İlk Maymunlar Ne Tür Bir Ortamda Yaşıyorlardı?

Rhode Island Üniversitesi (URI) antropologu, uluslararası bilim insanları ekibinden meslektaşlarıyla birlikte, Kenya’daki Rusinga Adası’nda ilk maymunlardan Prokonsül’ün yaşadığı ortama ait kesin kanıtlar keşfetti. Bulgular habitat tercihleri arasındaki bağlantıyı ve maymun-insan soyunun ilk dönemlerdeki çeşitliliğini anlamak ve yorumlamak için yeni bilgiler sağlıyor.

Ekibin Nature Communications dergisinde yayınlanan araştırması, Prokonsül ve primat akrabası Dendropithecus’un “geniş bir alana yayılmış, sık, çok katlı, kapalı taçlı” ormanda yaşadığını gösteriyor.

URI antropoloji doçenti Holly Dunsworth, araştırma ekibinin ağaç gövde kabukları, kireçleşmiş kökler ve fosil yapraklar da içeren jeolojik katmanın arasında 18-20 milyon yıl önce yaşamış, tek bir Prokonsül’ün fosillerini bulduğunu söyledi. Keşif ilk maymunların evriminde ormanlık ortamların önemini vurguluyor. Dunsworth şunları söyledi:

Fosil primatlarla birlikte habitat bitki örtüsünün de korunmuş olması, primat paleontolojisinde sık karşılaşılan bir durum değildir. Özellikle de çok eski maymun yerleşimlerinde bu kadar çok sayıda ve ayrıcalıklı bir biçimde korunmuş bitki fosili bulmak çok nadirdir.

Rusinga, 1980’lerde içi boşalmış ve fosilleşmiş bir ağaç gövdesinde fosil bir maymun ve başka hayvanlar bulunmasıyla tanınıyordu. Fakat araştırma ekibinin aynı antik arazide korunmuş ek ağaç gövdeleri ve fosil primatlar keşfine kadar maymun ve bölgedeki habitatı arasındaki kuvvetli bağlantı bilinmiyordu. Dunsworth şu bilgileri verdi:

Bu, muhtemelen bulabileceğimiz en iyi maymun-habitat bağlantı kanıtı. Köklerin, gövdelerin, hatta çok güzel korunmuş fosil yaprakların analiziyle birleştirildiğinde ormanın kapalı taçlı olduğunu, yani Prokonsül gibi ağaçlarda yaşayan hayvanların yere inmeden rahatça ağaçtan ağaca atlayarak hareket ettiğini söylemek mümkün. Ortama ait bu kanıt, ağaçlara tırmanmaya uyum sağlamış olmak gibi Prokonsül anatomisine göre yaptığımız davranışsal çıkarımlarla ve günümüz maymun ve kuyruksuz büyük maymun ilişkisiyle de örtüşüyor.

Kazı alanında bulunan ek kanıtlar, orman geliştiği hâlde arazinin uzun yıllar boyunca sabit kaldığını gösteriyor. Baylor Üniversitesi’nden eş yazar Daniel Peppe şunları söylüyor:

Orman arazisinde bulunan kanıtlar yağışın mevsimsel olduğunu, bariz nemli ve kuru süreler yaşandığını gösteriyor. Kuru mevsimde muhtemelen oldukça az yağış alınıyor. Ek olarak, bölgedeki fosil yaprakları inceleyerek, yılda yaklaşık 140-250 cm’lik (55-100 inçlik) yağış alındığını ve ortalama yıllık sıcaklığın 23-34 derece Celcius (73-94 derece Fahrenheit) olduğunu tahmin edebildik.

Rusinga Adası’ndaki araştırma 80 yıldan daha uzun bir süreden beri devam ediyor ve birçok iyi korunmuş Prokonsül ve başka primat örnekleri de dahil olmak üzere binlerce memeli fosilinin toplanmasıyla sonuçlandı. Bu fosillerden elde edilen kanıtlar, Prokonsül’ün muhtemelen günümüz maymunlarının vücut duruşuna benzer bir yapıya sahip olduğunu, fakat anatomisinin ayrıntılarının maymunlar gibi ağaca çıkma ve tırmanma yetenekleri çağrıştırdığını gösteriyor. Araştırma ekibinin fosil 2011’den beri orman bölgesindeki işi, birkaç ilave yeni primat fosilinin toplanmasıyla sonuçlandı. Dunsworth bölgedeki işinin devam ettiğini söyledi:

Tam olarak ne bulacağımızı bilmiyoruz, fakat şüphesiz, aramaya devam edersek, ilk maymunların evrimi hakkında bilgi bulacağız, ki bu da tarihimizde çok önemli bir bölümdür.