Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Kamboçya ve İsviçre: Neden Arada Dağlar Kadar Fark Var?

Kamboçya ve İsviçre: Neden Arada Dağlar Kadar Fark Var?
5 dakika
6,648
  • Karşılaştırmalı Ekonomi
  • Uluslararası Ekonomi
Tüm Reklamları Kapat

Aşağıdaki iki fotoğrafa bir göz atın:

Kamboçya ve İsviçre ülkelerinde yetiştirilen inekleri kıyaslayan sembolik bir fotoğraf
Kamboçya ve İsviçre ülkelerinde yetiştirilen inekleri kıyaslayan sembolik bir fotoğraf
Lerzan Özkale, 2018

Kamboçya'da yetiştirilen bir inek ile İsviçre'de yetiştirilen bir ineği kıyaslayan bu fotoğraf, ilk bakışta negatif düşüncelere sebep olsa da, sanıldığının aksine kötümser bir bilim olmayan ekonomi, buna mantıklı açıklamalar sunabilir. Aradığımız açıklama elbette İsviçre'nin ineklerine ziyafet çekerken Kamboçya'nın ineklerini açlığa terk ediyor olması değildir.

Tüm Reklamları Kapat

Esasen durum sanılandan çok daha karmaşıktır.

Uluslararası Ticaret: Pastaya Dilimler Eklemek

Ricardo'nun belirttiği üzere, uluslararası ticaretin var olmasının sebebi, ülkelere arası iş gücündeki üretkenlik farklardır. Bir ülke, bütün endüstrilerde diğer bütün ülkelerden daha az üretken olsa dahi (mutlak üstünlüğe sahip olmasa dahi), en az bir endüstride diğer ülkelere kıyasla daha üretken olacaktır (karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olacaktır), böylece uluslararası ticaret her ülke için faydalı hale gelecektir.

Tüm Reklamları Kapat

Serbest ticaretin tüm dünya ülkelerine fayda sağlayacağı görüşü, 18. yüzyıl filozofu Hume tarafından betimleyici bir örnek ile şu şekilde açıklanmıştır: Ticarete açılan ülkeler, öncesinde bir tam olan pastalarına yeni dilimler ekleme şansı yakalarlar. İhracatı yapılan bir ürünün üretimi artacak ve yurt içi geliri arttıracaktır.

Güzellik Yarışmasını Neden İsviçreli İnek Kazanır?

İsviçre, büyükbaş hayvan yetiştiriciliği ve hayvan ürünleri üretiminde Kamboçya'ya kıyasla karşılaştırmalı üstünlüğe sahiptir. Bu durum, iki ülkenin teknolojik ilerleme seviyeleri ile açıklanabilir.

İsviçre, tarihte çokça hayvan yetiştiriciliği yapmış, böylece bu konuda bilgi ve tecrübe edinmiştir. Bu ona üretkenliği ve kârı arttıracak ekipman, makine üretimi ve cihaz kurulumu yapma avantajı sağlamıştır. Ondandır ki İsviçre, bugün hala ithal ettiğinden fazla hayvan ürünleri ihraç etmektedir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Diğer yandan Kamboçya, hayvan ürünlerini yakın komşusu olan Tayland gibi ülkelerden ithal etmekte ve bundan çok daha azını ihraç etmektedir; çünkü böylesi Kamboçya için daha faydalıdır. Tayland gibi hayvan endüstrisinde karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olan komşuları olması, Kamboçya'ya kendi karşılaştırmalı üstünlüğü olan endüstrilerde uzmanlaşma şansı tanır. Bu da, Kamboçya örneğinde, başlıca tekstil endüstrisidir.

Ticaret Şartları: Kırmızı Başlıklı Kıza Stratejik Tavsiyeler

Bu noktada okuyucu şunu sorgulayabilir: Mademki ticaret her iki tarafa da fayda sağlamaktadır, öyleyse neden İsviçre, Kamboçya'dan çok daha fazla gelişmiştir?

Bunu cevaplamak için, ülkeleri kırmızı başlıklı kız gibi, sepet alışverişi yapıyormuş kabul edelim. Öyleyse Kamboçya, dünyanın geri kalanına bir sepet hazırlar (ki bu onun ihracat sepetidir), dünyanın geri kalanı da Kamboçya'ya bir sepet hazırlar (ki bu da onun ithalat sepetidir). İşte bu ihracat sepetinin parasal değerini, ithalat sepetinin parasal değerine böldüğümüzde elde edilen göstergeye Ticaret Şartları denir. Yüksek bir Ticaret Şartları göstergesi, yüksek refahı temsil eder çünkü yüksek ihracat geliri olan ülke, daha çok ithal ürün alma şansı yakalar.

