Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

İnsanlar Neden "Şişman Primatlar" Haline Geldi?

Kuzenlerimize %99 Benzer Genetik Kodu Paylaşırken, Nasıl Onlardan Daha Şişman Hale Geldik?

4 dakika
6,626
İnsanlar Neden "Şişman Primatlar" Haline Geldi? Futurity
Bir primata meyve uzatan insan eli.
Tüm Reklamları Kapat

Abur cubur tarzı beslenmeyi ve kısıtlı egzersiz yapmayı suçlayabilirsiniz ama modern obezite salgınından uzun zaman önce, evrim de bizi şişmanlatmıştı. Duke Üniversitesi'nde biyoloji alanında öğretim üyeliği yapan Dr. Devi Swain-Lenz. ''Bizler şişman primatlarız.'' diyor. İnsanların şempanzelerden daha tombul olması, bilim insanları için yeni bir haber değil ancak yeni kanıtlar insanların neden bu durumda olduğunun açıklanmasına yardımcı olabilir.

İnsanlar ile şempanzeler yaklaşık %99 oranında benzer genlere sahiptir.
İnsanlar ile şempanzeler yaklaşık %99 oranında benzer genlere sahiptir.
Pixabay

''İyi'' ve ''Kötü'' Yağ Hücreleri

Swain-Lenz ve Duke Üniversitesi'nden meslektaşları, neredeyse aynı DNA dizilimlerine sahip olsalar da şempanzelerin ve eski insanların kendi yağ hücrelerinde DNA'nın nasıl paketleneceğine dair kritik değişimler geçirdiğini buldular. Sonuç olarak araştırmacılar, bu durumun insanların ''kötü'' yani kalori depolayan yağ hücrelerini ''iyi'' yani kalori yakan yağ hücrelerine dönüştürme yeteneğinin azalması ile ilgili olduğu söylüyor. Çalışmanın sonuçları, 24 Haziran 2019'da Genom Biyolojisi ve Evrim isimli bilimsel dergide yayınlandı.

Araştırmacılar, bizler ile yakın akraba olan hayvanlarla karşılaştırıldığında insanların daha ''yağlı'' olduğunu ve hatta ''six-pack'' olarak tabir edilen karın kaslarına ve kaslı kollara sahip olan insanların bile hatırı sayılır bir yağ rezervine sahip olduğunu söylüyor. Diğer primatların vücutlarındaki yağ oranı %9'dan daha az iken, sağlıklı bir insanın vücudundaki yağ oranı %14 ile %31 arasında değişiyor.

Tüm Reklamları Kapat

İnsanların nasıl yağlı primatlar haline geldiklerini anlamak için, başında Swain-Lenz'in bulunduğu takım ve Duke Üniversitesi'nden biyolog Greg Wray bazı araştırmalarda bulundular; insanlardan, şempanzelerden ve daha uzaktan akraba olduğumuz maymun türlerinden olan makak maymunlarından (Macaca mulatta) alınan yağ örneklerini karşılaştırdılar. Araştırmacılar ''ATAC-seq'' denilen bir teknik ile her türün genomları arasında, kendi yağ hücrelerinin DNA'yı nasıl paketlediğini taradılar.

Bütün Yağ Hücreleri Aynı Değildir

Çoğu DNA, hücrelerin içinde sarmal ve sarılmış biçimde proteinlerin etrafında bulunur. Bu şekilde DNA'ların sadece bazı bölgeleri hücresel mekanizmada ulaşılabilir olur ve bu sayede aktif ya da pasif genler oluşur. Araştırmacılar, şempanze ve makaklarda ulaşılabilen yaklaşık 780 DNA bölgesi tanımladı. Bu bölgeler insanlarda da bulunuyor ancak daha çok birbirine kenetlenmiş durumda. Bölgeleri daha detaylı inceleyen takım, tekrar eden bu ufak DNA parçalarının bir tipteki yağ hücrelerinin diğer bir tipe dönüştürülmesinde yardımcı olduğunu fark ettiler. Swain-Lenz, bütün yağ hücrelerinin aynı olmadığını söylüyor.

Yağın çoğu, kalori depolayan beyaz yağ hücreleri tarafından oluşturulur. Bifteklerdeki mermer görünümlü bölgeler işte bu beyaz yağ hücreleridir. Diğer taraftan bej ya da kahverengi denilen özelleşmiş yağ hücreleri de vardır. Bu hücreler kaloriyi depolamaktansa, ısı açığa çıkarıp bizi sıcak tutmak için kalori yakarlar.

