Darwin'in Kayıp Kütüphanesi Çevrimiçi Olarak Ziyarete Açıldı!

Araştırmacılar, Charles Darwin'in ölümünden bu yana ilk kez kütüphanesini bir araya getirmeyi başardı.

Darwin'in 215. doğum günü şerefine Darwin Online ekibi, Darwin'in sahip olduğu 7.400 makale ve 13.000 cildi derleyen 300 sayfalık bir katalog yayınladı. Darwin'in okuduklarını görebildiğiniz ve 9.300 link içeren bu kütüphaneye ücretsiz ve çevrimiçi olarak buradan erişebiliyorsunuz.

Projenin lideri olan bilim tarihçisi Dr. John van Wyhe, Darwin kütüphanesi sayesinde Darwin'i tek başına çalışan izole bir figür olarak değil, binlerce insanın çalışması ve bilimsel katkısının toplamı olan, kendi zamanının uzmanı bir figür olarak göreceğimizi belirtiyor. Kütüphanedeki eserlerin büyüklüğü ve çeşitliliği, Darwin'in başkalarının çalışmaları üzerine yaptığı araştırmaların olağanüstü boyutunu gözler önüne seriyor.

Darwin hayattayken kütüphanesinin titiz kayıtlarını tutmuştur. Bunu 1875 yılında derlenen 426 sayfalık el yazması gibi kayıtlarla doğrulayabiliyoruz. Yine de Darwin kayıt tutarken birçok muğlak ifade kullandığı ve bazı bilgileri vermediği için araştırmacıların işi oldukça zordu. Kütüphane, Darwin öldükten sonra da korunmuş ve kayıt altına alınmış olsa da zaman içinde çoğu eser kaybolmuş ya da başka yerlere götürülmüştü.

Araştırmacılar ilk olarak Darwin'in İngiltere'deki aile evi olan Down House'ta 1.480 kitabı bir araya getirdi. Ancak iki ana koleksiyon, orijinal kütüphanenin tahmini olarak sadece %15'ini oluşturuyordu. Van Wyhe bu kaynakların önemini şöyle vurguluyor:

Akademisyenler yüzyılı aşkın bir süredir Darwin'in hayatını ve eserlerini araştırıyor. Darwin'in teorilerini anlamada en önemli unsurlardan biri araştırmaları için kullandığı kaynaklardır.

Ekip; Down House müzesi, Cambridge Üniversitesi Kütüphanesi ve Christ's College Cambridge gibi kurumların yanı sıra özel koleksiyonları, son 100 yılda müzayedede satılan eserleri; Darwin ve ailesinin el yazısı ile yazdığı belgeleri, mektupları, okuma defterlerini, günlükleri ve o zamandaki akademisyenler ile ilgili belgeleri toplamda 18 yıl boyunca özenle inceledi. Tüm belgeleri karşılaştıran araştırmacılar, daha önce bilinmeyen binlerce eser buldu. Van Wyhe şöyle anlatıyor:

Darwin'in hangi yazara ya da makaleye atıfta bulunduğunu bulmaya çalışmak 5.000 küçük dedektif hikayesi gibiydi. 12'den vurmak ve tam olarak atıfta bulunduğu kaynağı bulmak büyük bir keyif. Artık onun etkileyici kütüphanesinde aslında çok daha fazlası olduğunu gösterebiliriz.

Van Wyhe, kütüphanede Darwin'in bilgiye olan açlığını gösteren çok sayıda eser bulunduğunu belirtiyor. Kütüphanede doğal olarak biyoloji ve jeoloji öne çıksa da psikoloji, din, sanat, tarih, seyahat, çiftçilik ve hayvan yetiştirme ve davranışları hakkında birçok eser bulunuyordu. Darwin, John Stuart Mill ve Auguste Comte gibi filozofları da okumuştu. Ayrıca Darwin'in farklı etnik grupların kullandığı jestleri anlamak için kaşiflerin ve misyonerlerin seyahatnamelerini okuduğuna dair kanıtlar da vardır. Bunlar, Darwin'in öğrenmeye olan isteğini gözler önüne sermektedir.

Araştırmacılar; kitapların neredeyse yarısının Fransızca, Almanca, İtalyanca, Felemenkçe, Danca, Latince, İspanyolca ve İsveççe dillerinde yazılmış olmasının Darwin'in kötü bir dil kulağına sahip olduğu düşünüldüğünde şaşırtıcı bir keşif olduğunu söylüyor. Van Wyhe şöyle anlatıyor:

Darwin okulda eski Yunanca ve Latince'nin yanı sıra Fransızca da öğrenen çok iyi eğitimli bir insandı. Daha sonra Beagle yolculuğu için İspanyolca ve biraz Portekizce öğrendi ve kendi kendine Almanca ve İtalyanca okumayı öğrendi. Bir şekilde diğer dilleri de aynı şekilde öğrenmeyi başardı. Bu da onun diğer bilim adamlarının yayınladıklarını bulma ve kendi teorilerine uygun bilgileri elde etme konusunda ne kadar kararlı olduğunu gösteriyor.

Darwin roman okumaktan da hoşlanıyordu. Elizabeth Gaskell'in 1866'da yayınlanan "Eşler ve Kızları" adlı tefrika romanının bir kopyası, 2019'da açık artırmaya çıkarıldı. Roman, "Bu kitap Charles Darwin'in en sevdiği ve ona yüksek sesle okunan son kitaptı." notuyla sunuldu.

Darwin'in kütüphanesini keşfetmenin insanları Darwin'in farklı yönlerini anlayarak onun nasıl biri olduğuna yönelik fikir edinmelerine yardım edeceğini belirten Van Wyhe, sözlerini şöyle bitiriyor:

Artık herkes Darwin'in kütüphanesini tarayabilir. Bunun verdiği izlenim, onun doymak bilmez bir okuyucu olduğu ve şaşırtıcı sayıda eser bitirdiğidir.