Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

I. Elizabeth'in Favori Korsanı Francis Drake ve Onun Karanlık Geçmişi: Bir İnsan Tüccarı, Okyanuslara Nasıl Korku Saçtı?

15 dakika
5,817
I. Elizabeth'in Favori Korsanı Francis Drake ve Onun Karanlık Geçmişi: Bir İnsan Tüccarı, Okyanuslara Nasıl Korku Saçtı? The New York Times
Kraliçe I. Elizabeth, Francis Drake'i şövalye ilan ederken.
Tüm Reklamları Kapat

İngiltere'de eğitim gören her çocuk, Francis Drake'in Golden Hind adlı kalyonu ile dünyayı dolaştığını bilir. Ancak, 1577'de deniz yolculuğuna çıkıldığında gemiye "Pelikan" dendiğini ve aceleyle -bazılarına göre ise yetersiz delille- gerçekleşen duruşma sonrası Drake'in bir subayını idam ettirdiğini, bunun sonucunda ortaya çıkan durumu idare etmek için ise geminin ismini değiştirdiğini az kişi bilir.

Dört yüzyıllık söylentiler sebebiyle, Drake’in birbirinden farklı hikayeleri ortaya çıktı. İngilizlere göre, güçlü İspanyolları alt eden Elizabeth, altın çağının yiğit bir kahramanıydı. İspanyollar için, El Draque ("ejderha") adıyla bilinen ve korkulan, nefret edilen bir korsandı. Tarihçiler, daha doğru bir bakış sunmak için bu görüşlerin kökenine indiler. Drake, İngiltere'nin Avrupa ve dünya üzerinde denizcilik rolüne yeni yeni bürünmeye başladığı yıllarda yaşadı. Yeni bir sömürgecilik çağında akıllı ve korkusuz bir gemici olan Drake, yağma ve köle ticareti yoluyla zengin olmak için İngiltere’nin elit sınıfını kullandı, yer yer de onlar tarafından kullanıldı.

Korsan Drake'in Serüveni

Genel olarak Drake, tek bir hükümdar ile ilişkilendirilir: I. Elizabeth. Ancak genç Drake, kraliçeden önceki hükümdarların sebep olduğu dinî kargaşalardan oldukça etkilendi. 1540 yılında, VIII. Henry'nin saltanatının son yıllarına doğru doğan Drake, çocukluğunu bir Protestan olan VI. Edward (1547-1553) ve bir Katolik olan Kraliçe I. Mary'nin (1553-58) hüküm sürdüğü yıllarda geçirdi.

Tüm Reklamları Kapat

Drake'in Sancak Gemisi
Drake'in Sancak Gemisi
National Geographic

Drake'in ilk yılları İngiltere'nin batısındaki Devon'da bir çiftlikte geçti. Bir zamanlar koyun kırpıcılığı yapan babası, İngiltere'nin güneydoğusunda Protestan papaz yardımcısı olduktan sonra Drake; akrabaları olan Hawkins ailesiyle birlikte yaşamak üzere Plymouth'a gönderildi. Denizci ve tüccar olan Hawkinsler, hızla büyüyen transatlantik ticareti işlettiler. Hawkinsler; Drake'in hayatında ve İngiltere'nin sömürgeciliğinde kilit bir rol oynayacak, Pilgrimlerin (Pilgrim, Plymouth Kolonisi'nin ilk yerleşimcileri için kullanılan eski bir tabirdir) 1620'de yola çıktıkları liman kenti Plymouth'a hakim olacaklardı.

Drake'in büyük kuzeni John Hawkins, onun yakın bir arkadaşı ve aynı zamanda akıl hocası oldu. Drake 18'li yaşlarına geldiğinde, çoktan Hawkinslerin gemilerinde yelken açmaya ve Fransız gemilerine karşı korsanlık yaparak deneyim kazanmaya başlamıştı. Bu iş; beceri, cesaret, acımasızlık ve zalimlik gerektiriyordu ve Drake, bunlarda hayatı boyunca başarılı olacaktı. İngiltere, Fransa ile savaşta olduğu için, Drake'in, Hawkins ailesinin ve diğer korsanların Fransız gemilerine saldırmalarına el altından izin verildi. İspanya'nın işine gelmiş olan bu savaş, Kraliçe Mary'nin 1554'te İspanya Kralı II. Felipe ile evlenme kararının bir sonucuydu.

