Mısır’da Keşfedilen En Eski Uzun Burunlu Timsah Fosili, Deniz Timsahlarının Afrika Kökenli Olduğunu Ortaya Koydu!
Geopop
- Basın Bildirisi
- Antropoloji
- Bilim Haberciliği
Bu Makalede Neler Öğreneceksiniz?
- Wadisuchus kassabi, yaklaşık 80 milyon yıl önce yaşamış Dyrosauridae ailesinin bilinen en eski üyesi olarak Mısır Batı Çölü'nde keşfedildi ve timsah evrimine yeni bir bakış açısı kazandırdı.
- Bu tür, uzun burunlu ve keskin dişli yapısıyla denizel ortamlara uyum sağlamış olup, Dyrosauridae'nin Afrika kökenini ve evrimsel çeşitlenmesinin Erken Koniakiyen–Santoniye döneminde başladığını gösteriyor.
- Fosil bulguları, dyrosauridlerin gelişimini ve adaptasyonlarını yüksek çözünürlüklü BT taramalarıyla detaylı inceleyerek, Mısır Batı Çölü'nün fosil açısından zengin ve korunması gereken önemli bir miras olduğunu ortaya koyuyor.
Mısır’ın Batı Çölü’nde, Kharga Vahası’nın kurak düzlüklerinin üzerinde yükselen kırmızı kumtaşları ve yeşil şeyller arasında, paleontologlar tarafından timsah evrimini kökten değiştiren bir fosil ortaya çıkarıldı.
The Zoological Journal of the Linnean Society dergisinde yayımlanan bu keşif, tamamı Mısırlı paleontologlardan oluşan bir ekip tarafından yönetildi. Yeni tanımlanan tür Wadisuchus kassabi, yaklaşık 80 milyon yıl önce yaşamış ve günümüzde modern akrabalarından belirgin bir şekilde farklı olan antik timsahlardan oluşan bir grup olan Dyrosauridae'nin bilinen en eski üyesi olarak kabul ediliyor.
Günümüz timsahlarının aksine dyrosauridler; kıyı ve denizel ortamlarda yaşamış, uzun burunları ve iğne gibi keskin dişleriyle balık ve kaplumbağa gibi kaygan avları yakalamaya uyum sağlamışlardı. Dinozorların yok oluşundan sonra hayatta kalmaları ve yayılmaları, küresel ekosistemlerin çöküşü sırasında sürüngenlerin nasıl adapte olup çeşitlendiğini anlamamız açısından büyük önem taşıyor.
Wadisuchus kassabi adına baktığımızda Mısır’ın coğrafyası ve kültürel mirasını birleştirdiğini söylememiz mümkün. “Wadi” (Ar. “vadi”) keşfin yapıldığı Yeni Vadi’ye atıfta bulunuyor, “Suchus” ise eski Mısır timsah tanrısı Sobek’e gönderme yapıyor. Tür adı “kassabi”, Mısırlı paleontolojisinde alanındaki yeni çalışmaları ile ilham kaynağı olan Prof. Ahmed Kassab’ı onurlandırmak için seçildi.
Çalışmanın kıdemli yazarı Mansoura Üniversitesinden Prof. Hesham Sallam konuyla ilgili şu şekilde açıklamalarda bulundu:
Wadisuchus kassabi’nin fosilleri, Mısır Batı Çölü’ndeki Kharga ve Baris vahaları yakınlarında çıkarıldı. Fosiller; farklı büyüme aşamalarındaki dört bireyi temsil eden iki kısmi kafatası ve iki burun ucu içeriyor ve bu da dirosauridlerin nasıl geliştiğine dair nadir bir bakış açısı sağlıyor.
Ayrıca Sallam, açıklamalarına şunları da ekledi: “Yüksek çözünürlüklü BT taramaları ve 3B yüzey modelleri, benzeri görülmemiş anatomik ayrıntıları ortaya çıkarmamızı sağladı."
Assiut Üniversitesi'nde Yardımcı Doçent, MUVP'deki Sallam Laboratuvarı ekibinin üyesi ve çalışmanın baş yazarı Sara Saber şunları söyledi:
Wadisuchus kassabi, yaklaşık 3,5-4 metre uzunluğunda, çok uzun bir burnu ve uzun, keskin dişleri olan timsah benzeri bir sürüngendi. Diğer dyrosauridlerden, burun ucunda ilkel beş diş yerine dört dişin bulunması, su yüzeyinde nefes almayı kolaylaştıran üstte konumlanmış burun delikleri ve çenelerin birleştiği uç kısımda derin bir oyuk bulunmasıyla ayrılıyordu. Bu özellikler, dyrosauridae ısırma biçiminde kademeli bir adaptasyonu gösteriyor ve evrimsel tarihlerinde önemli bir geçiş evresini temsil ediyor. Wadisuchus’un önemi yalnızca benzersiz morfolojisi ile ilgili değil, aynı zamanda dyrosauridae ailesinin kökenini anlamamızda kritik bir role sahip. Yeni tür, Dyrosauridae’nin Afrika kökenine dair kanıtları güçlendiriyor ve bu grubun çeşitlenmesinin daha erken, muhtemelen Erken Koniakiyen–Santoniye (yaklaşık 87–83 milyon yıl önce) döneminde başladığını gösteriyor; bu, geleneksel olarak düşünülen Maastrichtiyen (yaklaşık 72–66 milyon yıl önce) döneminden çok daha erken bir zaman dilimidir.
Ohio Üniversitesi doktora öğrencisi ve MUVP’de Fosil Sürüngenler ve Kuşlar küratörü Belal Salem ise şunları söylüyor:
Bu keşif, dyrosauridae evriminin beşiğinin Afrika olduğunu gösteriyor. Filogenetik analizlerimiz wadisuchus’u dyrosauridae soyunun atası olarak konumlandırıyor.
Salem ise sözlerine şu şekilde devam ediyor:
Wadisuchus’un önemi, yalnızca bu olağanüstü timsah grubunun evrimsel tarihine ışık tutmasında değil, aynı zamanda bize hatırlattıklarında da yatıyor: Mısır’ın Batı Çölü hâlâ gezegenimizin derin geçmişine dair sırları saklayan hazineler barındırıyor. Görevimiz yalnızca bu fosilleri keşfetmek değil, aynı zamanda kentsel genişleme ve tarımsal yayılma nedeniyle tehdit altında olan fosil bakımından zengin bu bölgeleri korumaktır. Bu alanlar, gelecek nesil Mısırlılar için bir mirastır.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git- 2
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 31/10/2025 00:40:11 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/21709
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.