Kedileriniz Oyun mu Oynuyor, Yoksa Kavga mı Ediyor?

Hiç kedilerinizin birbirleriyle oynadığı oyun çok şiddetli göründüğü için endişelendiniz mi? Scientific Reports'ta yayınlanan bir araştırma, bu endişeleri gidermek adına kedilerde oyun oynamayı ve kavga etmeyi araştırdı.

Araştırmacıların amacı, neyin oyun olduğunu ve neyin kavgaya yol açabileceğini çözmek için herkesin gözlemleyebileceği basit davranışları bulmaktı. Bu araştırmanın sonuçları, söz konusu kavgalar hayvanlara ve insanlara zarar verebileceği için önemlidir. Öyle ki, kedileriniz anlaşamıyorsa birini yeniden sahiplendirmek zorunda bile kalabilirsiniz.

Kedi "Kavgalarını" Kategorize Etmek

Slovakya'daki Veterinerlik ve Eczacılık Üniversitesi ile Birleşik Krallık'taki Lincoln Üniversitesi'nden Noema Gajdoš-Kmecová liderliğinde yapılan çalışma, 210 kedi arasındaki etkileşimleri içeren 105 videoyu analiz etti.

Araştırma ekibi daha sonra bir etogram geliştirdi. Bu etogram, çalışmada kullanılan belirli davranışların bir kataloğuydu. Davranışlar altı gruba ayrıldı:

1. Durgun: Baş ve vücut hareketsiz bir pozisyondadır (örneğin çömelmiş pozisyon).
2. Güreş: Kediler güreş hareketleri gibi hareketler yapar ve fiziksel temas halindedir.
3. Kovalama: Bir kedi takip eder ve/veya diğer kedi kaçar.
4. Diğer etkileşimli etkinlikler: Kediler kıl yalama, birbirlerine yaklaşma ya da sırttaki kılları kabartma gibi eylemlerde bulunur.
5. Etkileşimsiz etkinlikler: Kendilerine veya cansız bir nesneye yönelik aktivitelerdir (örneğin su içme ya da kendini yalama).
6. Ses çıkarma: Kediler hırıltı yapma, tıslama ya da miyavlama gibi sesler çıkarır.

Her video, bu davranışlardan hangilerinin her bir kedi tarafından gösterildiğini belirlemek için analiz edildi. Daha sonra her etkileşim, kümelerde hangi davranışların birlikte ortaya çıktığını bulmak için istatistiksel olarak analiz edildi. Araştırmacılar bundan yola çıkarak videoları üç etkileşim kategorisine ayırdı:

1. Oyuncu: Videolardaki kedilerin %40'ı bu etkileşim türün sergiliyordu. Güreş hareketleri gözleniyordu ancak ses çıkarma davranışı eksikti.
2. Hırçın: Bu gruptaki kediler bazı sesler çıkardılar ve tekrarlayan hareketsizlik nöbetleri geçirdiler. Örneklemdeki kedilerin %32'si bu gruba girdi.
3. Ara grup: Bu grup, kedilerin %28'ini içeriyordu ve oyuncu gruba hırçın gruptan daha yakındı. Bu gruptaki kediler, aralarında duraklamalar olan uzun süreler boyunca etkileşime girdi.

Bir sağlama yapmak adına, videolardan gözlemlenen bu davranış kategorileri, kedi davranışında uzman olan makalenin dört yazarının tanımlarıyla karşılaştırıldı. Her bir etkileşim türü yazarların tanımladığı davranışlarla uyumluydu.

Bunlar Size Kedilerinizin Oyunu Hakkında Ne Söylüyor?

Özetle, kedileriniz güreşiyorsa büyük ihtimalle oyun oynuyorlardır. Çok kedili bir evde kediler arasında sürtüşme olduğunda kediler, fiziksel temastan kaçınma eğilimi gösterir. Fiziksel temas yerine, tokatlamak gibi uzun ve doğrudan temas içermeyen saldırgan veya savunucu önlemler alırlar.

Kedileriniz hareketsizlik dönemleri (örneğin çömelme) arasında ses çıkarıyor ve birbirlerini kovalıyorsa, büyük ihtimalle kavga ediyorlardır. Ses çıkarma, burada oyuncudan çok agresif bir etkileşim olduğunu gösteren önemli bir ipucudur.

Karşılıklı olduğu sürece kedilerin birbirini kovalamasında bir sorun yoktur; ancak bir kedi diğerini kovalıyorsa veya bir kedi sadece kaçıyorsa bu o kadar da olumlu bir durum değildir.

Ara grup anlaması en zor etkileşim grubudur. Hem eğlenceli hem de hırçın davranışların unsurlarını içerir ancak hırçın gruba kıyasla oyuncu gruba daha yakındır. Bu, etkileşim sırasında olanlara bağlı olarak oyunun hırçın hale gelebileceğini düşündürmektedir.

Yazarlar ayrıca, etkileşimdeki kedilerin arkadaşlarının oynamaya olan ilgisini yeniden değerlendirmelerine ve oyundan saldırganlığa geçmekten kaçınmalarına neden olan sık aralar verdiklerini gözlemlemiştir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Sonuç

Bu çalışma, kedi davranışlarını bilimsel bir yaklaşımla analiz eden ilk çalışmadır ve kedilerde oyun ve kavga arasındaki ilişkiyi tanımlamaya yardımcı olacak üç tür etkileşimi tanımlamaktadır.

Kedilerin ne zaman gerçekten kavga ettiğini anlamak aslında oldukça kolaydır. Ancak asıl odak, ara örnekler üzerinde çalışmak olmalıdır. Bu örnekler sorunsuz olabilir ama aynı zamanda kavga çıkmasına da sebep olabilirler.

Her ne kadar araştırma herkesin gözlemleyebileceği bariz davranışlara odaklansa da kediler oldukça kurnaz olabilir. Örneğin iletişim kurmak için yüz ifadesi, kulak ve kuyruk yerleşiminin yanı sıra bazı feromonlar kullanırlar. Bu ince ayrıntılar, neyin oyun ve neyin kavga olduğunu ayırt etmede aynı derecede önemli olabilir.

Kedileriniz yakın temas halinde uyuyan, yiyeceklerini ve oyuncaklarını paylaşan iki yakın arkadaş ise ara sıra hırçınlaşmalarında sorun yoktur. Ancak kedileriniz anlaşamıyorsa kavgacı davranış belirtilerini izlemeniz gerekebilir. Kediler arasındaki gerilim her zaman bariz değildir, ancak sürekli gerginlik kedilerin fiziksel ve zihinsel sağlıklarını olumsuz etkileyebilir.