Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Jane Goodall Kimdir? Ne Yapmıştır? Kendi Ağzından Yaşam Öyküsü...

11 dakika
4,297
Jane Goodall Kimdir? Ne Yapmıştır? Kendi Ağzından Yaşam Öyküsü... LiveKindly
Evrim Ağacı Akademi: Bilim İnsanları ve Biyografileri Yazı Dizisi

Bu yazı, Bilim İnsanları ve Biyografileri yazı dizisinin 14 . yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan " Charles Darwin'in Dini İnancı Neydi? Din ve Tanrı ile İlgili Görüşleri Nelerdi?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Podcast
16:39
Ezgi Sönmez
Ezgi Sönmez Seslendiren 15 Ekim 2021
35
  • İndir
  • Dış Sitelerde Paylaş
Tüm Reklamları Kapat

Merhaba sevgili dostlarım. Ben Jane Morris Goodall. Birçoğunuz beni ömrünü şempanzelerle yaşayarak geçiren kadın olarak biliyorsunuz. Hayatımın en kısa özeti bu elbette. Ama ilginizi çekeceğini düşündüğüm bir yaşam öyküm var ve başımdan geçenleri sizlerle paylaşmak isterim. 

3 Nisan 1934'te İngiltere’nin başkenti Londra’da doğdum. Babam Mortimer araba yarışlarına meraklı bir mühendis, annem ise Vanne Morris takma adını kullanan bir yazardı. Kız kardeşim Judy ile birlikte, oldukça mutlu ve sağlıklı bir çocukluk dönemi geçirdik.  

Daha 1 yaşımı yeni doldurmuşken, babam bana Londra Hayvanat Bahçesi'nde doğan bebek bir şempanze anısına üretilen, Jübile adını verdiğimiz oyuncak bir şempanze hediye etmişti. Arkadaşları bu hediyenin bir yaşındaki çocuk için korkutucu olacağı konusunda uyarmışlar ancak babam umursamamış. İşte bu minik oyuncak şempanze Jübile, tüm hayatım boyunca hep benimle oldu. Gerçek şempanzelerle arkadaş olduğumda bile Jübile yanımdaydı. 

Tüm Reklamları Kapat

Babamın araba yarışlarına katılabilmesi için birkaç kez başka kentlere taşınmamız gerekti. Kısa bir süreliğine Fransa’da bile yaşadık. Ancak İkinci Dünya Savaşı başlayınca, İngiltere’ye geri döndük. Savaş yılları benim için tam bir kabustu. Babam evden ayrılmıştı ve uzun süre ondan haber alamamıştık.

Savaş zamanında hayatımı renklendiren tek şey, hayvanları ve davranışlarını izlemekti. Bir seferinde daha 5 yaşındayken yumurtanın nereden geldiğini merak ettiğim için tavukların kümesine girip, onları ürkütmeden saatlerce saklanarak gözlemlemiştim. Annemin benim kaybolduğumu sanıp çılgına döndüğünü ve her yerde beni aradığını nereden bileyim! Benim için çok fazla endişelenmiş olmasına rağmen, eve döndüğümde heyecanla anlattıklarımı dinlemişti. Bazen sizi dinleyen bir çift kulak, hayatınızı değiştirebiliyor işte. Benim için annem de böyle olacaktı.

Çocukluğumu evin dışında oynayarak ve çevreyi keşfetmek için bol bol zaman harcayarak geçirdim. Mutlu bir çocuktum. Bahçemizdeki kelebekleri ve sümüklü böcekleri saatlerce izlediğim olurdu. Birçok evcil hayvanımız vardı ama benim evcil hayvan tarifim biraz farklıydı. Tırtıl, kertenkele, fare ve hamster gibi hayvanları da evimizde besliyordum. 

