İklim Değişikliği Sebebiyle Artan Sıcaklıklar, Hayvanların Şekil Değiştirmesine Yol Açıyor!

İklim değişikliği sebebiyle dünyanın ortalama yüzey sıcaklığı, 19. yüzyıldan bu yana her sene yaklaşık olarak 1.18 santigrat derece artmaktadır. Bu sıcaklık artışının başlıca sebepleri, atmosfere salınan karbondioksit miktarının artması ve diğer insan bazlı aktivitelerdir.^[1] Bu sıcaklık artışının çoğunun son 40 yılda ortaya çıkmasıyla birlikte; son yedi yıl dünya tarihinin en sıcak yılları olmuştur. 2016 ve 2020 seneleri de kayıtlara "en sıcak" yıllar olarak geçmiştir.^{[2], [3], [4]}

The National

İklim değişikliğinin meydana gelmesindeki ana nedenleri incelediğimiz zaman, karşımıza genellikle insani aktiviteler çıkacaktır. Ancak iklim değişikliğinin genel olarak etkilerini ele aldığımızda, çok daha geniş bir ölçekte inceleme yapmamız gerekmektedir. İklim değişikliği; ekosistemi doğrudan veya dolaylı olarak etkilediği için, en az insanlar kadar diğer canlılar da bu olgunun sonuçlarından etkilenmektedir. Peki, iklim değişikliğinin hayvanlar üzerindeki gözle görülebilir etkileri nelerdir? İklim değişikliği etkisiyle meydana gelen sıcaklık artışları, hayvanların vücutlarında ne gibi değişimlere yol açar? Birlikte inceleyelim.

İklim Değişikliği ve Şekil Değiştirme

İklim değişikliğinin en çarpıcı etkilerinden olan sıcaklık artışı sebebiyle çevre koşulları gitgide değişmektedir. Değişen bu çevre koşullarına uyum sağlamak için de hayvanlar evrimleşmekte ve vücutlarında belirgin farklılıklar ortaya çıkmaktadır. Örneğin; genellikle kuşlarda görülen "güçlü şekil değiştirme" (İng: "strong shapeshifting"), sıcaklık artışlarıyla doğrudan ilgilidir diyebiliriz.

Avusturalya Deakin Üniversitesi'nden kuş araştırmacısı Sara Ryding; iklim değişikliğinin aşamalı olarak meydana gelen oldukça kompleks ve çok yönlü bir olgu olduğunu, ve bu yüzden şekil değişikliğinin yalnızca tek nedeni olarak saptanmasının zor olacağını söylüyor. Ancak; bu değişimlerin oldukça geniş coğrafi bölgeler boyunca çok çeşitli türler arasında gerçekleştiğini, bu nedenle de iklim değişikliği dışında çok az ortak noktanın olduğunu da eklemeden geçmiyor.

Güçlü şekil değiştirme, özellikle kuşlarda gözlendi. 1871 yılından bu yana; Avustralya papağanının çeşitli türlerinin gaga boyutlarında %4 ile %10 arası bir büyüme meydana geldi. Ve bu büyüme doğrudan her yıl yaz sıcaklıklarının artmasıyla ilişkilidir.^[5] Küçük bir ötücü bir kuş olan Kuzey Amerikan kara gözlü junkosunda da artan gaga boyutuyla soğuk yerlerde görülen kısa vadeli aşırı sıcaklık artışları arasında bir ilişki gözlemlendi. Ayrıca memeli türlerde de sıcaklık artışıyla alakalı olarak bazı değişimler görüldü. Araştırmacılar; dağ farelerinde kuyruk uzunluğunun arttığını, maskeli kır farelerinde ise kuyruk ve bacak uzunluklarının arttığını gözlemlediler.

The Spruce

Ryding, vücut uzantılarında gözlemledikleri boyut artışının oldukça az olduğunu (%10'dan daha az) ve bu yüzden değişimlerin hemen gözle görülemeyebileceğini belirtiyor. Buna karşın Ryding, çok da uzak olmayan bir gelecekte kulak gibi daha belirgin vücut uzantılarında da boyut artışının gerçekleşeceği tahmininde bulunuyor.

Ryding, bir sonraki hedefinin 3D tarama teknolojisini kullanarak Avustralya kuşlarında şekil değiştirmeyi ilk elden araştırmak olduğunu söylüyor. Bu araştırmasında, kuş müzelerinde bulunan son 100 yıldaki kuş türlerini ele alacağını; kendisinin ve ekibinin bu araştırma sayesinde, iklim değişikliği sebebiyle hangi kuşların şekil değiştirdiğini ve neden şekil değiştirdiğini anlayacaklarını belirtiyor. Ryding son olarak iklim değişikliğinin hayvanlar üzerindeki etkilerine dair şunu söylüyor:

Şekil değiştirme, hayvanların iklim değişikliğiyle başa çıktığı ve her şeyin yolunda olduğu anlamına gelmiyor. Bu, hayatlarını devam ettirmek için evrimleşmek zorunda olduklarını gösteriyor. Ancak, bu değişimlerin diğer ekolojik sonuçlarının ne olduğundan veya diğer bütün türlerin gerçekten değişme ve hayatta kalma yeteneğine sahip olup olmadığından emin değiliz.