İçtiğiniz Her Bir Bardak Su İçerisinde Muhtemelen Bir T-rex'in Bizzat İçtiği Su Molekülleri Var!

İlk etapta bunu anlaması zor gelebilir; ancak biraz matematikle oynayacak olursak, bu baş döndürücü sonuca varıyoruz. Gelin biraz sayılarla oynayalım:

İlk olarak bir gerçekle başlayalım: 1 bardak su içerisindeki su moleküllerinin sayısı, Dünya'daki tüm suların sığacağı bardak sayısından binlerce kat fazladır. Nasıl mı? Kimya'daki Avogadro Sayısı'nı (N) hatırlarsınız belki... $6.022\times 10^{23}$. 1 mol kimyasal içerisindeki molekül sayısı... Örneğin 1 mol su içerisinde $6.022\times 10^{23}$ tane su molekülü bulunmaktadır.

Peki 1 mol su ne kadar su eder? Bunun için de su moleküllerinin atomik kütlelerine bakmak gerekiyor. Su, bildiğiniz üzere H₂O ile ifade edilmektedir. Yani 2 Hidrojen, 1 Oksijen. Hidrojenin atomik kütlesi 1.00784 $u$'dur ($u$: atomik kütle birimi). Oksijeninki ise 15.9994 $u$'dur. Bu durumda 1 su molekülü, (2 × 1.00784 $u$) + 15.9994 $u$ = 18.01508 $u$ kütleye sahiptir. İşte 1 mol su da, aynı miktarda grama eşittir. Yani 18.01508 grama... Aynı zamanda 1 mol içerisinde $6.022\times 10^{23}$ tane su molekülü olduğunu söylemiştik. Bu durumda, 18.01508 gram su içerisinde $6.022\times 10^{23}$ tane su molekülü var demektir.

1 bardak suyun 200 gram su taşıdığını varsayacak olursak, basit bir hesapla bunun yaklaşık $6.6855\times 10^{24}$ adet moleküle denk geldiğini buluruz. Yani bardağınızı her doldurduğunuzda, içine kabaca $6.6855\times 10^{24}$ adet su molekülü koymaktasınız. 6'nın yanına 24 adet 0 koyacak olursanız, bu sayıyı elde edersiniz. Şöyle gösterelim: her 1 bardak suyunuzun için de 6.685.500.000.000.000.000.000.000 adet su molekülü vardır!

Peki ya Dünya'daki bütün suyu bardak bardak dolduracak olsak, kaç bardağa sığdırabilirdik? Dünya'daki toplam su kütlesi (hidrosferin toplam kütlesi) kabaca $1.4\times 10^{24}$ gramdır. Eğer 200 gram su alabilen bardaklar kullanacak olsaydınız, bunu $7\times 10^{21}$ tane bardağa sığdırabilirdiniz. Bu yine müthiş bir sayıdır; ancak 1 bardak suyun içerisindeki su moleküllerinin sayısından 1000 kat kadar küçüktür! Bir diğer deyişle, her bir bardak suyunuzun içerisinde, Dünya'daki tüm suların sığabileceği bardak sayısından 1000 kat fazla molekül bulunur!

Dünya üzerindeki su sürekli bir döngü halindedir. Su buharlaşır, yağmur olur yağar, canlıların içine girer, dışkı, idrar ve terle geri çıkar, tekrar buharlaşır ve bu böyle devam eder. Dahası, su molekülleri donar ve buz olur, erir ve su olur, buharlaşır ve buhar olur. Böylece bir noktadaki su, birkaç sene sonra Dünya'nın en uzak diğer noktasına kadar ulaşabilir. 

Günümüzden 65 milyon yıl önce yok olmuş olan dinozorlardan bu yana, onların tükettiği su sürekli Dünya üzerinde devinim halindedir. T. rex gibi meşhur dinozor türlerinin sıklıkla su içmek için uğradığı göller, su birikintileri, nehirlerdeki sular, şu anda Dünya'nın dört bir yanına saçılmış haldedir. Dolayısıyla, istatistiki olarak bakacak olursanız, herhangi bir bardak su doldurdup içtiğinizde tükettiğiniz suyun, daha önceden bir T. rex, ya da Shakespeare, ya da Isaac Newton, ya da aklınıza gelebilecek herhangi bir nefes kesici varlık tarafından tüketilmiş olma ihtimali pratik olarak yüzde 100'dür. 

Aslında bunun bir sınırı vardır. Çünkü su, sadece fiziksel dönüşümden geçmez. Kimyasal olarak oksijen ve hidrojene de ayrılabilir ve bu durumda artık "o su molekülü" olmaktan çıkar. Bunun en büyük sorumlusu bitkilerdir. Bitkiler, fotosentez için her yıl 12 trilyon kilogram suyu parçalarlar. Ancak bu devasa sayıya rağmen, Dünya üzerindeki tüm su moleküllerinin parçalanması kabaca 100 milyon yıl alır. Bir diğer deyişle, her 100 milyon yılda bir Dünya'daki bütün su molekülleri "yenilenmiş" olur. Eğer 65 milyon yıl öncesine kadar gidecek olursanız, o dönemde yaşayan canlıların tükettikleri suyun yüzde 57 civarı halen günümüzde bizzat bulunmaktadır. Bu %57'lik oranın 65 milyon yıllık bir sürede Dünya coğrafyalarına yayılma miktarını düşündüğünüzde de, her bir bardak suyunuz içinde bir T. rex ya da bir Triceratops'un, bir Ankylosaurus'un, bir Velociraptor'un bizzat tükettiği su molekülleri neredeyse kesin olarak bulunacaktır!

Tabii aklınıza gelebilecek bütün insanların da...