İkinci Dünya Savaşı giderek şiddetleniyordu. Patladığını duyduğum bombalara, uçak seslerine, elektrik kesintilerine, kısıtlı olanaklarla sahip olduğumuz yiyecekleri başkalarıyla paylaşmamıza ve babamın yokluğuna rağmen annem, büyükannem ve kardeşim Judy ile birlikte moralimizi iyi tutmaya çalışıyorduk. Savaş sona erince babam eve döndü. Ancak sevincim kısa sürdü, çünkü annemle babam boşanma kararı almışlardı. 

Tüm Reklamları Kapat

Okul yıllarında en büyük tutkum hayvanların yaşamını izlemek ve gözlemlerimi yazmak için Afrika'da yaşamaktı. Bu hayalim, o zamanlar bir kız için alışılmadık bir hedefti. Ne yazık ki hala öyle, ama cesur kadınlar sayesinde bu durum yıldan yıla değişiyor. O cesur kadınlardan biri, annemdi. Annem beni her fırsatta cesaretlendiriyordu: "Jane, bir şeyi eğer gerçekten istiyorsan ve bunun için çok çalışırsan, fırsatlardan yararlanıp asla pes etmezsen başarırsın." demişti. Ne kadar şanslı bir çocukmuşum değil mi? Herkes benim kadar şanslı değil, o yüzden onların sesine bizler ses katmalıyız.

Feza Köylüoğlu tarafından çizilmiştir. Tüm hakları saklıdır.
Feza Köylüoğlu tarafından çizilmiştir. Tüm hakları saklıdır.

Henüz 10 yaşındayken biriktirdiğim harçlıklar ile, okunmuş kitap satan dükkânların birinde gezerken, maymunlar tarafından büyütülen Tarzan’ın kitabını almıştım ve defalarca okumuştum. Bir gün ben de Tarzan gibi hayvanlarla birlikte yaşamak istiyordum. 12 yaşında bir timsah kulübü kurdum, gerçi sadece 3 üyesi vardı ama olsun, yine de ilgi çekici etkinlikler yapmıştık.

18 yaşına geldiğimde okul hayatımı bırakmak zorunda kaldım. Çünkü üniversiteye gidebilecek kadar paramız yoktu. Geleceğim için para kazanmam gerekiyordu.

Kısa bir eğitimin ardından Oxford Üniversitesi'nde sekreter olarak çalışmaya başladım. Daha sonra belgeseller için müzik seçen bir film yapım şirketinde çalıştım. İşte tam bu esnada hayatımı değiştirecek ve beni hayallerime yaklaştıracak teklifi aldım. 1956 yılının mayıs ayında arkadaşım Clo Mange beni ailesinin Kenya’daki çiftliğine davet etti. Afrika hayalimi gerçek yapacak teklif nihayet ayağıma gelmişti! Ama ufak bir sorun vardı: Param yoktu.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Kenya’ya gidebilmek için bir süre garsonluk yaptım ve para biriktirdim. Azimle çalıştım. Biriktirdiğim tüm paraları bu işe yatırıp, 2 Nisan 1957'de, daha sadece 23 yaşındayken, bir tekneyle Kenya'ya gittim. 

Afrika'da olmanın yarattığı heyecanı tahmin ediyorsunuzdur. Harika zaman geçiriyordum ve bu ziyaretin en önemli kazancı, ünlü antropolog ve paleontolog Dr. Louis S. B. Leakey ile tanışmamdı. Leakey ve ailesi, adeta fosillere fısıldayan kişilerden oluşuyordu. İnsan evrimi ve primat evrimi üzerine çığır açan araştırmalar ve keşifler yapıyorlardı. Ve ben, o zamana kadar biriktirdiğim bilgileri, nihayet iyi bir amaçla kullanabilecektim: Dr. Leakey'i, Afrika ve yaban hayatı hakkındaki bilgilerimle etkilemeyi başarmıştım. O da bana asistanlık teklif etti. Onun asistanlığını yapmak benim için bulunmaz fırsattı. Bunun üzerine Leakey ve eşi arkeolog Mary Leakey ile fosil araştırmaları için Tanzanya'daki Olduvai Gorge bölgesine gittik.

