Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Fas'taki Eski Mezarlıklarda Toy Kuşları Cenaze Ritüellerinin Parçasıydı!

3 dakika
142
Fas'taki Eski Mezarlıklarda Toy Kuşları Cenaze Ritüellerinin Parçasıydı! Popular Science
Tüm Reklamları Kapat

Yaklaşık 15.000 yıl önce günümüz Fas topraklarında yaşayan insanlar, ölülerini gömerken ritüel yapmak amacıyla dünyanın en iri kuş türlerinden bazılarıyla ziyafet çekmiş olabilirler. Afrika kıtasındaki en eski mezarlıklardan birinde yakın zamanda kesilmiş halde bulunan toy kuşu kemikleri, bu kuşların o dönemdeki insanlar için kültürel açıdan önemli olduğunu gösteriyor. Bulgular, IBIS dergisinde yeni yayınlanan bir araştırmada detaylı bir şekilde anlatılıyor.[1]

Yaklaşık 14.700 yıl önce, bir grup insan, Fas'taki Taforalt Mağarası'nda yaşıyor ve ölülerini yakıyordu. ya da diğer adıyla "Grotte des Pigeons" (Tür: Güvercin Mağarası) olarak da bilinen mağara, 30'dan fazla eski insanın mezarına ev sahipliği yapıyor. O dönemde mamutlar hâlâ kuzey bozkırlarında otluyor, koyunların evcilleştirilmesine ise daha 5000 yıl kadar vardı.

Bu topluluk, yarı göçebe yaşamdan daha yerleşik hayata geçiş sürecindeydi. Bilim insanları mezarlarda bulunan nesneler, topluluktaki insanların günlük yaşamları ve topluluk olarak kültürü hakkında değerli bilgiler sağladığını belirtiyor. Örneğin mağaranın koşulları, kemiklerin, taş aletlerin ve çeşitli biyolojik materyallerin korunmasını sağladı. Araştırmacıların bu sayede elde ettiği DNA bulguları sayesinde ekip, bu insanların yaşamına dair daha net bir tablo çizebiliyor. Daha önceki çalışmalar, ardıç ve meşe palamudu gibi diğer yiyeceklerin yanı sıra Ephedra adlı şifalı bitkiyi yaktıklarını ve tükettiklerini ortaya koymuştu.

Tüm Reklamları Kapat

Yeni bulgular, ölüm ritüellerine büyük toy kuşlarının da dahil olduğunu gösteriyor. Erkekleri yaklaşık 20 kilogram ağırlığa ulaşabilen bu kuşlar, dünyanın en büyük uçan hayvanları arasında yer alıyor. Günümüzde hâlâ varlıklarını sürdürüyor olsalar da tarih boyunca Avrupa, Asya ve Kuzey Afrika'nın geniş bir coğrafyasında yaşadıkları biliyor. Mağarada ortaya çıkan yeni kanıtlar, bu kuşların Afrika'da uzun yıllardır insanlarla iç içe olduğunu doğruluyor. Mağaradaki kanıtlar, bu kuşların Afrika'daki varlığının çok eskilere dayandığını ve insanlar için değerli olduğunu gözler önüne seriyor. Çalışmanın yazarlarından Londra'daki Doğa Tarihi Müzesi'nde kuş anatomisi koleksiyonlarının kıdemli küratörü Joanne Cooper, şöyle anlatıyor:

Bu kuşların kültürel açıdan önemli olduğunu biliyoruz çünkü insanlar bu kuşları sadece mezarlara koymakla kalmamış, aynı zamanda onları yediklerine dair izler de var. Bunun cenaze törenlerinin bir parçası olduğunu düşünüyoruz. Bunu günümüzde Şükran Günü veya Noel'de yapılan özel bir ziyafete benzetebiliriz.

Araştırmacılar Kesilmiş ve pişirilmiş hayvan kemiklerine en yüksek statüye sahip insanların mezarlarda rastladığını belirtiyor. Bazılarında yaban koyunlarının kafatasları bulunurken, özel bir mezarda kesik izleri olan bir toy kuşunun göğüs kemiği yer alıyordu. Ekip, bunun günümüzde Şükran Günü veya Noel'de hindi yemek ile benzer bir uygulamanın kanıtı olduğunu düşünüyor.