Kamboçya ve İsviçe'nin 2000 - 2018 arası Ticaret Şartları göstergeleri
Kamboçya ve İsviçe'nin 2000 - 2018 arası Ticaret Şartları göstergeleri
The World Bank

Görülen grafik, Dünya Bankası'nın verisine dayanarak, Ticaret Şartları'nın iki ülke için yıllara göre değişimini göstermektedir. Uluslararası ticarete katılmak, bir ülkenin Ticaret Şartları göstergesini arttırmaz ya da azaltmaz. Her ülke, ticarete açılmasıyla karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olduğu endüstride uzmanlaşma ve böylece ticaret şartlarını arttırma şansı yakalar.

Teknoloji sayesinde saatleri dakikalara, kilometreleri santimetrelere düşürdük; hatta bu sayede uzaktan çalışma metotları ile COVID-19 salgınının etkilerini azaltmayı da başardık. Teknolojinin buna benzer bir diğer faydası da yüzlerce liralık kârı binlere çıkarabilecek olmasıdır; bu yüzden teknolojiden en iyi şekilde yararlanan ve gelişmiş ürünler üretip ihraç eden ülkelere oyunda daime bir adım ileride olacaktır.

Tüm Reklamları Kapat

Ekonomik Karmaşıklık Göstergesi, bir ülkenin ihracat sepetindeki ürünlerin karmaşıklık (gelişmişlik) seviyesini ölçmektedir. MIT'nin (Massachusetts Institute of Technology) sağladığı verilere dayanarak, bu gösterge İsviçre için 2.01 iken Kamboçya için -1.2'dir. Yani İsviçre, Kamboçya'ya kıyasla çok daha sofistike ürünler ihraç etmektedir. Yükte hafif pahada ağır ihracat sepeti oluşturabilen ülkelerde gelir artışı fazla ve gelir dağılımı daha başarılı olmaya meyillidir.

Nedir Bunun Gizli Tarifi?

Hem Ticaret Şartları hem de Ekonomik Karmaşıklık Göstergesi, bize İsviçre'nin küresel pazarda Kamboçya'dan daha rekabetçi olduğunu kanıtladı. Peki İsviçre bunu nasıl başardı?

Acemoğlu ve Robinson kitaplarında açıklarlar ki bir ulusun refahı; coğrafi ve kültürel etkenlerin yanında, kurumlarının yapıları tarafından belirlenir. Politik gücü çoğulcu biçimde halka dağıtarak onu güçlendiren, kanun ve nizam yaratıp mülkiyet hakların koruyanlar kapsayıcı kurumlardır ve bunlar, refah sahibi toplumların anahtarıdır.

Diğer yandan politik gücü küçük bir azınlığı elinde toplayan, kanun ve nizam yaratamayıp mülkiyet haklarını koruyamayanlara dışlayıcı kurumlar denir ve bunlar refahı baltalayan temel unsurlardır (üst tabakadaki küçük azınlıklar olmasa dahi toplumun genel refahı azalmıştır).

Tüm Reklamları Kapat

Hun Sen, 1985'ten beri Kamboçya'nın başbakanlığını yapmaktadır ki bu da onu dünya üzerindeki en uzun süre hizmet veren liderlerden biri yapmaktadır. Yalnızca kendi finansal durumuna katkıda bulunup genel halkın refahını kötü etkileyen yatırımlara imza atmakla kalmamış, Asia Times tarafından varoluşsal bir yolsuzluk problemi olmasıyla da tanımlanmıştır. Bu durumda Kamboçya'nın dışlayıcı kurumlara sahip olması yalnızca tahmin edilen bir gerçektir.

Uluslar arasındaki bu eşitsizlikler, Birleşmiş Milletler'in (BM) baş etmeye çalıştığı problemlerden biridir. BM, kötü şartlara sahip ulusların gelişmesine yardımcı olmak, ekolojik krize karşı harekete geçmek ve herkes için daha iyi sosyal ve ekonomik koşullar yaratmak amacıyla oluşturulan 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi doğrultusunda tüm dünyayı el birliği ile çalışmaya davet etmektedir.