Fosiller hakkında çok daha fazla şey öğrenebilir ve iyi bir paleontolog olabilirdim. Ama çocukluk hayalim hep aklımdaydı; vahşi hayvanları kendi hayatlarını özgürce sürdürdükleri alanlarda rahatsız etmeden izlemenin bir yolunu bulmalıydım. Başka hiç kimsenin bilmediği sırları, sabırlı bir gözlem ile ortaya çıkarmak istiyordum.

Bu duygularımı Dr. Leakey de fark etmiş olmalıydı. O zamanlarda artık bilim cemiyetinde Evrim Teorisi yaygın bir şekilde kabul edilir hale gelmişti. O da şempanzelerin insan ile ortak atadan geldiğini kabul ediyordu ama bunu gösteren daha çok davranışsal kanıta ihtiyacımız olduğunu düşünüyordu. Bu yüzden, doğal yaşam alanlarında yapılacak gözlemlerin değerli olacağına inanıyordu ama gözlemlerin akademisyenlerin kendi ön yargılarını pekiştirecek biçimlerde yapılmasını istemiyordu. Şempanze ve insanlar arasındaki davranışsal benzerlikleri ortaya koyabilecek, taze bir göz ve tertemiz bir zihin arıyordu. İşte aradığı kişi bendim.  

Tanganika Gölü kıyısındaki yaban alanda şempanzeleri incelemeye başladığımda, İngiliz yetkililer Afrika'da yabani hayvanlar arasında yaşayan genç bir kadın fikrinden pek hoşlanmadılar. Annem yine bir süperkahraman gibi ileri atılıp, ilk üç ay boyunca bana eşlik etmeye gönüllü olunca, sorun çözüme kavuştu. 14 Temmuz 1960’da Tanzanya’nın batısındaki Gombe Nehri Şempanze Koruma Alanı’nda çalışmaya başladım. 

Başlangıçta Gombe şempanzeleri üzerinde çalışmak kolay olmadı. Hayvanlar korku içinde benden kaçtı. Sabır ve kararlılıkla her gün ormanı taradım, kasıtlı olarak şempanzelere çok erken yaklaşmamaya çalıştım ve onları uzaktan izledim. Şempanzeler zamanla benim varlığımı kabul ettiler. Gözlemlerimde her bir şempanze bireyinin de bizler gibi duyguları, özgün davranışları ve kişilikleri olduğunu fark ettim ve belki de onlara insan gibi yaklaşmam gerektiğini düşündüm. Onlara insan isimleri vermeye başladım.  

Tüm Reklamları Kapat

30 Ekim 1961'de, bilim tarihini değiştirecek, şaşırtıcı bir olaya tanık oldum: Şempanzelerin et yediklerini gözlemledim. Gri sakalından ötürü David Greybeard adını verdiğim şempanze, avladığı bir domuz yavrusunu ağacın tepesine çıkarmış ve iştahla yemişti. Hatta bir dişi şempanze de bu ziyafete eşlik etmişti. O güne dek şempanzelerin et yemediklerine dair yaygın bir görüş vardı. 

Sonrasında işler daha da tuhaflaştı: David Greybeard ve bir diğer şempanze olan Goliath'ın, höyüklerinden termitleri çıkarmak için aletler yaptığını hayretler içinde izledim! Bir ağaçtan ince bir dal seçip, yapraklarını soyuyorlar ve dalı termitlerin yuvasına sokuyorlardı. Birkaç saniye sonra termitlerin tutunduğu dalı çıkarıp afiyetle yiyorlardı. Bu çok önemli bir keşifti. O zamana kadar bilim dünyasında sadece insanların alet yapabildiği düşünülüyordu. Öyle ki, insanlığın tanımı buna dayandırılıyordu: “İnsan, alet yapıp kullanabilen hayvandır” deniyordu. Dr. Leakey, şempanzelere yönelik keşfimi duyduktan sonra gülümseyerek şöyle demişti:

Şimdi ya insanın tanımını yeniden yapmalı ya da şempanzeleri de insan olarak kabul etmeliyiz.

