Dindeki "abdest" konusunun herhangi bilimsel bir açıklaması var mı?

"Cünüplük" denen hadisenin bilimsel bir açıklaması olması, astrolojinin kuantum fiziğini açıklaması kadar olasıdır; yani pek değil. Bilimsel olarak "pis" sayılmanız için vücudunuzun patojenik mikroorganizmalarla veya toksik maddelerle haşır neşir olması gerekir. Cinsel aktivite sonrası vücudunuzun ürettiği steril sıvılar sizi biyokimyasal bir tehdide dönüştürmez; yani biyolojik olarak kirlenmiş sayılmazsınız, olsa olsa kendinizi biraz yorgun ama memnun hissedersiniz. Abdestin, yani suyla yapılan bu ritüelin, Stratum Corneum üzerindeki geçici mikroorganizmaları azalttığı doğrudur; biz buna modern dünyada kısaca "yıkanmak" diyoruz ve genellikle sabunla daha iyi sonuç veriyor.^[1] Dolayısıyla bilimsel olarak var olmayan metafiziksel bir "kirlilikten" arınmak için belirli bir su koreografisi yapmak inançtır bilim değildir.

İster ibadete hazırlık için olsun, ister cünupluktan temizlenmek için olsun islamdaki abdest, fiziksel kirler için değil manevi kirlilikten temizlenmek içindir. Bazı ibadetlere manevi hazırlık amacıyla yapılır.^[1]

Fıkıh kitaplarında temizlik bahsinde temiz sular kısmında da temiz ve kirli suları ayırt edilir fakat bu sular da abdeste uygun anlamında temizdir, içilebilir ya da sağlığa zararsızdır demek değildir.

Arapça temizlik anlamına gelen vüdu, yıkanmak anlamına gelen gusl kelimeleri, türkçeye farsçadan geçmiş olan suyu tutmak anlamına gelen abdest kelimesi ile mana bütünlüğü içindedir.

Bununla birlikte suyun bulunmadığı ya da bulunamadığı yerlerde toprakla teyemmüm almak guslün ve abdestin yerini tutmaktadır. Fiziksel bir kirliliği gidermek için olsaydı bir ritüel şeklinde tozu yüze ve kollara uygulamak yeterli olmazdı.

Vücudu suyla buluşturup yeni bir dirençle yaşama devam ettirmenin bilimsel faydaları olabilir belki fakat abdest ve guslün tam olarak bilimsel bir açıklaması olduğunu sanmıyorum.

GİRİŞ

"Cünüp" ifadesi tek başına kirlilik bildirmez. Arapça'da "Cenebé" (جَنَبَ) kökünden oluşan "Cünûb" (جُنُب) ifadesi "Uzak duran kişi, uzak durması gereken kişi." Şeklinde tanımlanır. Zira "Cenebé" ifadesi "Uzak durmak, sakınmak" anlamında kullanılan bir fiildir. Burada uzak durmak ifadesinin kullanılış amacı da "İbadetten uzak durmak" şeklindedir. Gusül, "bedenin temizlenmesi" eylemidir. Gısl ise "Gusül ederken kullanılan ve necis olmayan su"dur. Dinî literatürde hükmî kirlilik, abdestsizlik veya cünüplük sebebiyle insanda meydana geldiği var sayılan manevi kirlilik hâlidir. Kaynaklarda

bu durum hades terimiyle ifade edilir.^{[1] [2]}

Hades, büyük hades ve küçük hades olmak üzere ikiye ayrılır. Cünüplük, hayız ve nifas gibi hükmî kirlilikler büyük hades, abdest gerektiren hükmî kirlilik ise küçük hadestir.^[2] Büyük hükmî kirlilikten gusül ile, küçük hükmî kirlilikten abdest ile temizlenilir. Suyun bulunmaması veya bulunduğu hâlde kullanma imkânının olmaması hâlinde her ikisinden temizlenme yolu ise teyemmümdür.^[3]

GUSÜL ÜZERİNE

Gusül, yalnızca boşalma eyleminden kaynaklanmaz. Zevk suyu (mezi ile eşdeğer) gelmesi, gusül gerektirmez, önsevişme (Foreplay in Sexual İntercourse) gusül gerektirmez. Yalnızca cinsel eylemlerden dolayı gusül alınmaz, farklı meselelerde de gusül gerekebilir. Gusulden kasıt yalnızca beden temizliği ile sınırlı değildir, hatta gusül yalnızca temizlenme eylemi değildir. el'fıkhu'l-Hanefiyyu ve Edilletuhu isimli fıkıh kitabında, Gusül Abdestinin Farz Olmasının Hikmetleri başlığında şöyle yazar;

"Birçok açıdan bütün bedenin yıkanması farz olmuştur: Haz. Guslü gerektiren bazı durumlarda alınan haz, bütün beden tarafından hissedilir. Bundan dolayı bu nimete bir şükür olsun diye bütün bedenin yıkanması emredilmiştir.