Toy kuşu kalıntılarının tekrar tekrar bulunmuş olması, bu kuşların topluluk nezdinde özel bir anlamı olduğunu gösteriyor. Kuşları avlayıp hazırlamak büyük emek ve zaman gerektirdiğinden ekip bu davranışın günlük rutin bir davranış olmadığını, bir tür ritüel amaçlı ziyafete işaret ettiğini düşünüyor. Cooper, şöyle anlatıyor:

İnsanlar özel bir ortamda yenilen bu özel yiyeceği hazırlamak için ekstra çaba gösteriyor. Toy kuşlarının yaşam alanı, kalıntıların bulunduğu mağaranın etrafındaki dağlık bölge değil. Bu kuşları yakalamak için ovalara inip onları mağaraya geri taşımaları, hazırlayıp pişirmeleri ve yemeleri gerekiyor. Kuşu avlayıp mezarların olduğu bölgeye kadar getirmeleri bu yiyeceğin ölülerle ilişkilendirildiğini de gösteriyor.

Toy kuşları genellikle geniş çayırlıklarda ve tarım arazilerinde yaşar, üremek ve hayatta kalmak için bozulmamış geniş alanlara ihtiyaç duyarlar. Mart ayında, erkekleri dişilere kendilerini göstermek için dans eder ve birbirleri ile mücadeleye girişir.

Tüm Reklamları Kapat

Çok geniş alana ihtiyaç duydukları için insanların yarattığı tahribattan oldukça fazla etkilenmelerinin yanı sıra insanların kuşları hem yiyecek hem de spor amaçlı avlanması yaşam alanlarının ve popülasyonların ayrışmasına neden oluyor.

Günümüzde Afrika'daki tek bilinen popülasyon Fas'ta yaşıyor ve kritik tehlike altında kabul ediliyor. Bilim insanları Fas'ta yaşayan popülasyonun İspanya'daki popülasyonla yakın akraba olmasına rağmen popülasyonlar genetik olarak oldukça farklı olduğuna dikkat çekiyor. Kuzeybatı Fas'ta yaşayan grupta iki küçük alana ayrılmış toplamda 70 civarı birey olsa da yeni kanıt, bu kuşların bölgedeki varlıklarının nesiller boyunca sürdüğünü gösteriyor.

Araştırma ekibi, antik insanların şah kartallarıyla kurduğu bu kadim bağı ortaya koymanın, günümüzde bu nüfusun yok olmasını engellemek için daha fazla çaba gösterilmesine vesile olmasını umuyor.

Evrim Ağacı, sizlerin sayesinde bağımsız bir bilim iletişim platformu olmaya devam edecek!

Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...

O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...

O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.

Avantajlarımız
"Maddi Destekçi" Rozeti
Reklamsız Deneyim
%10 Daha Fazla UP Kazanımı
Özel İçeriklere Erişim
+5 Quiz Oluşturma Hakkı
Özel Profil Görünümü
+1 İçerik Boostlama Hakkı
ve Daha Fazlası İçin...
Aylık
Tek Sefer
Destek Ol
₺50/Aylık
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Özetini Oku
8
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

Feragatname: Evrim Ağacı, doğrudan üniversiteler, akademik dergiler veya resmi bilim kurumları tarafından yayınlanan bu basın açıklamalarını temel editöryal düzenlemeden geçirmektedir; ancak açıklamaların isabetliliğinden sorumlu değildir.

Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu Makale Sana Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 0
  • Tebrikler! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • ^ J. H. Cooper, et al. (2025). Late Pleistocene Great Bustards Otis Tarda From The Maghreb, Eastern Morocco. Wiley. doi: 10.1111/ibi.13404. | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 13/05/2025 03:51:45 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/20425

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Size Özel
Makaleler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
U. Derin. Fas'taki Eski Mezarlıklarda Toy Kuşları Cenaze Ritüellerinin Parçasıydı!. (21 Nisan 2025). Alındığı Tarih: 13 Mayıs 2025. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/20425
Derin, U. (2025, April 21). Fas'taki Eski Mezarlıklarda Toy Kuşları Cenaze Ritüellerinin Parçasıydı!. Evrim Ağacı. Retrieved May 13, 2025. from https://evrimagaci.org/s/20425
U. Derin. “Fas'taki Eski Mezarlıklarda Toy Kuşları Cenaze Ritüellerinin Parçasıydı!.” Edited by Ufuk Derin. Evrim Ağacı, 21 Apr. 2025, https://evrimagaci.org/s/20425.
Derin, Ufuk. “Fas'taki Eski Mezarlıklarda Toy Kuşları Cenaze Ritüellerinin Parçasıydı!.” Edited by Ufuk Derin. Evrim Ağacı, April 21, 2025. https://evrimagaci.org/s/20425.

Bize Ulaşın

ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close