İlk bakışta Drake, genellikle İspanyol ve Katolik karşıtı olarak görülür. Ancak gençlik yıllarına, o zamanın süper gücü olan İspanya ile yakın ilişkileri damgasını vurdu. Hawkins aile şirketi de, Kraliçe Mary'nin İspanya ile ittifakı çerçevesinde büyümüştü. Tüccar, korsan ve diplomat arasındaki meslekî sınırların kaybolduğu alanda John Hawkins, Fransızlar'a karşı korsanlık faaliyetleri güden İspanyol tüccarlarla bağlantılar kurdu. Hatta II. Felipe ve Kraliçe Mary'nin evliliğine katkı sağlamada diplomatik bir rolü bile olmuş olabilir. Ayrıca bir Protestan olmasına rağmen, Hawkins'in Katolik Ayinlerine katıldığı söyleniyordu.

İnsan Ticareti ve John Hawkins

Francis Drake'in kariyeri, büyük kuzeni John Hawkins ile iç içedir. İkisi, İngiltere'nin "üç köşeli ticaret"indeki rolünü oluşturmada çok önemli bir rol oynadı. İngiliz malları, ham maddelerin İngiltere'ye aktarıldığı Amerika'ya zorla götürülen kölelere karşılık olarak Batı Afrika'da satılıyordu. Hawkins, ilk köle ticareti girişimine 1562'de başladı. O ve Drake, Sierra Leone'ye gittiler ve Amerikan kolonilerinde satmak için 300 ila 400 arasında insan ele geçirdiler. İş çok kârlıydı ve ilerde yapılacak olan başka yolculuklar için kraliyetin desteğini aldılar. Hawkins ve Drake, 1560'larda iki kez Batı Afrika'ya gidip gelecek ve neredeyse 1.200 köleleştirilmiş insanı Amerika'ya taşıyacaktı.

Tüm Reklamları Kapat

John Hawkins
John Hawkins
Wikipedia

Para ve Ün

1558 yılının Kasım ayında I. Mary öldü ve bir Protestan olan üvey kız kardeşi Elizabeth, İngiltere kraliçesi oldu. Saltanatının ilk yıllarında Elizabeth, İspanya ile bir münakaşaya girmemeye dikkat etti ancak Amerika'nın onları nasıl zengin ettiğinin, denizde güçlendiklerinin ve Katolik inancını yaydıklarının farkındaydı.

Sömürgeciliğin yaygınlaşması kraliçenin ilgisini çekti ve uluslararası hukukta çok az şey bu genişlemeyi denetleyebilirdi. O zamanlar I. Elizabeth'in elinde İspanya ile boy ölçüşecek bir donanma yoktu. Bu yüzden İspanya İmparatorluğu'na kafa tutmak için farklı bir yol bulması gerekiyordu.

Daha küçük operasyonların daha karlı olduğu kanıtlanmıştı; ancak servete ve üne giden bu kanlı yolda, Avrupalı olmayanların hayatı maalesef değersizdi. 1562'de, İspanyol tüccarların ve bir Londra sendikasının desteğiyle Hawkins, Amerika'da satmak için Batı Afrika'daki insanları ele geçirerek kazançlı bir transatlantik köle ticareti işine girişti. Yaptığı ilk yolculuktan sonra Elizabeth ve onun danışma meclis üyeleri, sonraki iki sefere yatırım yaptılar. Böylece insanların köle olarak satılmasından finansal anlamda yararlandılar. Drake, Sierra Leone'deki yerel yöneticilerden yüzlerce insanı satın alma ve kaçırma operasyonları da dahil olmak üzere, Hawkins'in tüm işlerinde vardı.

