Dev Böbrek Solucanı, Patogenezi, Tanısı ve Tedavisi
Dev böbrek kurdu (Dioctophyma renale)
Dev böbrek kurdu (Dioctophyma renale)
- Özgün
- Veteriner Parazitoloji
Dioctophyma renale; kedi, köpek, kurt, çita, vizon, at, sığır, domuz ve insan gibi çeşitli memelilerin böbrek parankimi, böbrek yağında, nadiren karın boşluğu ve diğer organlarda bulunan nematod (yuvarlak solucan) türüdür. Nadiren üreter, idrar kesesi veya idrar kanalında bulunur. Dioctophyma renale genellikle kan ve doku hücreleri ile beslenir. Türkiye‘de köpeklerde bildirilmiştir. İnsan enfeksiyonları nadir görülür. Dev böbrek kurdu (giant kidney worm) olarak da bilinir. Bu parazitin neden olduğu enfeksiyona Dioctophymosis denir.
Dioctophyme renale, insanlarda parazitlenen, bilinen en büyük nematodlardandır. Erkekler ortalama 20-40 cm uzunluğunda ve 5-6 mm genişliğindedir; dişiler ise ortalama 10-12 mm genişliğinde ve 60 cm uzunluğunda olmasına karşın 100 cm uzunluğa ulaşan örneklerde raporlanmıştır. Her iki cinsiyet de parlak kırmızı renkte görünür ve hem ön hem de arka uçlarda sivrilir. Yumurtalar 60-80 mikrometre x 39-47 mikrometre, oval şekilli ve kahverengimsi sarı renktedir.
Taksonomi
Nematoda şubesinin Ascaridida takımında bulunan Dioctophymatidae ailesine ait bir parazittir. Dioctophyma renale, 1583 yılında keşfedildikten neredeyse iki yüzyıl sonra, 1782'de, Johann Goeze tarafından ilk olarak bir köpek böbreğindeki solucanları keşfetmesi üzerine Dioctophyma renale'yi tarif etmiştir.
2003 yılında, İsviçre'deki neolitik Arbon-Bleiche 3 alanında, altı insan koprolitinde (fosilleşmiş dışkı) Dioctophyma renale yumurtaları tespit edilmiştir. Bu yer, muhtemelen insanlara tatlı su balıkları ve kurbağalara erişim sağlayan bir gölün yakınında bulunmaktadır. Örnekler, MÖ 3.384-3.370 olarak tarihlendirilmiştir ve bu da enfeksiyonun prevalansının, insanlık tarihinin erken dönemlerinde daha yüksek olduğunu göstermiştir (doğru pişirme tekniklerini tam olarak oluşmadan önce).
Coğrafi dağılım
Avrupa, Amerika, Afrika ve Avustralya gibi birçok kıtada görülebilen, kozmopolit bir dağılıma sahiptir (Afrika ve Avustralya'da daha az). Zoonotik enfeksiyonlar (omurgalı hayvanlardan insanlara geçen ve insanlardan omurgalı hayvanlara geçen) Amerika Birleşik Devletleri, İran, Hindistan, Çin ve Endonezya'dan bildirilmiştir. Dioctophyma renale dünya çapında geniş bir dağılıma sahip olsa da, insan enfeksiyonları oldukça nadir görülür. Hazar Denizi etrafındaki bölgelerde, insan enfeksiyonları daha fazla görülmüştür. Enfeksiyon ayrıca tatlı su balıklarının bol tüketildiği bölgelerde de görülmektedir.
Konakları
“Kara kurtlar” olarak da bilinen sucul oligoket solucanlar (özellikle Lumbriculus variegatus), ara konak olarak bilinir. Çok sayıda tatlı su balığı ve amfibi türü de paratenik arakonak olarak bildirilmiştir.
Klinik belirtiler
Enfeksiyon genellikle hematüri, karın ağrısı, nefrit, bel ağrısı, böbrek büyümesi, böbrek parankim dokusunun yıkımlanması, ateş ve eozinofili ile seyreder. Bazı olgularda asemptomatik seyredebilirken kronikleşmiş olgularda böbrek iflas eder.
Teşhis ve Tedavi
Kesin bir tanı almanın tek yolu, bir hastanın idrarında D. renale yumurtalarının tespit edilmesidir. Bununla birlikte, hasta öyküsü (anamnez) almak (hasta az pişmiş veya çiğ tatlı su balığı tüketmişse), genişlemiş veya kalsifiye olmuş böbrekleri teşhis etmek için radyolojik muayenelerle birleştirip yorumlamak önemlidir.
Muhtemelen insan vakalarının nadir olması nedeniyle, insanlarda D. renale enfeksiyonu için standart bir tedavi yoktur. Bilinen tek yol, olgun kurtların veya enfekte olmuş böbreğin cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Nefrektomi genellikle insan vakaları için ekstrem bir durum olarak kabul edilir. Bazı vakalarda Ivermectin ve Albendazol gibi anti-helmintik ilaçlar kullanılmışsa da bu enfeksiyonu tedavi etmek için henüz uygun bir tedavi şekli olarak değerlendirilmemiştir.
Bu enfeksiyondan korunmak genellikle zordur. Dioctophyma renale enfeksiyonları çoğunlukla az pişmiş veya çiğ olarak tatlı su balıklarının tüketilmesinden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle, tüketilmeden önce, basit bir uygulama olarak, balıkların iyice pişirilmesi teşvik edilebilir ve bu da insanlarda veya hayvanlarda (kedi, köpek gibi) D. renale enfeksiyonuna karşı etkili bir korunma yöntemi olarak uygulanabilir.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
20
-
12
-
8
-
8
-
4
-
3
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
- R. Tınar, et al. (2011). Veteriner Helmintoloji. Yayınevi: Dora Yayıncılık.
- A. Doğanay, et al. (2018). Helmintoloji. ISBN: 9786059215862. Yayınevi: Nobel Tıp Kitabevi.
- animaldiversity. Dioctophyma Renale. (25 Haziran 2019). Alındığı Tarih: 25 Haziran 2019. Alındığı Yer: animaldiversity | Arşiv Bağlantısı
- cdc. Dioctophymiasis. (25 Haziran 2019). Alındığı Tarih: 25 Haziran 2019. Alındığı Yer: cdc | Arşiv Bağlantısı
- wikipedia. Dioctophyme Renale. (25 Haziran 2019). Alındığı Tarih: 25 Haziran 2019. Alındığı Yer: wikipedia | Arşiv Bağlantısı
- Ş. Umur. (2011). Genel Parazitoloji.
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 30/05/2025 16:01:12 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7850
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
