmasını sıklığını azaltır.[2]
- Son zamanlarda tartışma konusu olan amalgam materyalinin sebep olduğu cıva maruziyeti, kompozit rezinlerle ortadan kalkmıştır. Bu özelliğiyle uygulanan kişi, çevre ve diş hekimleri için daha güvenli bir dolgu materyali seçeneği haline gelmiştir.[3]
Bu avantajlara karşın, kompozit rezinlerin bazı dezavantajları da mevcuttur:
- Polimerizasyon büzülmesi nedeniyle, kompozit rezinlerin alt kısımlarında ve kenarlarında boşluklar oluşabilir ve bu alanlar yeniden çürük oluşumuna yatkın bölgeler haline gelebilir.[4]
- Bazı durumlarda, mekanik dayanıklılıkları geleneksel amalgam restorasyonlardan daha düşük olabilir.[4]
- Diğer materyallere göre daha zor ve teknik hassasiyet gerektiren uygulamaları, daha fazla başarısızlığa yol açabilir.[5]
- Ayrıca, eski tip materyallere kıyasla uygulama sürelerinin daha uzun olması da bir dezavantaj olarak değerlendirilebilir.[5]
Kompozit Rezin Dolgu Materyallerinin Kompozisyonları ve Yapısı
Kompozit rezinler temelde üç ana bileşene sahiptir:
- Organik Rezin Matrisi,
- İnorganik Doldurucular,
- Ara Bağlayıcı Ajanlar.
Organik Rezin Matriks
Kompozit rezinlerin kimyasal olarak aktif bölümü, başlangıçta akışkan olan ve radikal ekleme reaksiyonu ile katılaşan monomer matriksidir. Plastikten sert yapıya dönüşebilme yeteneği, kompozit rezinlerin diş hekimliğinde kullanılmasını mümkün kılan temel özelliklerden biridir.
Diş hekimliğinde kullanılan rezin bazlı kompozitlerde genellikle bisfenol-A ve glisidil metakrilat tepkimesiyle oluşan, Bis-GMA adı verilen monomer kullanılır. Bis-GMA, metil metakrilata göre daha yüksek moleküler ağırlığa sahiptir, bu da polimerizasyon sırasında oluşan büzülmenin azaltılmasına yardımcı olur. Bazı kompozit rezinler, Bis-GMA'nın yerine UDMA (üretan dimetil metakrilat) adında farklı bir organik matris kullanır.
Bis-GMA ve UDMA monomerleri, yüksek moleküler ağırlıklarından dolayı tek başlarına kullanıldıklarında oldukça yüksek viskoziteye sahip olurlar. Viskoziteyi düşürmek için, daha düşük moleküler ağırlığa sahip TEGDMA, EDMA ve MMA gibi viskozite kontrolcüleri rezin matrise eklenir.
Kompozit rezinlerin raf ömrünü uzatmak ve prematüre polimerizasyonu önlemek için hidrokinon gibi bir inhibitör rezin matrise dahil edilmiştir.
Polimerizasyonun diş hekimi kontrolünde başlatılabilmesi için kimyasal aktivasyon, görünür ışıkla aktivasyon ve UV ışıkla aktivasyon gibi aktivatör sistemleri rezin matrise eklenmiştir. Çoğu modern kompozit rezin, uygulama ve son restorasyon arasındaki çalışma süresinin kontrol edilebilmesi için ışıkla sertleşen türdendir.
Işıkla sertleşen kompozitler, organik matrislerinde Kamforokinon (CQ), fenilpropanedion veya Lucirin gibi başlatıcı moleküller içerirler. Her molekül farklı ışık dalga boylarında sertleştiği için, sertleştirilmeleri için farklı ışık kaynakları gereklidir.
İnorganik Doldurucular
İnorganik doldurucular, kompozit rezinlere eklenen cam partikülleri içeren materyallerdir. Bu doldurucular, rezinlerin sertlik ve basınç dayanıklılığını artırarak mekanik dirençlerini güçlendirir. Ayrıca, rezin matris miktarını azaltarak ve polimerizasyon sırasında büzülmeyle etkileşime girerek kompozit rezinlerin boyutsal stabilitesini sağlarlar. Dolduruculara eklenen radyo opak metaller, radyografilerde dolguların doğal diş dokusundan ayrılmasını kolaylaştırır ve kompozit rezinin kullanıldığı bölgeye ve amaca bağlı olarak estetik özellikler ve renk katkısı sağlar.
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Ara Bağlayıcı Ajanlar
Rezin matrisinin doldurucu materyallerle mekanik ve kimyasal özelliklerini koruması, bu materyalin kullanılabilirliği için hayati önem taşır. Ancak, doldurucu materyaller ile rezin matris arasında doğal bir bağ oluşması neredeyse imkansızdır. Bunun nedeni, rezinlerin hidrofobik (yani suyu iten) olması ve silika bazlı cam partikül doldurucuların hidroksil grupları nedeniyle hidrofilik (suyu çeken) olmasıdır.
Ara bağlayıcı ajan kullanılmadan yapılan kompozit rezinlerde, polimerizasyon sırasında büzülme olur ve rezin matris ile silika bazlı doldurucular arasında stres noktaları oluşur. Bu stres noktaları, mikro çatlaklara ve ileri aşamalarda fraktürlere yol açabilir. Bu sorunu önlemek için, bir yüzeyi hidrofilik diğer yüzeyi hidrofobik olan silan adlı bir ara bağlayıcı ajan kullanılır. Bu ajan sayesinde organik matris ile doldurucular arasında güçlü bir bağ oluşur. Sertleşme sırasında oluşan kuvvetler homojen olarak dağılır, böylece mikro fraktürlerin ve fraktürlerin oluşumu engellenir ve iki farklı materyalin en güçlü özellikleri, rezin bazlı kompozit materyalde birleştirilerek kullanılır.
1960'lardan itibaren geliştirilen kompozit rezin dolgular, diş hekimliğinde adeziv sistemlerle birlikte kullanılarak, daha önce tedavi edilemeyen klinik durumların restorasyonunda başarılı sonuçlar elde etmiştir. Bu alanın günümüzde de gelişmeye devam etmesi, temel bilimlerin ve malzeme biliminin hayatımızda ne denli yer aldığını açıkça göstermektedir.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git-
3
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- Türev İçerik Kaynağı: Academia | Arşiv Bağlantısı
- R. V. Noort, et al. (2013). Introduction To Dental Materials. ISBN: 9780723436591. Yayınevi: Elsevier Health Sciences.
- ^ a b c WebMD Editorial Contributors. Dental Health And Tooth Fillings. Alındığı Tarih: 4 Temmuz 2024. Alındığı Yer: WebMD | Arşiv Bağlantısı
- ^ G. Bjørklund. (1991). [Mercury In The Dental Office. Risk Evaluation Of The Occupational Environment In Dental Care]. Pubmed Central. doi: 10.PMID: 2042211. | Arşiv Bağlantısı
- ^ a b A. Shenoy. (2009). Is It The End Of The Road For Dental Amalgam? A Critical Review. Medknow, sf: 99. doi: 10.4103/0972-0707.45247. | Arşiv Bağlantısı
- ^ a b O. Bailey, et al. (2019). Papilla Management In Sub-Gingival, Interproximal, Direct Composite Restoration: A Key Step To Success. British Dental Journal, sf: 933-937. doi: 10.1038/s41415-019-0412-6. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 17/11/2024 11:17:02 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/18036
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