İyi para kazanıyorlardı, ama Hawkins ile Drake bir sorunla karşı karşıya kaldılar: Kolonilerde yaşayanlar ticaret fırsatları kovalasa da İspanyol İmparatorluğu, kendi kolonileriyle başka devletlerin ticaret yapmasını yasakladı. Hawkins ve daha sonra ise Drake, bir "barok ritüeli" geliştirdi: İlk önce ticaret yapmak için bir ruhsat isteyecekler ve reddedilecekler. Ardından sömürge yerleşimlerine ateş açacaklar, buna karşılık da İspanyollar direniş gösterecekler. Aradan bir süre geçtikten sonra, her iki taraf da perde arkasından gizlice alım satım yapmaya çalışacaktı.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Ancak 1568'de bugünkü Meksika sınırları içinde yer alan Veracruz limanındaki San Juan de Ulúa kalesinde bu taktik, başarısız oldu. Drake, İspanyollar'ın saldırmayacağını düşünerek altı gemisini onarmak ve eksiklerini gidermek için San Juan de Ulúa'ya demirleyen kuzeni Hawkins'in komutası altında seyahat etmekteydi. İspanyollar, kendilerinden bekleneni yapmayarak gemilerin dördünü batırdı ve geri kalanını ele geçirdi. Drake ve Hawkins ise güvenli bir yere kaçmayı başardı.

Francis Drake
Francis Drake
Britannica

Fakat Hawkins'in gemisi, daha sonra bir başlarına bırakılmak zorunda kalınacak birçok felaketzedeyi ağırlamaktaydı. Bu sırada Drake, tek başına İngiltere'ye dönmeyi başardı. Hawkins, sonradan ona "Bizi büyük bir sefaletin içinde bıraktın." diye bir mektup yazacaktı. Yaşanan bu olay, iki adamın ilişkisini büyük oranda bozdu.

Saldırıda mallarını ve yakın arkadaşlarını kaybeden Drake, intikam için ant içti. Drake, bu olay sonucunda hem İspanyollar'a hem de Katolikler'e karşı derin bir kin beslediğini beyan etti. Denizcilik üzerine olan yeteneği, ona intikam için pek çok fırsat sunacaktı. İngiltere, İspanya ile resmi olarak savaşta değildi; bu yüzden düşman gemilerine ve halklarına saldırmak için izin (İng: "Letter of marque") alamadı.

Bütün bunlara rağmen, 1570'ten beri kraliyetin desteğiyle yaptığı bir dizi sefer esnasında Drake, İspanyollar'ın Orta ve Güney Amerika'daki sömürgelerine giderek daha cesur baskınlara liderlik etti. Orta Amerika'da Drake, Pasifik'i görebileceği uzun bir ağaca tırmandı ve onların sularına bir İngiliz gemisiyle gireceğine yemin etti.

İspanyol sömürgelerine yapılan bu ilk baskınlar, kayda değer başarısızlıklar barındırmaktaydı. Drake, bu başarısızlıklar sayesinde disiplinin ve planlamanın önemini kavradı. Nihayet 1572'de, günümüzde Panama sınırları içerisinde yer alan Nombre de Dios'ta bir hazine konvoyuna özenle gerçekleştirdiği baskından sonra, yüklü miktarda gümüşü hazinesine indirdi. Vurgun sayesinde İngiltere'ye büyük bir servetle ve ele geçirdiği gemilerdeki önemli ganimetlerle döndü.

Genç korsanın serveti ve ünü, Kraliçe'nin yoğun ilgisini çekmişti. Drake; İspanya'nın sömürge planlarını baltalayarak kraliyete para kazandıran, ve içinde Hawkins'in de olduğu bir grup kaptandan oluşan Elizabeth'in "deniz köpekleri"nden biri haline geldi.

Tüm Reklamları Kapat

Dünya’yı Dolaşmak

Drake'in 1573'te döndüğü İngiltere, İspanya ile kısa bir ateşkes içindeydi. Birkaç yıl boyunca uzun mesafeli seferlerden uzak durdu, ancak sahip olduğu ün, kendisini 1577'de bir kez daha gösterdi: Macellan Boğazı'ndan Pasifik'e gidecek bir seferi komuta etmekle görevlendirilmişti.

Bu tehlikeli iş, Kraliyet tarafından alenen desteklenmese de, Drake kraliçenin kişisel desteğine sahipti. Söylenene göre yapılan bir toplantıda Elizabeth'in Drake'e, "aldıkları çeşitli yaralara karşılık İspanya kralından seve seve intikam alacağını" söylediği bilinmektedir. Bu işin amacı, "kaçakçılık için mekan bulmak"tı. Filonun ticaret yapması öngörülmediği için, Kraliçe ihtiyatla seferin korsanlık yoluyla kendisini ve finansal destekçilerini zenginleştireceğini söylüyordu.

