Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Entropik Bir Bahane: Odanızı Neden Toplamamalısınız?

Entropik Bir Bahane: Odanızı Neden Toplamamalısınız?
4 dakika
79,670
Tüm Reklamları Kapat

Yüksek entropi (kaos, düzensizlik) değerine sahip durumlar istatistiki olarak desteklenmektedir. İstatistiki olarak desteklenen olayların gerçekleşmesi daha muhtemeldir. Dağınık bir odanın düzenli/toplu bir odadan daha yüksek bir entropisi bulunur. Bunu geriye çevirmenin veya bulunduğu durumda tutmanın tek yolu, sistemin dışından sisteme enerji ilave etmektir. Diğer bir deyişle, odanızı düzenli olarak toplamak için enerji sarf etmeniz gerekir.

ANCAK… Düzensiz bir oda, bir noktadan sonra maksimum düzensizliğe ulaşacaktır. Sürekli olarak toplanma konusunda başarısız olunan bir oda, bu noktadan sonra daha fazla düzensiz hale gelemeyecektir. Dolayısıyla, bu odayı bulunduğu durumda tutmak için daha fazla enerji sarf etmeniz de gerekmeyecektir.

Tüm Reklamları Kapat

Dolayısıyla, bir kişinin odasını toplama çabası gereksizdir. Modern çağın gereksiz bir çilesidir. Bir odayı doğal ve sürekli olarak yöneldiği maksimum düzensizlik durumunda tutmak, enerji sarfiyatı açısından en verimli yöntemdir. Üstelik bu enerjiyi, daha ilginç başka şeyler için kullanabilirsiniz!

Entropi Nedir?

Entropi oldukça ilginç bir konudur. Düzensizlik, sistemlerde daima artmak zorundadır. Bu, Evren'in yasasıdır. Yani bundan birkaç katrilyon sene sonra, buradaki makalemizde izah ettiğimiz tüm basamaklardan geçildikten sonra, düzensizlik o kadar artacak ki, Evren içerisinde iş yapabilir durumda enerji kalmayacak.

Tüm Reklamları Kapat

Ancak şu anda durum bu değil. Entropi adım adım artıyor; tıpkı bir saatli bomba gibi... Çok uzun süreler boyunca tik takları duyulacak bir saatli bomba... Ama şu anda daha başındayız. Enerji akışı Evren içerisinde muazzam bir miktarda devam ediyor.

Ve enerji akışı, iş yapabilme potansiyeli anlamına geliyor. Bu sayede, iş yaparak, zaman içerisinde geçici olarak, uzay içerisindeyse lokal (yerel) olarak entropi artışına karşı koyulabiliyor. Bu da, düzensizliğe giden sistem içerisinde düzenli lokaliteler ve sistemler oluşmasını sağlıyor. Yıldızların doğumları ve ölümleri, galaksilerin oluşumu ve yıkımı, canlılığın başlangıcı ve sonu, yaşamın kendisi ve ölüm, entropinin lokal etkisinden ibarettir. 

Bu yazıda, entropiye eğlenceli bir bakış atılıyor. Elbette kültürel evrim insanın bir gerçeğidir. Ve kültürümüz içerisinde yarattıklarımız, yasaları eğip bükmemize neden olmaktadır. Entropi her zaman artacaktır; ancak annelerimizin kızmasına enerji harcayarak engel olmak, entropiye boyun eğmekten daha tercih edilirdir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Entropiyle İlgili Eğlenceli Örnek, Ne Kadar İsabetli?

Ne yazık ki entropi için sıklıkla kullanılan "düzen" ve "düzensizlik" analojileri bu tarz makro-dünya örnekleri için pek gerçekçi değil. Çünkü bizim kültürel düzen ve düzensizlik algımızla birebir örtüşmüyor.

Örneğin elinizde 50 tane, artık ihtiyacınız olmayan boş turşu bidonu olsun. Bu bidonları odanıza düzenli bir şekilde, her biri yerdeki bir kare parkeye gelecek şekilde yerleştirirseniz, bu düzenleme onları rastgele bir şekilde çöp kutusuna attığınızda oluşacak olan düzenlemeye göre çok daha "düzenli" olacaktır (yani entropisi düşük olacaktır). Ancak bu şekilde yerde turşu bidonları olan bir odaya girdiğinizde, o odanın düzenli olduğunu düşünmezsiniz. Halbuki artık ihtiyaç olmayan turşu bidonlarını çöp kutusuna atan birinin odası çok daha düzenli olarak algılanacaktır. Çünkü bizim kültürel olarak edidiğimiz düzen algımız, fiziksel entropi kavramıyla birebir örtüşmemektedir.