Cinsel ilişki ancak vücuttaki bütün güçlerin kullanılması ile gerçekleşir. Bu yüzden imkan ölçüsünde vücudun görünen ve görünmeyen bütün yerlerini yıkamak gerekir. Namaz abdestinin bulunmadığı hallerde ise böyle bir durum söz

konusu değildir.

Bedenin tamamını veya bir kısmını yıkamak, namaz için bir ön koşul olarak gerekmektedir. Abdestsizlik halinde bütün bedeni yıkamak oldukça zor ve sıkıntılıdır. Bu yüzden abdestsizlik halinde zorluk ve sıkıntıları bertaraf etmek için

vücudun bazı bölgelerinin yıkanması ile yetinilmiştir. Oysa cünüplük konusunda

gusül abdesti almada bir zorluk ve sıkıntı yoktur. Çünkü cünüplük hali çok olmaz. Bu nedenle cünüplük durumunda azimete göre amel etmek devam etmiştir.".^[4]

Örneklendirme olarak seks yapmış ve gusül abdesti almamış bir kişi, genel ibadetlerden sorumlu değildir ve hatta bunları yapmaması buyurulur.^[5]

Bilimsel olarak bir açıklama beklemek yersiz olacaktır. Zira bu bir ilahi emir (Mandatum Divinum)'dir. Yani birnevi ibadettir. Bu soru "Dua etmenin bilimselliği var mı?" Veyahut "Oruç, namaz bilimsel midir?" Şeklinde sorularla genel manada aynı olacaktır. Yani namaz kılarken yapılan hareketleri fizyolojiye bağlayarak, orucu anatomiye bağlayarak, duayı bilişsel psikolojiye bağlayarak ilahi emirde bilim beklentisi olanlara meşru şekilde ispatlama derdine girmek olacaktır. Zira tanrı bu gibi emirleri verirken bilimsel faydaları gözeterek mi veriyor yoksa başka bir durum mu var temelde bilmek büyük ölçüde imkansızdır. Ancak bilimsel olarak gusül üzerine konuşmak gerekir ise;

Cinsel ilişki sonrası vücutta hormonal değişimler meydana gelir. Döl atımında aminoasit, sitrat, enzimler, flavin grubu, fruktoz, proteinler ve C vitamini bulunan meni dışarı atılır.^[6] Ve meni içerisinde sadece %1-%5 arası sperm bulunur.^[7]

Bu atım sırasında pek çok kimyasal kaybederiz, yorgunluk hissederiz ve Gusül, cünüplük halinin getirdiği sinirlilik neticesinde vücutta yol açtığı yorgunluk ve gevşekliği giderme, bedende yeni bir denge kurma, kan dolaşımını düzene koyma ve

kişiyi ibadete hazırlama gibi beden ve ruh sağlığı açısından yararlıdır. Yani boy abdesti,

vücutta genel bir uyandırma meydana getirerek onu hem bedenen hem de ruhen dinlendirir.^[8]

Tabii abdest daha önce de vardı. Abdest antik dinler ve diğer semavi dinlerde de vardır. Cahiliye Arapları ilişkiden sonra yıkanmazdı. Ancak, daha sonradan yıkandılar. câhiliye Araplarında var olan bu anlayışın temelinin Hz. İbrahim’e dayandığı tahmin edilmektedir. Çünkü o dönemde cünüplükten yıkanan kimselere hanîf adı verilmekteydi.^[9][10]

Yahudilikte loğusalık, hayız, özür hali ve cünüplük anlayışı mevcuttur. Bu durumda olan kimseler murdar ve kirli kabul edilirler.^[11] Hristiyanlıkta aslında benzer bir anlayışın bulunduğu, ancak bu dinin ikinci mimarı kabul edilen Pavlus tarafından kaldırıldığı ifade edilmiştir. Hıristiyanlıkta yıkanma adına sadece vaftiz kalmıştır.^[12]

Jung Arketiplerine dayalı olarak arketipsel ritüeller, Bilişsel Çapalama (Cognitive Anchoting) ve koşullu/aşamalı rahatlama sebebiyle psikolojik açıdan bilişsel psikolojik bir yardımcı olabilir.

Mindfulness ve Emboided Cognition sebebiyle de bilişsel olarak kompülsif temizlik eylemleri psikolojik rahatlama sağlar.

Lady Machbeth etkisi sebebiyle dini ortamlarda -baskıcı halde- büyümüş insanlarda suçluluk hissini büyük ölçüde azaltır. Ve meninin vücuttan temizlenmesi ile enfeksiyon ve erkekte epididimit riski azalır.

Karanlığı bilimle fethet.