Yaklaşık 170 kişiden oluşan beş gemilik filo, 1577'nin son günlerinde İngiltere'den yola çıktı. Başlangıçta, mürettebata Doğu Akdeniz'e gidecekleri söylendi; ancak başka bir amaca dair belirtiler, yolculuğun başlarından itibaren netleşmiş olmalıydı.

Tüm Reklamları Kapat

Elizabeth'in Denizcileri (Sea Dogs). John Hawkins (sol), Francis Drake (orta) ve Thomas Cavendish (sağ).
Elizabeth'in Denizcileri (Sea Dogs). John Hawkins (sol), Francis Drake (orta) ve Thomas Cavendish (sağ).
Royal Museums Greenwich

Drake'in gemisi Pelikan tarafından yönetilen filo, yaklaşık 60 yıl önce gerçekleşen ilk devri aleme kaptanlık yapan Ferdinand Magellan'ın izlediği rotanın hemen hemen aynısını kullandı. Venedikli asilzade Antonio Pigafetta, Macellan'ın yolculuğunun kaydını tutmuştu ve Drake'in tayfası, Pigafetta'nın yazdıklarını incelediler. Drake'in yolculuğunun kaydını tutma şerefine ise gemideki papaz Francis Fletcher nail oldu.

Atlantik geçişi Drake'in ekibi için zorlu geçti ve moral açısından sıkıntılar ortaya çıktı. Bir anlığına 1520'ye dönersek, Magellan kıdemli bir subayla tartışmış ve San Julián'da (bugünkü Arjantin'in güneyinde) kanlı bir isyanı bastırmıştı. Tesadüf odur ki, aynı rüzgarlı liman; Drake ile kıdemli subayı Thomas Doughty arasında geçen hesaplaşmaya ev sahipliği yaptı. Temmuz 1578'de Drake onu hainlik ve büyücülükle suçlayınca, asilzade Dought ile alt tabakadan gelme Drake arasındaki gerilim doruk noktaya ulaştı.

Yetkisinin Kraliyet Komisyonu'na dayandığını iddia eden Drake (ki bu, her ne kadar yalan olsa da etkili olmuştu) Doughty'i yargıladı ve idama mahkûm etti. Fletcher, bu iki adamın birlikte "her zamanki neşeleriyle" son akşam yemeklerini bölüştüklerini yazdı. Kısa bir süre sonra, Doughty'nin kellesi alındı. Düşünülen o ki: Pelikan'ın adının değişmesindeki amaç, arması altından bir geyik veya "hind" (dişi geyik) barındıran, seferin önemli bir yatırımcısı ve Doughty'nin yakın arkadaşı olan Christopher Hatton'u yatıştırmaktı.

Yeni isimlendirilmiş Golden Hind çok daha küçük bir filoya liderlik etti, hasar diğerlerini Macellan Boğazı'na yelken açamayacak hale getirdiğinden, sonrasında filo üç gemiye düşürüldü. Fırtınalı geçit bir gemiyi batırdı ve diğerini ise gruptan ayırıp İngiltere'ye dönmesine sebebiyet verdi.

Tüm Reklamları Kapat

Agora Bilim Pazarı
Büyücüler Çağı

Yaşam ve insan varoluşu hakkında yeni soruların sorulduğu, bazı fikirlerin ilk kez düşünüldüğü bir on yıl. Uzun yıllar Philosophie Magazin dergisinin yayın yönetmenliğini yapan Wolfram Eilenberger; iki dünya savaşı arası dönemde 1920’lerin ruh halini, büyük belirsizliği, biten bir savaşın ardında bıraktığı tahribatı ve bir sonrakinin yaklaşan ayak seslerini, yükselen ekonomik krize karşın her şeye eşlik eden yaşam sevincini, eskinin yıkıldığı ama yeninin ne olduğu nun da tam bilinemediği bir zaman aralığını dört büyük filozofun hayatı üzerinden anlatıyor.
Dünyaya çarpan bir göktaşı misali aniden ortaya çıkan ve Hannah Arendt’e olan aşkıyla kavrulan Martin Heidegger. Cambridge’deki herkes bir felsefe tanrısı olarak ona taparken taşrada ilkokul çocuklarına yoksulluk içinde ders vermeyi seçen, servetini reddetmiş bir milyarderin oğlu, büyük dâhi Ludwig Wittgenstein. Letonyalı bir anarşistle Capri'de yaşadığı aşkın bir devrimciye dönüştürdüğü Walter Benjamin. Ve son olarak, ülkesini terk etmeden önce Hamburg’un burjuva mahallelerinde Nazi iktidarının ve Yahudi düşmanlığının yükselişine çıplak gözle tanık olan Ernst Cassirer. Farklı kökenlerden, farklı dünya anlayışlarından gelip farklı bir geleceğe yelken açsalar da temelde peşine düştükleri soru aynıdır: İnsan nedir?
Wolfram Eilenberger, bu dört aykırı filozofun yaşamlarında ve devrimci düşüncelerinde bugünkü dünyamızın kökenlerini görüyor. 1920’lere felsefe tarihi üzerinden bu bakış; aynı zamanda günümüz dünyasındaki benzer anlamsızlığa, tıkanmışlığa dair hem bir hatırlatma hem de bir ilham kaynağı. Ama hepsinden önce büyüleyici bir okuma deneyimi.

