İklim Kriziyle Mücadele Etmek İçin İneklere Tuvalet Eğitimi Verebiliriz!

Çocuklarınıza ve biraz çaba sarf ederek kedilerinize tuvalet eğitimi verebilirsiniz. Anlaşılan o ki, tuvaleti kedilerden bile iyi kullanan bir ahır hayvanı olabilir.

Cell dergisinde yayınlanan bir çalışma, genç buzağılara da belirlenen alanlara dışkılama ve idrar yapma eğitiminin başarılı bir şekilde verilebileceğini ortaya koydu.^[1] Araştırmacılar, daha geniş bir ölçekte genişletilirse, bu uygulamanın, tarımın en kirli sera gazı ve kirlilik sorunlarından biri olan amonyak atığının kontrolünde büyük bir etkisinin olabileceğini düşünüyor. Araştırmanın yazarlarından, hayvan psikoloğu ve Çiftlik Hayvanı Biyolojisi Enstitüsü’nde Araştırmacı olan Jan Langbein şöyle diyor:

Dışkılama ve idrarlarını kontrol etme yetilerinin olmadığı kabul edilmekte olan sığırlar da diğer pek çok hayvan kadar zeki ve öğrenebilen canlılardır. Öyleyse neden tuvalet kullanmayı öğrenemesinler?

Araştırma için bilim insanları, 16 sığırı gözlem altına alarak, onlara "tuvalet" -daha doğrusu suni çimle oluşturdukları, çitle çevrili alanı tuvalet olarak- kullanmayı öğrettiler. Tuvaleti düzgün bir şekilde kullanmanın ödülü ise arpa veya elektrolit tozu atıştırması ve gürültü ve rahatsız edici su sıçramalarından uzak kalmalarıydı.

10 günlük eğitimin sonunda araştırmacılar, 11 ineğin, yazarların "MooLoo" ("loo" İngilizcede "tuvalet" demektir) eğitimi olarak adlandırdığı eğitimi başarılı bir şekilde geçerek, çocukların lazımlık kullanmayı öğrenme performansından hiç de düşük olmayan bir seviyede dışarıdaki çimlik alan yerine suni çimle oluşturulmuş bölümü tuvalet olarak kullandıklarını tespit ettiler.

Çalışmanın yazarlarından ve Auckland Üniversitesi psikoloji araştırmacısı Lindsay Matthews’un, Yeni Zelanda radyosunda yaptığı açıklamada, ortalama 15 ila 20 çiş gibi hızlı bir sürede, inekler tuvalete kendi istekleriyle girdiklerini ve sonuç olarak hayvanların dörtte üçünün, çişlerinin dörtte üçünü tuvalete yaptıklarını belirtiyor.

Bu şirin çiftlik hayvanlarına tuvalet eğitimi vermek, kulağa hoş gelmesinin yanı sıra, oldukça önemli çevresel amaçlara da hizmet etmektedir. Sığırların çevresel etkileri üzerinde durulurken daha çok osuruk ve geğirtilerinin açığa çıkardığı metan gazı araştırılırken, idrar ve dışkılamalarının açığa çıkardığı amonyak göz ardı edilmektedir. İdrar içeriğindeki amonyak (ya da tek başına amonyak) aslında çevresel bir problem değildir; ancak bu madde, ineklerin her gün ayak bastığı toprakla karıştığında, kirdeki mikroplar amonyağı, insan faaliyetlerinden kaynaklanan tüm ABD sera gazı (GHG) emisyonlarının %7'sini oluşturan ve sera gazının baş aktörü olan karbondioksitten yaklaşık 300 kat daha güçlü bir bileşik olan azot oksite dönüştürür. Amonyak emisyonlarının çoğunun etkileri, tarımsal faaliyetlerde bile izlenebilmektedir.

Amonyağın toprağı asidik hale getirmesi ve sızdığı su yolarını kirletebilmesinin yanında hava kirliliğine de katkıda bulunabileceğini söylemeliyiz. CNN’e göre bir çiftlik ineği her gün 30-40 kg kadar dışkı ve 30 litre kadar idrar üretebilmektedir - ki bu atığın kontrol altına alınmasının büyük etkileri olacağı ortadadır. Çalışmanın yazarları, MooLoo gibi bir sistemle, sığır dışkılarının %80’inin kontrol altına alınmasıyla, amonyak emisyonlarının %56 azaltılabileceğini tahmin etmektedirler.

İneklere tuvalet eğitimi vermekle, büyük ölçekte uygulanabilirliği konusunda ve çevreye etkileri konusunda daha öğrenecek pek fazla şey olduğu açıktır. O zamana kadar, sığırların neden olduğu sera gazı emisyonları konusunda endişeleriniz varsa, inek sütü, peynir ve et gibi gıda ürünlerini, bitki bazlı alternatiflerle değiştirmek iyi bir başlangıç olacaktır.