Önemli keşiflerimin birinden daha bahsedeyim: Şempanzelerin aynen insanlar gibi iz sürerek, plan yaparak, suç işlediklerini gördüm. Sürünün yakınında yalnız dolaşan bir erkek şempanze varsa, grubun lideri onu takip ediyor, saldırıyor hatta öldürmek için uygun ortamı kolluyordu.  

Tüm Reklamları Kapat

Şempanzeler aynı zamanda güçlü sosyal becerilere de sahipti. Birbirlerine sarılıp öpüşerek sevgilerini gösteriyorlar, güçlü anne ve çocuk bağları geliştiriyorlar ve sosyal rakiplerini alt etmek için zekâlarını kullanıyorlardı. Güzel bir rastlantı sonucu, o esnada ben de anneydim ve bir çocuk büyütüyordum. Bu nedenle anne ve yavru şempanzeleri gözlemlemek ayrıca ilgimi çekiyordu. Şempanze annelerin yavrularına nasıl bakacaklarını bilecek şekilde doğmadıklarını fark ettim. Birçok hayvanda olanın aksine, şempanze annelerinde yavru bakımı tamamen içgüdüsel değildi. Anne adaylarına yavru bakımını öğreten kendi anneleriydi. Nasıl mı? Annelerin büyük kızlarını daha küçük yaştaki kızların bakımıyla görevlendirerek, onlara etkili annelik becerileri öğrettiğini tespit ettim ve gözlemlerimi kayıt altına aldım.

Gombe'deki çalışmalarım sayesinde daha çok tanınır hale geldim ve 1962'de Cambridge Üniversitesi'ne doktora adayı olarak kabul edildim. Üniversite diploması olmadan doktoraya kabul edilen sayılı bilim insanlarından biri olmam ilgi çekmişti ve böylece Afrika’da faaliyet gösteren National Geographic ekibi, çalışmalarıma destekleyici olmaya karar verdi. Gombe'deki yaşamını belgelemesi için fotoğrafçı ve film yapımcısı Hugo van Lawick'i göndermişlerdi. Bu durumun hayatımın önemli bir dönüm noktası olacağını nereden bilebilirdim? Ağustos 1963'te, National Geographic'te "Vahşi Şempanzeler Arasındaki Hayatım" adlı ilk makalem yayınladı. 

Beni mutlu eden ve hayatıma bambaşka değer katan gelişme ise Van Lawick’e âşık olmamdı. Evlendik ve kısa süre sonra da oğlumuz Hugo Eric Louis van Lawick doğdu. Araştırmalarıma evlilik ve doğum araya girmesine rağmen, hız kesmeden devam ettim. Hugo ile 10 yıl süren keyifli, üretken ve karşılıklı saygıya dayalı bir evlilik yaşadık ve sonunda dostça ayrıldık. 1975'te ise Tanzanya parlamentosu üyesi ve Tanzanya Milli Parkları Müdürü Derek Bryceson ile evlendim. Ancak kısa bir süre sonra Derek hastalandı ve ne yazık ki ona kanser tanısı kondu. Birlikteliğimiz çok uzun olamadı, çünkü bir süre kanserle mücadele ettikten sonra maalesef onu kaybettim. 