Devamını Göster
₺230.00
Büyücüler Çağı
  • Dış Sitelerde Paylaş

Golden Hind'in Kopyası.
Golden Hind'in Kopyası.
Wikipedia

16 kaotik günden sonra, 1578'in sonbaharında, Golden Hind ve Drake Pasifik'e geçti. Bir başına kalan gemi, bugünkü Şili ve Peru kıyılarından geçip Güney Amerika'nın batı kıyılarına doğru yelken açtı. Fletcher'ın 1628'de The World Encompassed adıyla yayınlanan vakayinamesi baz alınarak ortaya çıkan anlatımlar, sadece bu yolculuktaki yalnızlıklarını değil, aynı zamanda Drake'in gemi yönetimindeki, yön bulmadaki ve ekibini geçindirip sakinleştirmedeki muazzam denizci yeteneklerini de yansıtmakta. Bütün bunlar olurken silahlarını, ilk kez kendilerini İngiliz korsanlarının ağzında bulan İspanyol yerleşimlerine ve gemilerine doğrultuyordu.

Ele geçirdikleri en büyük ganimetlerden biri Nuestra Señora de la Concepción adlı gemi idi. Bu İspanyol hazine gemisindeki ödül o kadar fazlaydı ki, onu Drake'in sandığına nakletmek günler aldı.

Kuzeye doğru ilerlerken, Drake, denizcilerin Avrupa'ya dönüş sağlayacağına inandıkları kuzeybatı geçidini bulmak için cesur bir girişimde bulundu. Günümüzün Vancouver'ına ulaşana kadar kuzeye seyahat etmiş olabilir. Soğuk onları güneye inmeye zorladı ve Drake, şimdiki San Francisco'nun yakınına demir attı (İspanyollar, 1776'ya kadar oraya bir operasyon düzenlemeyeceklerdi). Drake, bulunduğu yerin etrafındaki toprakları kraliçe adına sahiplendi ve oralara New Albion dendi.

Batıya doğru büyük yolculuğuna devam eden Golden Hind, Macellan'ın Maluku Adaları'ndan geçen dönüş yolunu kabataslak takip etti, ardından Hink Okyanusu'nu geçerek Ümit Burnu'nu aştı. Geminin 26 Eylül 1580'de Plymouth'a dönüşü; İngilizlerin kalbini gururla, güçlü yatırımcıların kasalarını ise İspanyol ganimetleriyle doldurdu. Bu olayların ardından Drake, Nisan 1581'de Golden Hind'in güvertesinde şövalyelik unvanına sahip oldu.

Francis Drake'in 1577 ve 1580 yılları arasında gerçekleştirdiği deniz yolculuğunun harita üzerindeki görünümü.
Francis Drake'in 1577 ve 1580 yılları arasında gerçekleştirdiği deniz yolculuğunun harita üzerindeki görünümü.
Wikipedia

İnce Siyaset

I. Elizabeth, Nisan 1581'de, dünyayı başarılı bir şekilde dolaşmasının şerefine Francis Drake'i şövalye ilan etmek için Golden Hind'e çıktı. 19. yüzyıl sanat eserlerinin çoğunda töreni kendisi yapmış gibi tasvir edildi; ancak Kraliçe, töreni kendisi yapmamıştı. Bunun yerine tören kılıcını Fransız büyükelçisi Mösyö Marchaumont'a verdi.