Çok yağlı olmamızın bir nedeni de, beyaz yağ hücrelerini kahverengi yağ hücrelerine çevirmede yardımcı olan genom bölgelerinin insanlarda kullanılamamasıdır. Şempanzelerde ise bu bölgeler kullanılabilmektedir.

Tüm Reklamları Kapat

Şempanzeler beyaz yağ hücrelerini kahverengi yağ hücrelerine çevirebilmektedir.
Şempanzeler beyaz yağ hücrelerini kahverengi yağ hücrelerine çevirebilmektedir.
Pixabay

Swain-Lenz şöyle devam ediyor:

Bizler beyaz yağ hücrelerini kahverengi yağ hücrelerine çevirmek gibi bazı yeteneklerimizi kaybettik ve bu yüzden de beyaz yağ hücrelerinin yolağında saplanıp kaldık. İnsanları soğuğa maruz bırakarak vücutlarındaki sınırlı kahverengi yağ hücresini aktifleştirmek mümkün ancak bu konuda çalışmamız lazım.

Şempanzelerle insanların kendi yollarına ayrılıp yürüdüğünden beri geçen 6 ile 8 milyon yıl içinde insan beyni üç kat büyürken, şempanzelerin beyinlerinde herhangi bir değişiklik olmadı. İnsan beyni vücuttaki diğer tüm dokulardan daha fazla enerji kullanır. Eski insanlara enerji gerektiği için, yağ hücrelerinin kullanılmasında kalori yakan kahverengi yağ hücrelerinin yerine beyaz hücrelerin seçilmesi insan türünün hayatta kalması için bir avantaj oluşturmuş olabilir.

Swain-Lenz en sık karşılaştığı sorulardan birinin, ''Bizi sıska mı yapacaksınız?'' olduğunu söylüyor ve bu soruya ''Keşke'' diye cevap veriyor.

Obezite İçin Çözüm Arayışları

Kahverengi yağ hücreleri kalori yakabilme yeteneğine sahiptir. Bu yüzden de araştırmacılar, kilo vermeyi kolaylaştırmak için insan vücudundaki beyaz yağ hücrelerinin kahverengi yağ hücrelerine dönüştürülmesi konusunda çözüm bulmaya çalışıyorlar.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.

Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Swain-Lenz, primatlar arasında buldukları farklılıkların bir gün obezite hastalarına yardım etmek için kullanılabileceğini söylüyor ama henüz o noktada değiliz.

Swain-Lenz şunları ekliyor:

Belki ilerde bir grup genin aktif ya da pasif olmasını sağlayabiliriz ancak şu an için bu noktadan çok uzağız. Bunun bir anahtarı çevirmek kadar basit olduğunu düşünmüyorum, öyle olsaydı bunu uzun zaman önce çözmüş olurduk.
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
64
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 19
  • Merak Uyandırıcı! 11
  • Bilim Budur! 8
  • Muhteşem! 5
  • İnanılmaz 3
  • Umut Verici! 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Güldürdü 1
  • Üzücü! 1
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: Science Daily | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 03/11/2024 00:03:48 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7981

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Bilimkurgu
Terapi
Hızlı
Kanser Tedavisi
Doktor
Radyoaktif
Periyodik Tablo
Oksijen
Mikrop
Bağırsak
Sıvı
Kadın Sağlığı
Mucize
Türlerin Kökeni
Zooloji
Kök Hücre
Evrenin Genişlemesi
Bilim Tarihi
Sosyal
Yavru
Yumurta
Endokrin Sistemi
Zihin
Ses Kaydı
Koruma
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
R. A. Smith, et al. İnsanlar Neden "Şişman Primatlar" Haline Geldi?. (12 Eylül 2019). Alındığı Tarih: 3 Kasım 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/7981
Smith, R. A., Çolak, C., Sever, M. Ç. (2019, September 12). İnsanlar Neden "Şişman Primatlar" Haline Geldi?. Evrim Ağacı. Retrieved November 03, 2024. from https://evrimagaci.org/s/7981
R. A. Smith, et al. “İnsanlar Neden "Şişman Primatlar" Haline Geldi?.” Edited by Meltem Çetin Sever. Translated by Canberk Çolak, Evrim Ağacı, 12 Sep. 2019, https://evrimagaci.org/s/7981.
Smith, R. A.. Çolak, Canberk. Sever, Meltem Çetin. “İnsanlar Neden "Şişman Primatlar" Haline Geldi?.” Edited by Meltem Çetin Sever. Translated by Canberk Çolak. Evrim Ağacı, September 12, 2019. https://evrimagaci.org/s/7981.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close