Daha Uzun ve Akıllı Çocukların Sırrı, Genetik Olarak Farklı Ebeveynler‏!

Çocuklarınıza bir üstünlük vermek istiyor musunuz? O halde eşinizi okyanus ötesinden bulun.

Daha uzun ve daha akıllı çocukların sırrı, genetik olarak farklı ebeveynler. İngiltere'deki araştırmacıların bulduğuna göre, bir kişinin anne ve babası ne kadar uzak akraba olursa, kendisi o kadar daha uzun, daha akıllı ve daha eğitimli oluyor.

Nature dergisinde yayınlanan ve genetik farklılık üzerine bugüne kadar yapılmış en geniş çalışmalardan birinin sonuçları Afrika, Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika boyunca yaşayan 350.000 bireyin 110 genetik çalışmasından elde edilen veriyi kapsıyor.^[1] Dünya çapında artan boy ve idrak yeteneği ortalamasının, daha farklı genetik arka planları olan insanların daha sık eşleşmesinin sonucu olabileceğini öne sürüyor.

İster sinekler, balinalar, köpekler hakkında ister insanlardan bahsediyor olalım, bir türün Dünya üzerinde hayatta kalması, sağlıklı bir genetik çeşitlilik havuzuna dayanır. Yüzyıllardır bir çocuğun ebeveynleri ne kadar yakın akraba olursa, sağırlık, dilsizlik, kan hastalıkları ve fiziksel bozukluklar geliştirme tehlikelerinin o kadar fazla olduğunu biliyorduk. Fakat bu senaryonun tersine çevrilip çevrilemeyeceği belirsizdi: Bir çocuğun ebeveynleri daha uzak akrabaysa, bir o kadar avantajlı genetik özelliklere sahip olurlar mı? Görünüşe göre cevap, evet!

İngiltere çapında çeşitli kurumlardan araştırmacılar, dört kıtayı kapsayan 102 topluluktan 354.224 bireyin genetik bilgisini inceledi ve bütün homozigotluk durumlarını tanımladı. Homozigot durumundan kasıt, aslen çekinik olan problemli özelliklerin, bir çocuğun iki ebeveyninden de o çekinik gen kopyalarını alması halinde ortaya çıkmasıdır. Aynı soydan çiftleşmenin genel bir sonucu olarak homozigotluk, bir çocuğun ebeveynlerinin ne kadar yakın akraba olduğunu belirlemede kullanılabilir.

Takım, çalıştıkları nüfus için bu homozigotluk değerini hesapladıktan sonra, bu sayıyı boy, akciğer hacmi, kan basıncı ve kolesterol seviyesi dahil kamu sağlığı açısından önemli olan 16 özellikle karşılaştırdı. Bulduklarına göre bu özelliklerden sadece dört tanesi genetik çeşitliliğe bağlanabiliyordu: boy, akciğer hacmi, idrak yeteneği ve eğitim seviyesi. Örneğin, ilk kuzen eşleşmelerinden çıkan çocuklar, genetik olarak daha çeşitli ebeveynlerden olan çocuklardan 1.2 cm daha kısa boyluydular ve 10 ay daha az eğitim almışlardı. The Guardian gazetesinden Philip Oldfield'a konuşan İngiltere Tıbbi Araştırma Kurulu'ndan takım üyesi Nathan Richardson şöyle aktarıyor: 

Çoğu insan, daha çeşitli bir gen havuzuna sahip olmanın iyi bir şey olduğunu bilir; fakat boyun çeşitliliğe bağlı olması keşfi, daha önceden bilinmiyordu.

Halen araştırmacıların bazı biyolojik işlevler arasındaki neden sonuç ilişkisini kanıtlaması ve bir özelliğin ne kadarının genetik-dışı etmenlere bağlanabileceğini çözmeleri gerekse de (örneğin, idrak yeteneği, birçok çevresel etmene de dayalıdır) sonuçlar, insanların neden her nesil ile birlikte daha akıllı ve daha uzun olmaya başladığını açıklayabilir. Oldfield şöyle açıklıyor:

Bu sonuçlar aynı zamanda 'Flynn Etkisi'ni açıklamaya da yardımcı olabilir. İlk olarak 20. yüzyılda fark edilen Flynn Etkisi, her nesilde zekanın biraz daha arttığını gösteren bir etki. Artan eğitim ve daha iyi beslenme gibi sosyo-ekonomik ögeler genelde başlıca sebepler olarak görünse de, artan genetik çeşitlilik de bunda küçük bir rol oynayabilir. Zekadaki artışlar, sadece bizim sonuçlarımız ile açıklanmak için fazla büyük, fakat bir etkisi olabilir.

Takım, ilginç şekilde, kamu sağlığını ciddi şekilde etkileyebilen özelliklere ayrı olarak bakıyordu ve düşük genetik çeşitlilik ile yüksek kolesterol veya kan basıncı seviyeleri arasında hiçbir bağlantı bulamadılar. New Scientist dergisinden Michael Le Page'e konuşan Edinburgh Üniversitesi'nden takım üyesi Jim Wilson şunları diyor:

Aynı soydan eşleşme, çoğumuzun ölüm sebebi olan hastalıklara yol açan kardiyometabolik öğeleri etkilemiyor.

Sonuçları Nature dergisinde yayınlayan araştırmacılar, sıradaki adımın artan çeşitlilikten en fazla fayda gören özel genom bölgelerini tanımlamak olduğunu söylüyor.