Sonuç

Ülkeler arası ekonomik gelişmişlik farkları esasen kurumların yapısal farklarından kaynaklanmaktadır (kapsayıcı veya dışlayıcı olmaları). Uluslararası ticaret, her ülkeye karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olduğu endüstride uzmanlaşma şansı tanır fakat yalnızca ülke kapsayıcı kurumlara sahipse bu şans sürdürülebilir bir ekonomik büyümeye dönüşür. Tüm dünya halklarının ticaret ile sağlanan bu şansı değerlendirebilmeleri için yardımcı olmak, çevreyi koruyarak iyileşmesi için politika izlemek ve dünyadaki sosyal koşulları iyileştirmek 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi'nin birkaç parçasını temsil etmektedir.

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
12
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 7
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 4
  • Muhteşem! 1
  • İnanılmaz 1
  • Merak Uyandırıcı! 1
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • P. R. Krugman, et al. (2003). International Economics: Theory And Policy. ISBN: 0-321-11639-9. Yayınevi: Pearson Education International.
  • D. Hume. (2015). On The Balance Of Trade. ISBN: 978-1522783992. Yayınevi: Wallachia Publishers.
  • The World Bank. Net Barter Terms Of Trade Index (2000 = 100). (1 Ocak 2019). Alındığı Tarih: 25 Temmuz 2020. Alındığı Yer: The World Bank | Arşiv Bağlantısı
  • The Observatory of Economic Complexity. Switzerland. (1 Ocak 2019). Alındığı Tarih: 25 Temmuz 2020. Alındığı Yer: oec.world | Arşiv Bağlantısı
  • The Observatory of Economic Complexity. Cambodia. (1 Ocak 2019). Alındığı Tarih: 25 Temmuz 2020. Alındığı Yer: oec.world | Arşiv Bağlantısı
  • D. Acemoğlu, et al. (2012). Why Nations Fail: The Origins Of Power, Prosperity, And Poverty. ISBN: 978-0-307-71923-2. Yayınevi: Crown Publishers.
  • United Nations. The 17 Goals. (1 Ocak 2015). Alındığı Tarih: 25 Temmuz 2020. Alındığı Yer: un.org | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 04/06/2023 22:46:34 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/9038

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Uygulama
Sinirbilim
2019-Ncov
Balina
Ağız Sağlığı
Böcekler
Ağız
Küresel
Böcek Bilimi
Meteor
Karanlık Madde
Fotoğraf
İyi
Endokrin Sistemi Hastalıkları
Işık Yılı
Ses Kaydı
Çekirdek
Aşılar
Genel Halk
Kırmızı
Virüsler
İspat Yükü
Alkol
Göç
Epigenetik
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Kötü Bilim: Bazıları Bilimi Nasıl Kötüye Kullanıyor?
Kötü Bilim: Bazıları Bilimi Nasıl Kötüye Kullanıyor?
Gelecekte İnsan Neye Evrimleşecek?
Gelecekte İnsan Neye Evrimleşecek?
Bilgisayar, 1 ve 0'ın Ne Olduğunu Nereden Biliyor?
Bilgisayar, 1 ve 0'ın Ne Olduğunu Nereden Biliyor?
Tüm Sürüngenler Omurgalıysa, Kaplumbağaların Omurgası Nerede?
Tüm Sürüngenler Omurgalıysa, Kaplumbağaların Omurgası Nerede?
Arı Siyaseti ve Dans: Arı Demokrasisi Bize Neler Öğretir?
Arı Siyaseti ve Dans: Arı Demokrasisi Bize Neler Öğretir?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ş. Hocaoğlu, et al. Kamboçya ve İsviçre: Neden Arada Dağlar Kadar Fark Var?. (29 Temmuz 2020). Alındığı Tarih: 4 Haziran 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/9038
Hocaoğlu, Ş., Bakırcı, Ç. M. (2020, July 29). Kamboçya ve İsviçre: Neden Arada Dağlar Kadar Fark Var?. Evrim Ağacı. Retrieved June 04, 2023. from https://evrimagaci.org/s/9038
Ş. Hocaoğlu, et al. “Kamboçya ve İsviçre: Neden Arada Dağlar Kadar Fark Var?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 29 Jul. 2020, https://evrimagaci.org/s/9038.
Hocaoğlu, Şölen. Bakırcı, Çağrı Mert. “Kamboçya ve İsviçre: Neden Arada Dağlar Kadar Fark Var?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, July 29, 2020. https://evrimagaci.org/s/9038.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close