Kıvırcık Saç Nasıl Oluşur? Fön, Perma ve Maşa ile Elde Edilen Kıvırcık Saçlar Neden Kalıcı Olmuyor?

Kıvırcık saça sahip olmak pek çok insanın hayalini süsler. Hatta bu sebeple birçok kişi kuaför salonlarında saatlerini harcar. Bu amaçla saçlara perma, maşa gibi pek çok değişik işlem uygulanır. Kıvırcık saçlı insanlar ise bu işlemlere gerek duymadan, saçlarının bukle bukle olmasını sağlayan mekanizmaya doğuştan sahiptirler.

Kıvırcık Saça Sebep Olan Faktörler

Genetik

Saçın düz veya kıvırcık olmasını sağlayan en temel faktör ise genetiktir. Saç şeklini çok büyük bir oranda genetik şifrelerimiz belirliyor. Kıvırcık saç geni, düz saç genine baskındır. Buna rağmen çevrenizde gördüğünüz insanlar daha çok düz saçlı olabilir. Saçın tipi, çoklu allel genler tarafından belirlenir. "Allel" dediğimiz kavram, farklı özelliklere sahip bir genin alternatif formu veya formlarıdır. Yani bu değişik alleller sayesinde saçın tipi çok değişik formlarda olabilir ("düz" ve "kıvırcıklık" dışında saçın "dalgalı" olması gibi.) Bu genlerdeki varyasyonlar da değişik ortamlarda değişik oranlarda bulunabilir.

Bu oran, bulunduğunuz ortama, ülkeye hatta kıtaya göre değişir. Kıvırcık saç Afrika’da yaygın olmasına rağmen, Asya'da nadir görülür. Avrupa’daki araştırmalara göre Avrupalıların %45'inin düz saçlı, yüzde 40’ının dalgalı saçlı ve %15'inin de kıvırcık saçlı olduğu belirlenmiştir.

Saç Foliküllerinin Yapısı

Diğer bir faktör ise saç foliküllerinin yapısıdır. Folikül, saçın içinde büyüdüğü yapıdır. Yapılan son araştırmalara göre bu foliküllerin şekli, saçın şeklini de etkiliyor. Eğer foliküllerin şekli simetrikse (yuvarlak), saç folikülden düz çıkmaktadır. Eğer C-şeklinde veya yassıysa kıvırcık; ovalse de dalgalı olmaktadır.

Keratin

Son faktör de saçta bolca bulunan keratin proteini. Keratin, iç ve dış yüzeylerinde bulundurduğu yüksek orandaki hidrofobik amino asitlerden ötürü suda çözünmeyen, lifsi yapıdaki güçlü ve esnek bir protein türüdür. Keratin aynı zamanda yüksek miktarda sistein amino asidi de içerir. Saçtaki bu amino asitlerin R gruplarının (yan gruplar – sülfür atomları içerir) birbirine yakın olmaları durumunda, saça kıvrım veren kovalent karakterde disülfit bağları oluşur. Keratin proteinleri de birbirlerine disülfit bağlarıyla bağlanırlar. Saçta ne kadar çok disülfit bağı olursa, saç o kadar kıvrımlı olur.

Saçın folikül yapısına da bağlı olarak, simetrik folikülden çıkan düz saçta bu amino asitlerin R grupları yaklaşıp disülfit bağı oluşturamadıklarından, saç düzlüğünü korur. Fakat kıvırcık saçın yassı olan folikülleri, bu amino asitlerin R gruplarını birbirine yaklaştırıp arada disülfit bağlarının oluşmasına izin vererek saçın kıvırcık yapısına katkıda bulunur.

Kıvırcık Saçla İlgili Sık Sorulan Sorular

Kıvırcık Saça Fön Çekip Düzleştirdiğinizde Ne Oluyor?

Kıvırcık saça fön çekerseniz, saça yoğun bir şekilde ısı uygulamış olursunuz ve bu sayede saçın yapısındaki kimyasal bağlar (disülfit bağları ve hidrojen bağları) kırılır.

Perma işleminde de aynı durum geçerlidir. Saç uygun bir şekilde sarılır. Saça, içinde indirgeyici bir madde içeren (ki bu madde çoğu zaman sülfidril (-SH grubu olur) bir çözelti ısıyla birlikte uygulanır. Bu indirgeyici madde disülfit bağlarını, nemli ısı da hidrojen bağlarını kırar. Belirli bir süre sonra indirgeyici madde saçtan uzaklaştırılır, disülfit köprülerinden geriye kalan sistein kalıntıları kendiliğinden disülfit ve hidrojen bağları oluşturabilsin diye yükseltgeyici bir madde uygulanır. Böylece saç istenen şekilde kıvırcıklaştırılmış olur.

Bu iki durum da geçici olmakla birlikte, eğer bu işlemler çok uygulanır ve saç çok fazla ısıya maruz bırakılırsa, saçtaki kimyasal etkileşimler kalıcı olarak zarar görebilir. Bu da saçın orijinal şekline dönememesi ve saç yapısının zarar görmesi demektir.

Fön Çekilmiş Bir Saçı Islattığınızda Neden Kıvrılır?

Hidrojen bağları, disülfit bağları kadar güçlü olmamasına rağmen yine de saçın kıvrılmasında etkin kuvvetlerdir. Bu bağlar saçınızı her yıkayıp kurutuşunuzda, birbirine komşu keratin proteinleri arasında kırılır ve yenileri oluşur.

Hidrojen bağları; keratin proteinlerindeki moleküller, su molekülleriyle aralarında zayıf bir etkileşim olduğunda oluşur. Böylece dolaylı yoldan iki keratin proteini de bağlanıp bir araya gelir. Keratinler arasında bu bağ ne kadar çok olursa, saç da o kadar kıvrılır.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Yani su molekülleri saç tarafından emilir ve hidrojen bağları oluşur. Böylece saç düz şeklinden kıvrımlı hale dönüşür.