Tarihçiler, kraliçenin töreni neden başka birisine yaptırdığını sorguladılar ve bunun sonucunda iki varsayım ortaya çıktı. Birinci varsayım şuydu: Pek çok İspanyol kolonisini yağmaladığı için Drake'i kendisi onurlandırarak İspanya'yı kışkırtmamak istemesiydi. İkinci fikir: Kraliçe'nin, İspanya'ya karşı Fransa ile olası bir ittifaka açık olduğu sinyalini vermekti. O zamanlar I. Elizabeth, Fransız kralının kardeşi ve Anjou Dükü olan Francis ile evlenmeyi alenen düşünmekteydi. Kraliçenin amacı, Fransızların gözüne girerek İspanya'yı kışkırtmak olabilirdi. Asıl niyet her neyse, artık tarihin bilinmeyen sayfalarına karışmıştı.

Francis Drake'in I. Elizabeth'in önünde diz çökmesi ve şövalye olmaya hazırlanışı. Jean-Léon Huens tarafından 20. yüzyıl tasviri.
Francis Drake'in I. Elizabeth'in önünde diz çökmesi ve şövalye olmaya hazırlanışı. Jean-Léon Huens tarafından 20. yüzyıl tasviri.
Britannica

Karayipler'deki Kaos

Dünyayı dolaştıktan sonra Drake, birkaç yılını İngiltere'de yerel politikayla uğraşarak geçirdi. Plymouth'ta belediye başkanlığı yaptı ve zenginlere layık bir ev olan Buckland Manastırı'nı satın aldı. Tüm bu şatafata rağmen Drake, denizden ayrılamıyordu. Kraliçe Elizabeth'in, "korsanı"na (İng: "her pirate" - iddiaya göre Kraliçe, Drake'e böyle hitap ediyordu) uzun süre karada durma imkânı sağlaması pek mümkün değildi.

Felipe, Elizabeth'in İrlanda ve İskoçya'daki düşmanlarını desteklerken, Elizabeth de İspanyol Hollandasındaki isyancılara destek veriyordu. Bunun sonucunda iki ülke iyice savaşın eşiğine gelmişti. 1585'te Kraliçe, Drake'i çağırttı. Drake, onun "büyük seferi" olarak bilinen bölgede, İspanya'nın Karayipler'deki topraklarını hedef alacak bir donanmanın komutanı olarak atandı.

Sofonisba Anguissola tarafından çizilmiş İspanya Kralı II. Philip'in portresi.
Sofonisba Anguissola tarafından çizilmiş İspanya Kralı II. Philip'in portresi.
Wikipedia

14 Eylül 1585'te yola çıktılar. Drake'in 2.300 silahlı adamdan oluşan 29 gemilik filosu, güneye, İspanya'nın ana topraklarına yöneldi. Tarihçilere göre Drake, İspanyol hazine filosunu Portekiz'in güney ucuna yakın bir yerlerde pusuya düşürmeyi umuyordu; fakat bunun hakkında net bir kayıt bulunmamaktadır. Kanarya Adaları'na yapılan başarısız bir saldırıdan sonra filo, güneydeki Senegal kıyılarındaki Cape Verde takımadalarına doğru yöneldi. Burada korsanlar, iki hafta boyunca adanın sahip olduğu birkaç hazineyi yağmaladı ve yiyecek istifledi. Ayrıca burada, mürettebatı mahveden bir salgına (muhtemelen pnömonik vebaya) yakalandı. Drake'in donanması, batıdaki Karayipler'e doğru ilerlerken, yaklaşık 300 adamı çoktan ölmüştü.

Drake'in ilk hedefi, günümüzdeki Dominik Cumhuriyeti'nin başkenti olan Santo Domingo'ydu. Ocak 1586'nın başlarında, adamları şehri ele geçirmişti ama burada umdukları kadar ganimet yoktu. Bu yüzden İngilizler, buradan ayrılmak için fidye talep ettiler.

Tüm Reklamları Kapat

Makul bir para alan Drake'in donanması, aynı taktiği tekrarlamak için günümüz Kolombiya'sının bir şehri olan Cartagena'ya gitti. Evleri ve gösterişli kiliseleri yağmaladıktan sonra, yerel yetkililerden fidye talep ettiler. Drake, stresliydi. Salgın, adamlarının arasında yayılmaya devam ettiği için, pazarlığı kısa kesmek istiyordu. Çok sayıda köleyi esir almış olması, gemideki durum daha da kötüleşiyordu.