Tanzanya’daki Gombe Koruma Alanı, 1968'de Milli Park oldu ve ben, sonraki yirmi beş yılın çoğunda orada araştırma yapmaya devam ettim. Gombe şempanzelerinin yaşamını çarpıcı bir şekilde detaylandırdığım ve 1971'de yayınlanan İnsanın Gölgesinde isimli kitabımı yazdım. 1970-1975 yılları arasında Stanford Üniversitesi'nde profesörlük yaptım. 1973'te bir süre Tanzanya'daki Dar es Salaam Üniversitesi'nde misafir Zooloji profesörü olarak çalıştım. 

Tüm Reklamları Kapat

Agora Bilim Pazarı
T. rex No.2

Bu Dev Vahşi Canlılar Geç Kretase döneminde(68-66 milyon yıl önce) dünya’da yaşadılar ve fosil kalıntıları 1902 yılında Hell Creek, Montana’da bulundu. Düzinelerce keskin, parçalayıcı dişlerle donanmış ve toplam uzunluğu ortalama 12 metre olan bu Teropod cinsi dinozor şu ana kadar bilinen dünya’da yaşamış en güçlü canlı varlıktır.

Müze ve bilimsel araştırma kalitesinde, yetişkin bir T-Rex fosilinin kafatası baz alınıp benzer ölçülerde kil kullanılarak tasarlanan heykel çalışmasıdır.

Ürün Boyutları: 26cm x 14cm x 38cm
Ahşap Kaide ile birlikte yüksekliği 30cm’dir.

%100 El Yapımıdır. Yetişkin bir T-Rex fosilinin ölçüleri baz alınarak tasarlanmıştır.Polyester, resin ve plastik kullanılmadan üretilmiştir.

Malzeme:Kil,Siyah Ahşap Kaide
Ürün Boyutları: 26cm x 14cm x 38cm

Devamını Göster
₺5,800.00
T. rex No.2
  • Dış Sitelerde Paylaş

1977'de şempanzeleri kendi yaşam alanlarında korumak için Jane Goodall Enstitüsü'nü kurdum ve çalışmalarımı 1986 yılına kadar sürdürdüm. 26 yıllık birikimimi “Gombe Şempanzelerinin Davranış Kalıpları” adlı kitabımda yayınladım.

Ormansızlaştırmanın, endüstriyel amaçlar için doğanın sınırsızca tahrip edilmesinin, hem yaban hayatı hem de Tanzanya'daki insanlar üzerinde yıkıcı bir etki yarattığını görmek acı veriyordu. Ayrıca laboratuvarlarda araştırmalarda kullanılan şempanzelerin durumlarını bilmek, artık farklı şeyler yapmam gerektiği yönünde ilham verdi. Zamanımın çoğunu, geçen yüzyıldan itibaren sayıları hızla azalarak 1 milyondan 200 bin civarına düşen vahşi şempanzelerin yaşadığı sorunlar hakkında farkındalık yaratmak için harcamaya karar verdim. İnsanlar en yakın akrabamızı yok etmeye çalışıyorlardı. Üzülerek görüyorum ki, giderek artan insan nüfusu, daha fazla yabanıl araziyi ele geçirmeye, ormansızlaştırmaya, diğer türleri doğal yaşam alanlarından kovmaya ve onları ölüme mahkûm etmeye devam ediyor. 

Tüm bildiklerimi özellikle çocuklar ve gençlerle paylaşabilmek amacıyla, 1991 yılında, insanlar ve hayvanlar için çevreyi iyileştirmek hedefli eylem programları yapan küresel bir gençlik topluluğu olan Roots and Shoots'u kurdum. Hatta geçtiğimiz yıllarda Türkiye’de de şubesini açtık ve Evrim Ağacı ekibinin düzenlediği bir etkinliğe de katılarak, çalışmalarımı Türkiye’deki bilimseverlere anlattım.

Yerel insan topluluklarının yaşam alanları ve hayvan türlerini korumanın bir yolu olarak sürdürülebilir geçim kaynakları oluşturma, tarım biçimleri geliştirme ve eğitim sağlamak amaçlı çalışmalarım nedeniyle 16 Nisan 2002'de Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan beni Birleşmiş Milletler Barış Elçisi olarak görevlendirdi.

