Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Dişler Aslında Kemik mi? Dişler Nasıl Gelişir?

2 dakika
9,384
Dişler Aslında Kemik mi? Dişler Nasıl Gelişir? Eastern Dental
Tüm Reklamları Kapat

İnci gibi beyaz dişlerinize bakım yapmak, ağzımızdaki kemik çıkıntılarını cilalamak gibi hissettirebilir. Dişleriniz kemiklerinizle aynı renkte ve kemikler gibi dışı sert ve içi süngerimsi yapıdadır. Ancak dişleriniz de kemik sayılır mı?

Dişler ve kemikler birçok ortak özellik taşımalarına rağmen, bu ikisini birbirinden ayıran bazı temel farklar vardır. Bu yüzden dişler, kemik olarak nitelendirilmezler.

Öncelikle, kemiklerin yüzeyi çoğunlukla kolajenden oluşur. Diş yüzeylerinde ise doğal bir kalsiyum fosfat minerali olan hidroksiapatitten meydana gelen ve dişi koruyan bir diş minesi tabakası bulunur.[1] Şaşırtıcı bir şekilde diş minesi kemikten, hatta çelikten bile daha sert olmasına rağmen bunlardan çok daha kırılgan bir yapıdadır. Yani, diş minesini çizmek son derece zor, kırıp parçalamaksa oldukça kolaydır. Ancak kemiklerin aksine, diş minesi kendisini onaramaz. Daha önce National Health Service'de diş hekimliği yapmış olan Ollie Jupes, IFLS'a şunları söylüyor:

Tüm Reklamları Kapat

Diş minesi, ameloblast adı verilen muhteşem hücrelerden oluşur. Bu hücreler mineyi oluşturmayı bitirdikleri anda ölür. Bu nedenle, diş minesi kendisini onaramaz ya da yeniden oluşturamaz.
Diş minesi (üstte) ve dentin tabakasının (altta) kesit görüntüsü.
Diş minesi (üstte) ve dentin tabakasının (altta) kesit görüntüsü.
Wikimedia Commons

Ayrıca, kemiklerin dış katmanının altında süngerimsi bir kemik tabakası bulunurken, diş minesinin altında "dentin" adı verilen bir tabaka vardır. Jupes, dentin tabakasının dayanıklılık bakımından kemiğe benzediğini ancak kemiklerin aksine kendini yenileyemediğini belirtiyor. Sözlerine şöyle devam ediyor:

Diş hekimleri işte bu noktada devreye giriyor. Dentin tabakası içerisinde sinir uçları ve sıvı barındıran mikroskobik kanallarla kaplıdır. Böylece dişleriniz çürüdüğünde acı hissedebilirsiniz.

Sonuç olarak, başta da belirttiğimiz gibi, dişler kemik değildir. O halde dişler nasıl gelişir?

Dişler Nasıl Gelişir?

Dişler, henüz insanlar doğmadan önce gelişmeye başlar. Bebekler doğduklarında süt dişleri diş etlerinin altında gelişmeye devam eder. Süt dişleri bir yıl içerisinde çıkmaya başlar.

Altıncı yaştan itibaren çocukların hem süt dişleri hem de kalıcı dişleri çıkmaya hazırdır. Bütün kalıcı dişler çıktığı zaman, diş çıkarma süreci tamamlanır. Düşen ya da kırılan dişlerin yerine yenisi çıkmaz. Yine de bilim insanları, dişleri yeniden çıkarmanın yollarını aramaktadır.[2]

Tüm Reklamları Kapat

Çocukların çenelerinde süt dişlerinin arkasında gelişerek sırasını bekleyen kalıcı dişler bulunur.
Çocukların çenelerinde süt dişlerinin arkasında gelişerek sırasını bekleyen kalıcı dişler bulunur.
Wikimedia Commons

Öte yandan kemikler, insan hayatı boyunca kendilerini onarmaya ve yenilemeye devam eder. Böylece çocukların boyunun uzayabilmesi için iç içe geçmiş kemik parçalarından oluşan kemik yapılarına gerek kalmaz.

Yani dişlerin ve kemiklerin gelişim süreçleri de oldukça farklıdır.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
47
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 24
  • Merak Uyandırıcı! 12
  • Bilim Budur! 9
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 4
  • İnanılmaz 3
  • Muhteşem! 2
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: IFL Science | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 16/10/2024 05:11:50 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/11704

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Ağız
Genel Halk
Paleontoloji
Hafıza
Epistemoloji
Makroevrim
Ekoloji
Uluslararası Uzay İstasyonu
İnternet
Kanıt
Zihin
Akciğer
Bilim Tarihi
Nötron
Stres
Kontrol
Çocuk
Psikoloji
Sendrom
Mantık Hatası
Freud
Teleskop
Yeni Doğan
Eğitim
Diş Hekimliği
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
R. Funnell, et al. Dişler Aslında Kemik mi? Dişler Nasıl Gelişir?. (30 Nisan 2022). Alındığı Tarih: 16 Ekim 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/11704
Funnell, R., Özyazgan, O., Alparslan, E. (2022, April 30). Dişler Aslında Kemik mi? Dişler Nasıl Gelişir?. Evrim Ağacı. Retrieved October 16, 2024. from https://evrimagaci.org/s/11704
R. Funnell, et al. “Dişler Aslında Kemik mi? Dişler Nasıl Gelişir?.” Edited by Eda Alparslan. Translated by Okan Özyazgan, Evrim Ağacı, 30 Apr. 2022, https://evrimagaci.org/s/11704.
Funnell, Rachael. Özyazgan, Okan. Alparslan, Eda. “Dişler Aslında Kemik mi? Dişler Nasıl Gelişir?.” Edited by Eda Alparslan. Translated by Okan Özyazgan. Evrim Ağacı, April 30, 2022. https://evrimagaci.org/s/11704.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close