Nisan ayında donanma tekrar okyanusa açıldı, ama vebanın etkisi sebebiyle Drake, Küba'ya saldırma planlarından vazgeçmek zorunda kaldı. Haziran'ın başında Florida'ya indi ve adamları, İspanyol yerleşimi St. Augustine'i yağmaladı. Dinlenen ve erzak yenileyen donanma, kuzeye, günümüzde Kuzey Karolina topraklarında yer alan İngiliz kolonisi Roanoke Adası'na doğru ilerledi.

Drake geldiğinde, Roanoke'deki sömürgecilerin İngiltere'ye dönmek için bu sıkıntılı yeri terk etmek istediklerini öğrendi. Sömürgeciler, bir vakanüvisin yazdığına göre, "yanlarında getirdikleri Tütün ve Nikotin diye adlandırılan Kızılderili bitkileriyle" Drake'e dönüş yolunda eşlik ettiler. Bazı tarihçiler, Drake'in köleleri Cartagena'dan Roanoke Adası'na getirdiğini düşünmekteler; fakat orada mı kaldılar, yoksa İngiltere'ye mi götürüldüler bilinmiyor. Onlara ne olduğu asla tespit edilemedi.

Drake'in yaptıkları, hem İspanyol sömürgelerinin kötü savunulduğunu hem de İngiltere'nin küçük hedefli saldırılar yoluyla düşmanın güçlü prestijine hasar verdiğini kanıtlamış oldu. Büyük keşif, yatırımcılara umduğundan çok daha azını kazandırmış olsa da, Drake'in ünü, özellikle İngiltere'nin İspanyol Armadasını bozguna uğratmasıyla, yayılmaya devam etti.

Tüm Reklamları Kapat

İspanya, güçlü deniz kuvvetleriyle (yaklaşık 130 gemi) İngiltere'yi işgal etmeye koyuldu, ancak 1587'de Drake, İspanya'nın Cádiz limanına cesurca bir baskın düzenledi. Kendi deyimiyle, "İspanya Kralı'nın sakalını yakacak"tı. Drake'in kuvvetleri, İspanyol gemilerini ve erzaklarını yok etti. Bu durum sonucunda II. Felipe, saldırı planlarını 1588'e kadar ertelemek zorunda kaldı. İspanyol Armadası nihayet kuzeye yelken açtığında, İngiliz donanması -hava koşullarının da yardımıyla- onları yenilgiye uğrattı.

İspanyol Armadasına karşı kundak gemilerinin suya indirilişi, 7 Ağustos 1588.
İspanyol Armadasına karşı kundak gemilerinin suya indirilişi, 7 Ağustos 1588.
Wikipedia.

Drake, İspanyollar yenilirken amiral yardımcısıydı ve bu zafer sonucunda ülkesinin sevgisini kazandı. Nesiller boyu şöyle bir söylenti dolaştı: Armadanın yaklaştığı haberi Drake'e ulaştığında kendisi Plymouth'ta çim topu oynuyormuş, hiç istifini bozmadan, oyununu kazanıp sonrasında ise İspanyolları yenmek için hala zamanı olduğunu söylemiş. Bu hikaye, Drake'in soğukkanlılığının İngiliz zaferini garanti altına aldığına dair yaygın bir inanışın oluşmasına yardımcı oldu.

Drake'in Efsanesi ve Arından Ortaya Çıkan Tartışmalar

Drake'in son yılları pek güzel geçmedi. Emekli olup Plymouth'ta yaşamak yerine, denizdeki hayatına geri döndü. 1589'da İspanya'ya yaptığı ceza mahiyetindeki baskınlar, her iki tarafta da büyük can kaybına neden oldu. Birkaç yıl sonra Ağustos 1595'te, Hawkins'in kaçırılan oğlunu kurtarmak ve İspanyollara rahatsızlık çıkarmak için Drake ile Hawkins, Atlantik'i aştı. Çabaları başarısız oldu ve Hawkins, 1595 Kasım'ında öldü. Drake mücadeleyi sürdürdü, ancak Panama'daki İspanyol kuvvetleri tarafından püskürtüldü. Ocak 1596'da, 55 yaşındayken gemisinde dizanteriden öldü. Eksiksiz bir zırh giydirilmiş şekilde, kurşun bir tabuta yerleştirildi ve Panama açıklarında denize gömüldü.

