İçine Kapanık İnsanlar Sosyal Psikolog Olmaya "Doğuştan" Yatkınlar!

Sosyal psikoloji araştırmacıları insan davranışlarının kökenini keşfetmek için geniş çaplı eğitimden ve karmaşık deneysel araçlardan faydalanmaktadırlar. Ancak Yale Üniversitesi psikologları tarafından yapılan bir araştırma, psikoloji alanında hiçbir resmi eğitime ve bu türden araçlara sahip olmayan, rastgele şekilde bir araya gelmiş bir grup insanın, insanların sosyal doğası hakkındaki gerçekleri isabetli bir şekilde değerlendirebildiğini ortaya çıkardı. Araştırmanın bulguları, Social Psychology dergisinde yayımlandı.

Peki kim bu muhteşem "amatör sosyal psikologlar"? Araştırma sonuçlarına göre melankoliye yatkın, içine kapanık insanlar grup içerisinde nasıl davrandığımızı çözümlemede diğer sosyal akranlarına göre daha becerikli görünüyorlar. Yale psikoloğu ve araştırmanın yardımcı yazarı Anton Gollwitzer şöyle diyor:

Bu durum, insanın 'acılarıyla yoğrulma' olayı gibi görünüyor. Bu tip insanlar, dışa dönük ve neşeli insanların yaptığı gibi dünyaya pembe gözlüklerle bakmıyorlar.

Gollwitzer ve yardımcı yazar John Bargh 1.000’den fazla deneğe sosyal psikologlar tarafından geniş çaplı bir araştırmayla belirlenen sorular sordular. Bu sorular, insanların sosyal ortamda yaklaşık olarak nasıl hissettikleri ve düşündükleri hakkındaydı. Örneğin, sorulardan bazıları şöyleydi:

• "İnsanlar grup içinde mi yoksa tek başlarına mı daha sıkı çalışırlar?"
• "İnsanlar kendilerini grup içindeki davranışlarından mı yoksa bireysel davranışlarından mı daha sorumlu hissederler?"
• "Eğer sinirliysem, sinirimi oyuncak bir bebekten çıkarmak beni daha iyi hissettirir mi?" [Duygusal boşalma (katarsis) işe yarar mı?]

Araştırma, ortalama olarak, insanların bir grup içerisinde çalışmaktan ziyade tek başlarına daha iyi çalıştıklarını ortaya koydu. Bu durum, kişilerin grup içerisinde yaptıklarından daha az sorumlu hissetmesini sağlayan ve soykırım gibi vahşet olaylarını da açıklayabilen “sosyal kaytarma” olarak bilinen bir olguyla alakalıydı. Sonuçlar, ayrıca, hıncını oyuncak bir bebekten çıkarmanın aslında bir duygusal boşalma sağlamadığını da gösteriyordu.

Psikologlar daha sonra sorulara doğru cevap verenlerin kişisel özelliklerini belirlemek için bir dizi deney yaptılar. Araştırmacıların söylediğine göre, beklendiği gibi zeka ve karmaşık problemlerle uğraşmak için istekli olmak kilit noktaydı. Ancak aynı zamanda düşük özgüvenli ve daha yalnız oldukları rapor edilmiş içine kapanık deneklerin dışa dönüklere kıyasla doğru cevap vermeye daha yatkın oldukları da ortaya konuldu. Gollwitzer şöyle diyor:

Bu, muhtemelen melankolik ve içine kapanık insanların, diğer insanlarla etkileşim kurmakla meşgul olan dışa dönüklere kıyasla insan doğasını gözlemlemek için daha fazla zaman harcamalarından kaynaklanıyor. Ya da belki içine kapanık insanlar güdüsel önyargıya daha az sahip olduklarından içgözlemlerde daha hatasızlar. Öyle ya da böyle, bu içine kapanık insanların takdir edilmeyen güçlü yönlerini kanıtlamış oluyor.

Gollwitzer, insan doğası üzerine yapılan testlerde yüksek puan almış bireylerin, konuya eğitimli sosyal psikologların bilgi ve yetenekleri kadar hakim olmadıklarını da vurguluyor. Ancak aynı zamanda “doğuştan” sosyal psikologların asıl psikologların yerini almayacak olsalar da gerçek dünyada önemli aktörler olabileceklerinin dikkate alınması gerektiğini söylüyor. Son olarak Gollwitzer şunları ekliyor:

Bu ‘doğuştan’ sosyal psikologlar sosyal olguları anlamakta daha iyi oldukları için toplumumuzdaki sosyal değişimleri yorumlayabilir ve hatta tahmin bile edebilirler. Belki de onlar tam anlamıyla şu an gücü elinde bulunduranlarda ve yönetimdekilerde eksik olan şeye sahiplerdir.