Doğanın sağlığını hızla tahrip ediyoruz, en yakın kuzenlerimizin yaşam alanlarını yok ediyoruz bu mücadele her bireye görev düşüyor. Diğer maymunları yalnızca anlarsak, umursarız. Yalnızca umursarsak, yardım ederiz. Yalnızca yardım edersek, kurtulabilirler. Sadece biz değerli değiliz, onlar da değerliler. Kuyruksuz maymunlar, insanlar ile o kadar çok sayıda ortak özelliğe sahiptirler ki, onların da haklarını insanlarınki gibi korumamız şarttır. Tek bir gezegenimiz var ve birlikte yaşamayı başarabiliriz.

Son olarak şunu söylemek isterim: Sakın vazgeçmeyin! Her zaman ileriye dönük bir yol vardır. Dünyada neler olup bittiğini ve doğaya ne kadar zarar verdiğimizi hiç düşündünüz mü? Bunu düşünün. Yaptıklarımız umutla ilgilidir. Ve umut var! Umut sensin, sen benim umudumsun. Dünyanın neresine gidersem gideyim, insanların gözünde bunu görüyorum… Şempanzelerin gözlerine baktığımdaysa… Şöyle diyeyim: Bir şempanzenin gözlerinin içine baktığınızda; düşünen, mantığı olan bir kişiliğin size baktığını görürsünüz.

Not: Bilim insanları otobiyografik öyküleri projesi, Aklın Yolu Düşünce Topluluğu desteğiyle, yazarımız Okan Ö. Cinemre koordinatörlüğünde Antalya BAKÜS Sahne & Atölye'nin yazar ve sanatçıları tarafından yapılmıştır. Kayıtlardaki emek ve desteğinden dolayı Yamaç Alkan ve Bad Production'a teşekkür ederiz.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Bilim İnsanları ve Biyografileri Yazı Dizisi

Bu yazı, Bilim İnsanları ve Biyografileri yazı dizisinin 14 . yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan " Charles Darwin'in Dini İnancı Neydi? Din ve Tanrı ile İlgili Görüşleri Nelerdi?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
21
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 9
  • Tebrikler! 4
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 3
  • Bilim Budur! 1
  • Güldürdü 1
  • Umut Verici! 1
  • İnanılmaz 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 11/12/2024 07:28:47 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/11077

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Periyodik Tablo
Bilinç
Meteor
Organ
Venüs
Evrim Ağacı
Nüfus
Primatlar
Bilim
Tür
Gerçek
Evrimsel Psikoloji
Halk Sağlığı
Ağrı
Kontrol
Nöron Hücresi
Fizyoloji
Tıp
Zaman
Küresel İklim Değişimi
Coronavirus
Manyetik
Covid-19
Nadir
Bilim Tarihi
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
O. Ö. Cinemre, et al. Jane Goodall Kimdir? Ne Yapmıştır? Kendi Ağzından Yaşam Öyküsü.... (15 Ekim 2021). Alındığı Tarih: 11 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/11077
Cinemre, O. Ö., Bakırcı, Ç. M. (2021, October 15). Jane Goodall Kimdir? Ne Yapmıştır? Kendi Ağzından Yaşam Öyküsü.... Evrim Ağacı. Retrieved December 11, 2024. from https://evrimagaci.org/s/11077
O. Ö. Cinemre, et al. “Jane Goodall Kimdir? Ne Yapmıştır? Kendi Ağzından Yaşam Öyküsü....” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 15 Oct. 2021, https://evrimagaci.org/s/11077.
Cinemre, Okan Ö.. Bakırcı, Çağrı Mert. “Jane Goodall Kimdir? Ne Yapmıştır? Kendi Ağzından Yaşam Öyküsü....” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, October 15, 2021. https://evrimagaci.org/s/11077.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close