Kediler Dünyayı Nasıl Görüyor? İnsanlardan Farkları Ne?

Kediler etraflarını nasıl görürler? Nickolay Lamm, bu heyecan verici soruya yanıt vermek için 3 uzmana danışarak kedilerin etraflarına baktıklarında nasıl gördüklerine yönelik, insanların görüş biçiminden yola çıkarak bazı hipotezler geliştirdi.

İnsan görüşü ile kedi görüşü arasındaki en büyük fark, göz içerisindeki retinada yatar. Retina, ışığa duyarlı hücreleri (fotoreseptörleri) içerisinde barındıran, gözün arka kısmında yer alan bir tabakadır. Fotoreseptörler ışık dalgalarını elektrik sinyallerine dönüştürür, bunlar sinir hücreleri tarafından işlenir, beyne gönderilir ve görüntü olarak algılanır. Yaygın olarak bilindiği üzere, 2 tip fotoreseptör bulunur: koni ve çubuk. Çubuk hücreleri çevresel görüş ve gece görüşünden sorumludur. Cisimlerin parlaklığını ve grinin farklı tonlarını algılarlar. Koniler ise gündüz görüşü ve renk algısından sorumludurlar.

Kedilerde (ve köpeklerde) çok sayıda çubuk reseptörü vardır; ancak koni reseptörlerinin sayısı oldukça azdır. İnsanlarda ise durum tam tersidir. Tam olarak bu sebeple, insanlar geceleri çok kötü bir görüşe sahipken, gündüzleri cisimlerin renklerini çok başarılı bir şekilde algılayabilirler. Kedilerde de durum buna terstir: geceleri harika bir şekilde görebilseler de, cisimlerin renklerini algılamakta oldukça beceriksizdirler.

Aşağıdaki fotoğraf çiftlerinde, üst taraftaki insanların nasıl gördüğüdür. Alt taraftaki ise aynı görüntüyü bir kedinin nasıl göreceğine yönelik yaklaşık bir tahmindir. Her biriyle ilgili bazı temel bilgiler de verilmiştir. Umarız faydalı olur:

1. Görüş Alanı

Gözlerin belli bir noktaya sabitlendiğinde ne kadarlık bir alanı algılayabildiğimizle ilgilidir. Sadece dümdüz ileriye baktığınızda gördükleriniz değil, aynı zamanda bir noktaya bakarken algılayabildiğiniz yukarıdaki, aşağıdaki, sağdaki ve soldaki her şey görüş alanına dahildir. Kedilerin görüş alanı, yaklaşık 180 derecelik insan görüş alanından birazcık daha geniştir.

2. Görsel Keskinlik/Duyarlılık

Bu, algılanan görüntünün ne kadar "temiz" olduğu ile ilgilidir. Ortalama bir insanın görsel keskinliği 20/20 olarak verilir. Bir kedinin görsel keskinliği ise 29/100 ila 20/200 arasında değişir. Yani bir kedi, bir insanın 100 ila 200 adım (yaklaşık 30 ila 60 metre) uzaktan görebildiği keskinlikte görebilmek için cisme 20 adım (yaklaşık 6 metre) uzaklıkta olmalıdır. Bu nedenle aşağıdaki fotoğraf çiftinde kedinin görebildiği görüntü çok bulanıktır.

3. Renk Görüşü

Halk arasındaki yaygın yanlış inanışlardan birisi, kedilerin renkleri algılayamadığı, sadece grinin tonlarını görebildikleri üzerinedir. İnsanlar, trikromatik görüşe sahiptir. Yani 3 temel rengi algılayabilen koni hücrelerine sahiptirler: kırmızı, yeşil ve mavi. Kedilerin de temel trikromatik görüşe sahip oldukları düşünülmektedir ve dolayısıyla renkleri görebilirler; ancak onların görüşü insanlarınkinden farklıdır. Bir kedinin renk algısı, renk körü bir insanın renk algısına benzemektedir. Onlar da, mavi ve yeşilin tonlarını görebilirler; ancak kırmızılar ve pembeler kafalarını karıştırabilir. Kırmızı ve pembeler kedilerde muhtemelen daha yeşilimsi gözükmektedir. Mor ise onlar için sadece mavinin bir diğer tonudur.

Kediler aynı zamanda insanlar kadar geniş miktarda renk tonu ve doygunluğunu algılayamazlar. O nedenle parlak ve rengarenk bir doğa manzarası, kediler için muhtemelen birazcık daha sıkıcıdır:

4. Mesafe

Kedilerin büyük oranda miyop olduğu düşünülmektedir. Bir diğer deyişle, uzaktaki nesneleri o kadar iyi göremezler. Daha yakındaki nesneleri daha keskin bir şekilde görmek, muhtemelen avlanmada avantaj sağlamaktadır.

5. Gece Görüşü

Buraya kadar insanın daha avantajlı olduğu örnekleri vermiştik. Ancak bir kedinin üstünlüğünü görmek istiyorsanız, geceleri nasıl gördüklerine bakın! Retinalarındaki çubuk hücrelerinin farkı, geceleri nasıl gördüklerinde kendisini belli eder. Çok az miktarda ışığı bile bizden çok daha iyi değerlendirebilirler. Bu nedenle, insanın görmek için ihtiyaç duyduğu ışık şiddetinin sadece 6'da 1'iyle oldukça net bir şekilde görebilirler.

Ayrıca kedilerin gözlerinde, retinanın arkasında tapetum adı verilen bir yapı vardır. Bu yapının gece görüşünü arttırdığı düşünülmektedir. Tapetum içerisindeki hücreler tıpkı bir ayna gibi gelen ışığı geri yansıtırlar. Böylece ışık, koni ve çubuk hücrelerinin içerisinden 1 defa değil, 2 defa geçmiş olur. Bu da, karanlıkta yakalanabilen çok az miktardaki ışığın daha iyi değerlendirilebilmesini sağlar. Tam olarak bu nedenle, kedilerin gözleri geceleri far gibi ışık saçar. Aslında bu, dışarıdan gelen ışığın tapetum tarafından geri yansıtılmasından kaynaklanır, yoksa kedilerin gözlerinde ışık kaynağı yoktur.