Ölümünden sonra, Drake'in İngiliz kültüründeki mirasının çevresinden romantik destanlar ortaya çıktı. Onun ahlakdışı parasal güdüleri, cesur ve soğukkanlı bir kahraman uydurmak için göz ardı edildi. İspanyol tarihine ise bir "kötü adam" tasviri için bolca malzeme bıraktı. Lope de Vega'nın şiiri La Dragontea (1598), İngiliz denizcinin sağlam bir şeylanlaştırılmasını oluştururken, Juan de Castellanos, El Discurso del Capitán Francisco Draque (Kaptan Francis Drake'in Konuşması) adlı eserinde, korsanın becerilerini el altından övdü ve onun Karayip limanlarına yaptığı yıkıcı saldırılarını İspanya Kralı II. Felipe'yi eleştirmek için kullandı.

Sir Francis Drake
Sir Francis Drake
Wikipedia

İngiliz ve İspanyol imparatorluklarının servetlerinin azalmasından çok sonra Drake'in şahsiyeti, sömürgecilik ve transatlantik köle ticaretinin etik boyutları üzerine yapılan yoğun tartışmaları kendisine çekiyor.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Özetini Oku
18
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 11
  • Merak Uyandırıcı! 5
  • İnanılmaz 3
  • Muhteşem! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Güldürdü 1
  • Bilim Budur! 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Sıkça Sorulan Sorular

Üç köşeli ticaret, üç liman veya bölge arasındaki ticareti kapsayan tarihsel bir terimdir.

Savaş halindeki bir ulusun gemilerine saldırma ve onları ele geçirme yetkisi veren bir hükümet belgesidir.

16. ve 17. yüzyılda İspanyolların sömürgeleştirerek koloniler kurduğu Orta Amerika'daki Karayip denizi bölgesi.

Nova Albion olarak da bilinen New Albion, Sir Francis Drake'in 1579'da Kuzey Amerika'nın batı kıyısına ayak bastığında İngiltere için hak iddia ettiği Meksika'nın kuzeyindeki alanın adıydı.

İngiltere Kraliçesi I. Elizabeth tarafından yetkilendirilmiş ve 1560-1605 yılları arasında aktif rol oynamış korsanlardır.

Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/11/2024 13:43:18 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10766

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Eşey
Genler
Evrim Ağacı Duyurusu
Yeşil
Asteroid
Beslenme Bilimi
Kalıtım
Sendrom
Kanser
Dağılım
Ağrı
Nöronlar
Deniz
Sars
Ara Tür
Renk
Embriyo
Tür
Periyodik Tablo
Hukuk
Ortak Ata
Carl Sagan
Evrimsel Tarih
Hayatta Kalma
Kanser Tedavisi
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
J. Purcell, et al. I. Elizabeth'in Favori Korsanı Francis Drake ve Onun Karanlık Geçmişi: Bir İnsan Tüccarı, Okyanuslara Nasıl Korku Saçtı?. (30 Temmuz 2021). Alındığı Tarih: 21 Kasım 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/10766
Purcell, J., Acar, M. S., Bakırcı, Ç. M. (2021, July 30). I. Elizabeth'in Favori Korsanı Francis Drake ve Onun Karanlık Geçmişi: Bir İnsan Tüccarı, Okyanuslara Nasıl Korku Saçtı?. Evrim Ağacı. Retrieved November 21, 2024. from https://evrimagaci.org/s/10766
J. Purcell, et al. “I. Elizabeth'in Favori Korsanı Francis Drake ve Onun Karanlık Geçmişi: Bir İnsan Tüccarı, Okyanuslara Nasıl Korku Saçtı?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Mehmet Samet Acar, Evrim Ağacı, 30 Jul. 2021, https://evrimagaci.org/s/10766.
Purcell, Julius. Acar, Mehmet Samet. Bakırcı, Çağrı Mert. “I. Elizabeth'in Favori Korsanı Francis Drake ve Onun Karanlık Geçmişi: Bir İnsan Tüccarı, Okyanuslara Nasıl Korku Saçtı?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Mehmet Samet Acar. Evrim Ağacı, July 30, 2021. https://evrimagaci.org/s/10766.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close