Dahası, eğer ki aileniz de entropiden birazcık anlıyorsa, sizi kendi silahınızla vurabilecektir. MIT'de karmaşıklık teorisyeni olarak çalışan Scott Aaronson şöyle diyor:

Eğer ailenize bunu söyleyecek olursanız, onlar da gayet haklı bir şekilde odanızın düzensizliğinin sizin en başında odanızın düzensizleşmesine izin vermenizden kaynaklandığını, yani entropisinin bu nedenle arttığını, dolayısıyla bunu bir daha asla yapmamanızı söyleyebilecektir.

Ayrıca genelde entropiden bahsederken söz ettiğimiz termodinamik entropidir. Ancak odamızın termodinamik entropisi ise, odanın düzenli olmasından doğan entropi algısı aynı şeyler değildir. Örneğin odanız ne kadar düzenli olursa olsun, gece bitip de Güneş yüzünü gösterdiği için oda sıcaklığınız artmaya başladığında, odanızın termodinamik entropisi artacaktır. Benzer şekilde, odanızın içine doğru ve dışına doğru olan kütle akışı ve enerji akışı ile durmaksızın devam eden kimyasal tepkimeler de entropiyi sürekli olarak değiştirecektir.

Yani entropi enerji ile ilişkili bir kavram olsa da, enerjinin aksine entropi, fizik yasalarıyla korunması gereken bir kavram değildir. Entropinin korunmazlığı, termodinamiğin 2. yasası ile dikte edilir ve bu yasa, entropi üretiminin daima negatif olmayan bir sayı olmak zorunda olduğunu söyler. Termodinamik yasaları hakkında daha fazla bilgiyi buradaki yazımızdan alabilirsiniz.

Ama tüm bunlar, örneğin tamamen hatalı olduğu anlamına da gelmiyor. Uri Bram ile yaptığı bir röportajda, CalTech Üniversitesi'nde fizikçi Sean Carroll şöyle diyor:

Verilen örnek özünde doğrudur ama tabii ki bir hesap kitap yaptığımı da söyleyemem. Termodinamiğin ikinci yasası entropinin daima arttığını söylüyor; ancak ne hızda arttığını söylemiyor. Kabaca söyleyecek olursak, herhangi bir şey yaptığınızda - ki bu bir e-posta yazmak veya odanızı toplamak olabilir - hiçbir şey yapmadığınız bir duruma nazaran entropi biraz daha hızlı artacaktır.
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
36
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 30
  • Güldürdü 19
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 15
  • Bilim Budur! 10
  • İnanılmaz 8
  • Muhteşem! 6
  • Merak Uyandırıcı! 6
  • Korkutucu! 6
  • Grrr... *@$# 4
  • İğrenç! 3
  • Umut Verici! 2
  • Üzücü! 2
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • U. Bram. Don’t Tidy Your Room. (22 Ocak 2016). Alındığı Tarih: 28 Şubat 2020. Alındığı Yer: The Smart Set | Arşiv Bağlantısı
  • P. J. Gans, et al. Can Entropy Be Explained In Terms Of A Cleaning/Keeping Your Room Clean?. (18 Kasım 2012). Alındığı Tarih: 28 Şubat 2020. Alındığı Yer: StackExchange | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 19/03/2024 06:00:32 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/1147

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Bellek
Genel Görelilik
Maske Takmak
İklim Değişikliği
Bilim İnsanları
Kök Hücre
Antibiyotik
Mers
Araştırmacılar
Nükleer Enerji
Evrim Ağacı
Böcek Bilimi
Çekirdek
Siyah
Avcı
Temel
Gıda Güvenliği
Uterus
Çevre
Amerika Birleşik Devletleri
Çiçek
Film
Karar Verme
Kuş
Demir
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Entropik Bir Bahane: Odanızı Neden Toplamamalısınız?. (7 Nisan 2013). Alındığı Tarih: 19 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/1147
Bakırcı, Ç. M. (2013, April 07). Entropik Bir Bahane: Odanızı Neden Toplamamalısınız?. Evrim Ağacı. Retrieved March 19, 2024. from https://evrimagaci.org/s/1147
Ç. M. Bakırcı. “Entropik Bir Bahane: Odanızı Neden Toplamamalısınız?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 07 Apr. 2013, https://evrimagaci.org/s/1147.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Entropik Bir Bahane: Odanızı Neden Toplamamalısınız?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, April 07, 2013. https://evrimagaci.org/s/1147.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close