Güney Afrikalılar, 49.000 Yıl Önce Süt İçeren Boyalar Kullanarak Kendilerini Süslediler!

Colorado Üniversitesi ile Günay Afrika, Johannesburg'taki Witwatersrand Üniversitesi önderliğinde uluslararası bir araştırma ekibi, 49,000 yıl önce bölgede yaşayan insanların süt ve aşı boyasıyla kendilerini süslediğini, taşları ve odunları dekore ettiklerini keşfettiler.

Colorado Üniversitesi Doğa Tarihi Müzesi yöneticisi ve çalışmanın öncü yazarı olan Paola Villa, aşı boyası kullanımı Avrupa'da ve Afrika'da 250,000 yıl öncesine kadar tarihlenebilmekte olduğunu fakat öncül insanlarda süt ve aşı boyasının birlikte boya olarak kullanımına dair ilk buluntuların Güney Afrika'da olduğunu belirtmektedir. Sütün ise büyük bir ihtimalle bufalo, Afrika antilobu, impala, Afrika ceylanı gibi Boynuzlugiller (Bovidae) familyası üyelerinin öldürülerek elde edildiğini söylemektedir. Villa, şöyle diyor:

Boya olarak kullanımı hala tam olarak kesin olmasa da, bu bulgu, sütün aşı boyasıyla birlikte kullanılmasının Güney Afrika'ya evcilleştirilmiş sığırların gelmesinden çok daha önce olması açısından oldukça şaşırtıcıdır. Süt veren yabani Boynuzlugiller'den süt elde etmek, aynı zamanda bu insanların bu ürüne özel bir önem ve değer verdiğini de göstermektedir

Villa, modern insanlar tarafından yaşam alanı olarak kullanılan Güney Afrika'da KwaZulu-Natal'da bulunan Sibudu Mağarası'nda, toz haline getirilmiş boya karışımına rastlandığını ve bunun Orta Paleolitik Çağ'a yaklaşık 38,000 ila 77,000 yıl öncesi döneme tarihlendiğini söylüyor.

Toz halindeki aşı boyası karışımlarına Güney Afrika'daki bir kaç bölgede daha rastlanmış olmasına rağmen bu bulguya kadar sütün bir kimyasal bağlayıcı olarak kullanımına dair bir kanıta rastlanmamıştı.

Çalışmanın makalesi PLOS ONE dergisinde yayınlandı.^[2] Makalenin yazarları, İtalya'dan Roma'daki İtalyan Paleontoloji Enstitüsü, Monte St. Angelo Üniversitesi ve Pisa Üniversitesi'nden, İsviçre'den Cenevre Üniversitesi'nden, İngiltere'den Oxford Üniversitesi'nden araştırıcılar ile kazı çalışmalarının direktörü olan Witwatersrand Üniversitesi'nden Prof. Lyn Wadley'den oluşmaktadır.

Villa, sığırın Güney Afrika'da 1000-2000 yıl öncesine kadar evcilleştirilemediğini söylemektedir. Güney Afrika'daki yabani boynuzlugiller doğum yaptıklarında sürülerinden ayrılmaları ve yavrularını saklama girişiminde bulunmaları ile bilinirler, bu davranış biçimi de tecrübeli Orta Paleolitik avcıları için kolay av olmalarına neden olmuş olabilir.

Villa'ya göre, kurumuş boya bileşeninin üzerinde korunduğu taş yonga, süt ve aşı boyasını karıştırmak için veya boyayı yüzeylere sürmek için kullanılmış olabilir. Araştırıcılar ileri teknoloji kimyasal ve element analizleri sonucu, sütün ana proteini olan kaseinin yonga üzerinde bulunuyor olduğunu doğruladılar.

Hem Afrika'daki, hem de Avrupa'daki arkeolojik alanlarda, araştırıcılar 250,000 yıl öncesine kadar aşı boyası (demir oksit içeren sarı ve turuncudan kırmızı ve kahverengiye kadar çeşitlilik gösteren doğal pigment) kanıtları bulmuşlardır. 125,000 yıl önce ise aşı boyasının öğütelerek boya tozu haline getirildiğine dair kanıtlar bulunmuştur.

Daha önce aşı boyasının zaman zaman tarihöncesi Afrikalılar tarafından reçine veya doğal sakızla karıştırılarak, taş veya kemik aletleri saplarına yapıştırmak amacıyla yapışkan malzeme üretmek için kullanıldıkları öne sürülmüştür. Ayrıca bu madde hayvan postlarını muhafaza etmek için veya vücut boyası olarak da kullanılmış olabilir. Güney Afrika'daki Blombos Mağarası'nda 100,000 yıl kadar önceki döneme tarihlenmiş, zengin aşı boyası içeren hayvan iliği ile karışımına rastlanmıştır.

Vücut boyama adeti, Güney Afrika'nın yerli San halkınca yoğun şekilde uygulanmakta ve bunun tasvirine tarihöncesi kaya sanatında da rastlanmaktadır. Aşı boyası ve sütün karıştırılmasıyla ilgili etnografik veri olmasa da, Namibia'da bulunan Himba halkı aşı boyasını tereyağı ile karıştırarak, derilerini, saçlarını ve kuş tüyü kıyafetlerini renklendirecek boyalar üretmektedirler.