Dr. Ignacio Montero-Ruiz ve arkadaşlarının yaptığı ve Azania: Archaeological Research in Africa dergisinde yayınlanan bir araştırma, Mozambik kıyısındaki Ibo Adası’nda bulunan eski bakır eşyaların nereden geldiğini inceliyor.^[1] Swahili ticaret tarihinin çoğunda, kuzey Mozambik’in pek de önemli olmadığı düşünülüyordu. Yeni yapılan çalışma ise küçük kıyı köylerinin Hint Okyanusu ticaretinin erken gelişiminde oynadığı role dair yeni bilgiler sunuyor.

2016’da Ibo Adası’nda yapılan bir deneme kazısı, bölgeyi daha büyük Swahili ticaret ağına bağlayan çeşitli eşyalar çıkardı. Çıkarılan eşyalar arasında Basra Körfezi ya da İran’dan geldiği düşünülen parlak seramikler, büyük ihtimalle İran ya da Umman’dan gelmiş yumuşak taş bir parça ve Hindistan ile Orta Asya’dan ticaretle gelen cam boncuklar vardı.

Oxford Üniversitesi Arkeoloji Fakültesi'nden Avrupa Arkeolojisi Profesörü Amy Bogaard öncülüğündeki yeni bir çalışma, insan toplumlarında son 10.000 yılda görülen yüksek gelir eşitsizliğinin toprak talebini arttıran tarım uygulamalarıyla teşvik edildiğini ortaya koyuyor. Arazinin kıt olduğu yerlerde hane halkları arasında gelir eşitsizliği sıklıkla artarken arazinin bol olduğu yerlerde gelir daha eşit bir şekilde dağılıyordu.

Çalışma, Bogaard ve Washington Eyalet Üniversite'sinden Tim Kohler ortak editörlüğünde Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinin özel bir sayısında yayınlandı.^[1] Dünya çapında 27 bilim insanının katılımıyla 1.700'den fazla arkeolojik yerleşimden yaklaşık 47.000 evin analiz edildiği araştırmada analiz edilen antik konut verilerini içeren veritabanı ise açık erişimli olarak kullanıma sunuldu. Profesör Amy Bogaard, şöyle anlatıyor:

Fenike kültürü, Doğu Akdeniz'deki Tunç Çağı şehir devletlerinde ortaya çıktı, ilk alfabe gibi pek çok günümüz yazı sisteminin temelini atan önemli yenilikler geliştirdi. M.Ö. 1. binyılın başlarında Fenike şehirleri, İber Yarımadası'na kadar uzanan geniş bir deniz ticaret ağı kurarak kültürlerini, dinlerini ve dillerini Akdeniz'in orta ve batı kesimlerine yaydı.

M.Ö. 6. yüzyıla gelindiğinde, günümüz Tunus'unda bulunan Fenike sahil kolonisi Kartaca, bu bölgede söz sahibi olmaya başladı. Romalılar, kültürel olarak Fenike'ye bağlı ya da Kartaca yönetimindeki bu topluluklara "Pön" adını verdi. Kartacalı imparatorluk, özellikle Roma Cumhuriyeti ile yapılan üç büyük "Pön Savaşı" ve Kartacalı general Hannibal'ın Alpler'i aşan sürpriz seferiyle tarihte derin iz bıraktı.

Böcekler dünya çapında endişe verici bir hızla yok oluyor, ancak neden? Binghamton Üniversitesi liderliğinde yapılan yeni bir araştırmaya göre, tarımsal yoğunlaşma öne sürülen nedenler listesinin başında geliyor ancak birbiriyle bağlantılı ve etkileşim halinde olan birçok başka faktör de bu süreçte rol oynuyor.

Böcek popülasyonlarının 30 yıldan kısa bir süre içinde %75 oranında azaldığını ortaya koyan 2017 tarihli endişe verici bir araştırmanın da etkisiyle böceklerin azalması üzerine yapılan araştırmalar son yıllarda büyük bir ivme kazandı Bu durum, bilim insanlarının soruna yönelik farklı nedenler öne sürdüğü sayısız makalenin yayınlanmasına yol açtı.

Şu anda, Kuzey Amerika kıtasının alt kısmı Dünya'nın erimiş mantosuna doğru damla damla akıyor. Texas Üniversitesi'nden araştırmacılar, Nature Geoscience dergisinde yayınladıkları makalede kraton incelmesi adı verilen bu jeolojik olayın ilk gerçek zamanlı olarak incelenmesi olabileceğini belirtiyor.^[1]

Kratonlar, gezegenin kıtalarının bir kısmını oluşturan eski ve devasa kaya kütleleridir. Genellikle milyarlarca yıl boyunca sabit kalsalar da bazen jeolojik hareketler, bu kaya katmanlarının "kratonik incelme" veya "kratonik damlama" yoluyla yok olmasına neden olabiliyor. Bu olayın belgelenmiş bir örneğinin, milyonlarca yıl önce Kuzey Çin Kratonu'nun en derin kök katmanında yaşandığı biliniyor olsa da bilim insanları, şimdiye kadar bu süreci anlık olarak gözlemleyememişti.