James Webb Uzay Teleskobu, Yıldız Çevrelerindeki Karbon İçerikli Tozların Oluşumunu ve Yayılımını İnceledi!
- Basın Bildirisi
- Astrokimya
- Bilim Haberciliği
Astronomlar için dünya dışı yaşam arayışında en önemli maddelerden biri karbondur. Bu nedenle astronomlar karbon içerikli materyallerin dağılımını ciddi şekilde incelemektedir. James Webb Uzay Teleskobu Samanyolu Galaksisi'ndeki önemli karbon kaynaklarından biri olan uzun bir yörüngeyi takip eden iki büyük yıldızdan oluşan bir sistem olan Wolf-Rayet 140'ı inceledi.
Webb'in yapmış olduğu gözlemler, yıldızların birbirlerinin etrafından geçerken yıldız rüzgarlarının çarpması sonucu oluşan karbon içerikli tozların orta kızılötesi ışıkta parlayan ve düzenli aralıklarla çevredeki uzaya doğru genişleyen 17 toz küresi oluşturduğunu göstermektedir.
Makalenin baş yazarı ve Colorado Üniversitesi'nde doktora öğrencisi olan Emma Lieb araştırma hakkında şöyle söylüyor:
Teleskop yalnızca bu toz kabuklarının gerçek olduğunu doğrulamakla kalmadı, verileri ayrıca kabukların sabit hızlarda dışarı doğru hareket ettiğini ve inanılmaz derecede kısa zaman dilimlerinde gözle görülür değişimler ortaya koyduğunu gösterdi.
Teleskopun orta kızılötesi görüntüleri 130 yıldan uzun süredir varlığını sürdüren kabukları tespit etti. (Daha eski kabuklar, muhtemelen artık tespit edilemeyecek kadar sönükleşerek dağıldılar). Araştırmacılar, yıldızların yüz binlerce yıl içinde on binlerce toz kabuğu üreteceğini tahmin ediyor. Arizona, Tuscon'daki NSF NOIRLab'dan araştırmanın eş yazarı ve gökbilimci olan Ryan Lau çalışmada kullanılan mekanizmalar hakkında şunları düşünüyor:
Bu analiz için orta kızılötesi gözlemler kesinlikle çok önemli, çünkü bu sistemdeki toz oldukça soğuk durumda. Yakın kızılötesi ve görünür ışık sadece yıldıza en yakın kabukları gösterecektir. Bu inanılmaz yeni ayrıntılarla, teleskop aynı zamanda yıldızların tam olarak ne zaman toz kütleleri oluşturduğunu incelememize de olanak sağlıyor.
Her kabuk, saniyede 2.600 kilometreden daha hızlı bir şekilde yıldızlardan uzaklaşıyor ve bu hız ışık hızının yaklaşık %1'ine denk geliyor. Denver Üniversitesi'nde profesör ve makalede ortak yazar olan Jennifer Hoffman, toz kabuklarının hızını şu şekilde ifade ediyor:
Uzaydaki olayların milyonlarca veya milyarlarca yıl boyunca yavaşça gerçekleştiğini düşünmeye alışkınız. Oysa bu sistemde, gözlemevi toz kabuklarının bir yıl gibi kısa bir sürede bile genişlediğini gösteriyor.
Tozun dağılımı tekdüze (sürekli) değil, yani her noktadaki toz yoğunluğu eşit değil. Bu ilk bakışta belli olmasa da Webb'in görüntülerindeki kabuklara yakından bakıldığında, tozun bir kısmının biriktiği ve tüm güneş sistemimiz kadar büyük, şekilsiz, narin bulutlar oluşturduğu görülebiliyor. Diğer birçok toz parçacığı ise boşlukta serbestçe süzülüyor. Her bir zerre, bir insan saçının genişliğinin yüzde biri kadar küçük. Topaklanmış olsun ya da olmasın, tüm tozlar aynı hızda hareket ediyor ve karbon açısından zenginler.
Son olarak, Wolf-Rayet yıldızı güneşten 10 kat daha büyük. Bu sebeple astronomlar bu yıldızın bir süpernova patlaması geçirmesini veya karadeliğe dönüşmesini öngörmektedir. Fakat astronomların genel görüşü yıldızın bir karadeliğe dönüşeceği yönündedir.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
5
-
2
-
1
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- Laura Betz. Webb Watches Carbon-Rich Dust Shells Form, Expand In Star System. (13 Ocak 2025). Alındığı Tarih: 18 Ocak 2025. Alındığı Yer: NASA | Arşiv Bağlantısı
- ScientifiCult. Webb Watches Wolf-Rayet 140: Carbon-Rich Dust Shells Form, Expand In Star System - Scientificult. (13 Ocak 2025). Alındığı Tarih: 18 Ocak 2025. Alındığı Yer: Scientificult | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/02/2025 12:59:30 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/19618
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
