Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Çekiç Başlı Köpekbalığı Kafası Neden Çekiç Şeklinde?

Çekiç Başlı Köpekbalığı Kafası Neden Çekiç Şeklinde? Art Station
4 dakika
21,664
Tüm Reklamları Kapat

Evrimin en tuhaf ürünlerinden birisi çekiç şeklinde kafaya sahip olan bir köpekbalığıdır. Yapılan çalışmalar, çekiç başlı köpekbalığının bu kafa yapısının hayvanın görüş ve avlanma becerisini arttırmak için bu şekilde evrimleştiğini gösteriyor.

Bir asrı aşkın bir süre boyunca bilim insanları çekiç başlı köpekbalıklarının bu tuhaf kafa yapısının görme becerisini arttırma yönünde bir adaptasyon olup olmadığı üzerine spekülasyonlarda bulundular. 1942 senesindeyse, bir köpekbalığı uzmanı olan Gordon Walls, çekiç başlı köpekbalıklarının bu kafa yapısının, sanılanın tam tersine hayvanın 3 boyutlu görme yetisini kısıtlandırdığını, hatta tamamen ortadan kaldırdığını ileri sürdü. Diğer birçok uzmansa tam tersini iddia ediyordu.

Tüm Reklamları Kapat

Nihayet bilim insanları bu tartışmaya son noktayı koymaya karar verdiler: Çekiç başlı köpekbalıkları, gerçekten de diğer köpekbalıklarına göre daha iyi 3 boyutlu görüşe sahiptir! Bu sayede mürekkep balığı gibi avları, gözleri birbirine daha yakın olan kuzenlerine göre çok daha rahat yakalar. Dahası, çekiç başlı köpekbalıkları da birçok diğer köpekbalığı türü gibi etraflarını düşey eksende 360 derece görebilirler; böylece vücutlarının altındaki avları bile tespit edebilirler.

Göz Doktoruna Giden Çekiç Başlı Köpekbalıkları

Florida Atlantik Üniversitesi'nden Michelle McComb ve ekip arkadaşları, üç ayrı çekiç başlı köpekbalığının (kanat kafalı, bone kafalı ve çukur kafalı çekiç başların) görüş alanlarını, çekiç başlı olmayan diğer iki köpekbalığı türü ile birlikte test ettiler.

Tüm Reklamları Kapat

Bunu yapmak için türlerin bireylerinin gözlerine elektrotlar yerleştirdiler ve gözlerinin arasından bir ışık huzmesi geçirdiler. Gözlerdeki sinirsel faaliyetlerin artık tespit edilemediği bölgeleri belirlediler. Bu sayede her iki gözün de örtüştüğü binoküler örtüşme bölgesi denen alanı tespit edebildiler. Bu bölge hayvanın 3 boyutlu görebildiği bölgedir. McComb şöyle diyor:

Şaşırtıcı olsa da, çekiç başlı köpekbalığı türlerinde bu örtüşme bölgesinin daha geniş olduğunu gördük. Kafası en geniş olan kanat başlı çekiç başlı köpekbalığının 48 derecelik 3 boyutlu görüşü vardı; diğerlerininki ise 10-32 derece arasında değişiyordu.

Gözler Hedefte!

New York'taki Stony Brooks Üniversitesi'ndeki Okyanus Koruma Bilimi Enstitüsü'nden Demian Chapman, bu adaptasyonun avlanma sırasındaki derinlik algısıyla ilişkili olduğunu söylüyor:

Bahamalar'da çekiç başlı köpekbalıklarının vatozları kovaladığına bizzat şahit oldum. Vatozlar hızlıdır ve çok hızlı dönebilirler; dolayısıyla eğer bir çekiç başlı köpekbalığı bunlardan birini avlayacaksa, gözlerini hedeften ayırmamalıdır.

Araştırmanın sonuçları, bazı biyologların da kanıt karşısında fikirlerini değiştirmelerine neden oldu. Bunlardan birisi, Miami'deki Bimini Biyolojik Alan İstasyonu'ndan köpekbalığı biyologu Samuel Gruber. Gruber, eskiden bu kafa yapısının aslen koku alma becerisini arttırmak için evrimleştiğini düşündüğünü söylüyor; çünkü bu yapı sayesinde elektrik alanları daha iyi tespit edebileceklerini düşünüyordu. Fakat ortaya konulan kanıtlardan sonra fikrini değiştirdiğini belirtiyor.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Tüm Türlerde Evrimleşmedi?

Bu tarz konularda ilk akla gelen sorulardan birisi, eğer bu özellik bir türde avantajlıysa, neden tüm türlerde avantajlı olmadığı, dolayısıyla diğer türlerde de neden evrimleşmediğidir. Ancak evrimsel süreç bu kadar tekdüze ve sıradan değildir.

Bir özelliğin bir türde evrimleşebilmesi için tür içi genetik ve fiziksel çeşitliliğin yeterli altyapıya sahip olması gerekmektedir. Her türün her popülasyonunun gen ve özellik havuzu birbirinden farklıdır. Dolayısıyla bu genlerin çevrenin gereksinimleriyle etkileşimi karmakarışık bir ağ şeklindedir ve tamamen farklı sonuçların doğmasına neden olabilir. Bunu, kelebek etkisi olarak düşünebilirsiniz; fakat kelebek etkisinde olandan bile büyük başlangıç koşulu farklılıklarından söz etmekteyiz.

Dahası, türlerin üzerine etki eden seçilim baskıları tamamen farklı nitelikte olabilir. Örneğin bir türün av becerisini arttırma yönündeki seçilim baskısı, onların yüzgeç yapıları üzerinde daha büyük değişimler yaratırken, bir diğer türde görüş yetisini arttıracak çekiç baş yapısı gibi özellikleri pekiştirebilir, bir başka türde ise hidrodinamik yapıyı zenginleştirecek adaptasyonlar görülebilir. Dolayısıyla her türde birebir aynı seçilim baskılarını görmek mümkün değildir.

Buna benzer bir durumu, insanın zeka evriminde görmekteyiz. Her türün eşsiz bir evrimsel geçmişe sahip olduğu gerçeği, bizim zekamızın neden bu kadar gelişmişken, diğer yakın kuzenlerimizde bunun aynı şekilde yaşanmadığını açıklamaktadır.

Buna rağmen, benzer çevresel koşulların kimi zaman benzer sonuçlar doğurduğu da bir gerçektir. Örneğin yarasalar ve kuşlarda, uçamayan bir ortak atayı paylaşıyor olmalarına rağmen, hayatta kalmak için çok benzer kanat yapıları evrimleşmiştir. Benzer şekilde, denizel memeliler hiçbir yüzgece sahip olmayan karasal atalardan evrimleşmiş olmalarına rağmen, bu türlerde tıpkı balıklarınkine benzer yüzgeçler evrimleşmiştir. Benzer şartlar altında benzer evrimsel değişimlerin yaşanmasına yakınsak evrim demekteyiz ve buradaki yazımızda detaylarını ele almıştık.

Dolayısıyla, bir türün belli bir özelliğinin (veya özellik grubunun) neden evrimleştiği; ancak bunun diğer yakın türlerde neden evrimleşmediği sorgulandığında, türlerin evrimsel geçmişlerindeki farklılıklar mutlaka gözetilmelidir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
69
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 31
  • Tebrikler! 21
  • Bilim Budur! 18
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 14
  • İnanılmaz 11
  • Merak Uyandırıcı! 11
  • Umut Verici! 3
  • Güldürdü 1
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Türev İçerik Kaynağı: New Scientist | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 19/03/2024 06:22:37 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/561

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Bellek
Genel Görelilik
Maske Takmak
İklim Değişikliği
Bilim İnsanları
Kök Hücre
Antibiyotik
Mers
Araştırmacılar
Nükleer Enerji
Evrim Ağacı
Böcek Bilimi
Çekirdek
Siyah
Avcı
Temel
Gıda Güvenliği
Uterus
Çevre
Amerika Birleşik Devletleri
Çiçek
Film
Karar Verme
Kuş
Demir
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
S. Barley, et al. Çekiç Başlı Köpekbalığı Kafası Neden Çekiç Şeklinde?. (24 Mayıs 2019). Alındığı Tarih: 19 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/561
Barley, S., Bakırcı, Ç. M. (2019, May 24). Çekiç Başlı Köpekbalığı Kafası Neden Çekiç Şeklinde?. Evrim Ağacı. Retrieved March 19, 2024. from https://evrimagaci.org/s/561
S. Barley, et al. “Çekiç Başlı Köpekbalığı Kafası Neden Çekiç Şeklinde?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 24 May. 2019, https://evrimagaci.org/s/561.
Barley, Shanta. Bakırcı, Çağrı Mert. “Çekiç Başlı Köpekbalığı Kafası Neden Çekiç Şeklinde?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, May 24, 2019. https://evrimagaci.org/s/561.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close