Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Buz Kovası Mücadelesi, Karşıtlarının İddia Ettiği Gibi Bir Su Sarfiyatı Yaratmadı!

Buz Kovası Mücadelesi, Karşıtlarının İddia Ettiği Gibi Bir Su Sarfiyatı Yaratmadı! Quartz
7 dakika
3,942
Tüm Reklamları Kapat

İddia

Buz Kovası Mücadelesi çok saçma, çünkü insanlar saçma sapan bir şey için su harcıyorlar, daha düzgün bir yöntemle bu farkındalık yaratılabilirdi. O suları başınızdan dökerken Afrika'daki çocukları hiç düşünmüyor musunuz?

Gerçek mi?

Sahte
Sahte

Gerçek Ne?

Buz Kovası Mücadelesi, sıradan günlük insan su sarfiyatının yanında dikkate değer bir miktarda su sarfiyatına neden olmamaktadır. Afrika-dışı ülkelerin su sarfiyatının Afrika'daki insanların suya erişimi ile hiçbir alakası yoktur. Toplumsal davranış ve modern iletişim yöntemleri incelendiğinde, sıradışı olmayan bir yöntemin böylesine küresel ve kitlesel bir farkındalık yaratma ihtimali yoktur. Ayrıca Buz Kovası Mücadelesi hiçbir açıdan bakıldığında (popülist amaçlarla yapanları göz önüne alırsak bile) saçma değildir; zira gerek bu davranışı eleştirenler, gerek popülist niyetlerle yapanlar, gerekse de gerçekten iyi bir iş yaptığına inanarak, içinden gelerek yapanlar göz önüne alındığında ve konuya her açıdan bakıldığında, hem maddi olarak (yaklaşık 100 milyon dolar), hem farkındalık olarak (Google aramalarında onlarca kat artış), hem tanıtım olarak ALS Buz Kovası Mücadelesi 2000 yılının başlarındaki "Kanser İçin Sarı Bilezik" kampanyasından beri (bu kampanya da "moda aracı haline gelmek" nedeniyle ağır eleştirilere maruz kalmasına rağmen kanser araştırmaları için 500 milyon dolara yakın para toplamıştır) insanlık tarihinin gördüğü en başarılı farkındalık kampanyası olmuştur. 

İddianın Kökeni

İddia, popüler olan herhangi bir davranışın yanlış olması gerektiğini savunan kişilerce ileri sürülmüş argümanlardan doğmuştur.

Tüm Reklamları Kapat

Bilgiler

Buz Kovası Mücadelesi, Dünya'nın en sinsi ve ölümcül hastalıklarından biri olan; ancak 100.000'de 3-7 görülme sıklığına sahip olmasından ötürü göz ardı edilen ve tedavisi aranmayan; herhangi bir insanı, ömrünün herhangi bir evresinde vurabilen, vurduğu kişilere çok nadir birkaç şanslı insan haricinde neredeyse her zaman 3-5 yıl ömür biçilmesine neden olan, üstelik sizi vurduğunda çoktan çocuk yapmış olabileceğiniz için ve hastalığın genetik temelleri olduğu için sizden hemen sonra yavrunuzu da birkaç sene içerisinde esir alıp aynı kaçınılmaz sonuca götürebilen, öldürmeden önce yıllarca felçli bir şekilde, sadece düşünme, algılama gibi beyin fonksiyonlarınızı kullanabilmenize izin veren, bunun haricinde bütün motor faaliyetlerinizi (konuşma, yürüme, çiğneme, ayağa kalma, hareket etme, yutkunma, vb.) elinizden tamamen alan amiyotrofik lateral skleroz isimli motor nöron hastalığına dikkat çekmek ve toplumsal farkındalık yaratmak, hatta yeri geldiğinde devletler üzerinde baskı kurabilmek ve var olan bilim araştırma merkezlerini teşvik edebilmek için 2012 yılında Pete Frates isimli ALS tanısı konan gencin arkadaşları tarafından ona destek için başlatılmış olan, 2014 senesi Temmuz-Ağustos aylarında doruk noktasına ulaşarak ABD'de 100 milyon dolara yakın, Türkiye'de bile 300.000 TL'ye yakın para toplanmasını ve yüz milyonlarca insanın bu hastalığın 1 gün önce varlığından bile habersizken, 1 gün sonra neden ve nasıl olduğunu bilip anlatabileceği kadar tanımasını sağlayan küresel ve kitlesel bir farkındalık projesidir. Türkiye'de ALS MNH Derneği ile ortak olarak Evrim Ağacı tarafından tanıtımı yapılmıştır. Bağış kampanyasına buraya tıklayarak ulaşılabilir.

Ortalama bir ABD vatandaşı günde 295 litre su tüketir. Türkiye'deki sayılar da benzerdir: Doğa İle Barış Vakfı'nın verdiği ve eski Çevre ve Orman Bakanlığı'nın verileriyle de örtüşen bilgilere göre Türkiye'de 4 kişilik bir aile sadece tuvalet sifonunu kullanarak ayda 7 ton su tüketir (kişi başına günde 58 litre); banyoda 1 kişi günde ortalama 135 litre su tüketir (120 ila 150 litre arasında değişebilir); günde 2 defa diş fırçalayan biri yılda 10.950 litre su tüketir (kişi başına günde 30 litre); günlük traş ve yüz yıkaması gibi davranışlar günde ortalama 25 litre su tüketir ve bu sayılar böyle devam eder... Buna çamaşır makinası, bulaşık makinası, bitki sulama, elde bulaşık/çamaşır yıkama, çay/kahve gibi keyfi harcamalar ve daha nicesi eklenmelidir. Dahası, kimi düzensiz kullanım durumları da eklenebilir: Örneğin sıcak bir günde serinlemek için bahçe hortumuyla kafanızdan aşağı su döktüğünüzde, dakikada ortalama 17.5 litre su harcarsınız. Arabanızı yıkamak için hortumu kullandığınızda 15 dakikalık bir yıkama sırasında en az 150 litre su harcarsınız. Eğer ki eviniz bahçeliyse, ortalama yarım saatlik bir sulama süresinde 600 litreye yakın su harcarsınız. Ancak bunları göz ardı edelim. Kısmen tasarruflu birinin ortalama olarak en az 300 litre su tükettiği söylenebilir. 

Tüm Reklamları Kapat

Çoğu Buz Kovası Mücadelesi'nde kullanılan su-buz karışımı 5-10 litre civarındadır. Çoğu videoda kullanılan su bunun altındadır; ancak yine de ortalamada 8 litre su kullanıldığını varsayalım. Bu, ortalama bir insanın duş alırken kullandığı suyun 17 katı daha azdır. Tek bir klozet sifonu çekildiğinde harcanan suyun yarısı ila tamamına eşittir. Eğer ki musluğunuz dakikada 1 damla su akıtıyorsa yaklaşık 5.5 saatte boşa giden suya eşittir. Eğer bahçe suluyorsanız, harcadığınız sudan 75 kat daha azdır. İşin ilginç tarafı, eylemlere müdahale etmek için kullanılan TOMA'nın taşıdığı suyun ortalamada 938 kat azını harcamışsınız demektir. 

Bu harcama farkını kitlesel ölçeğe vurduğumuzda da sonuç değişmez. Buz Kovası Mücadelesi yaklaşık 1.5 milyon videoyla sürdürülen bir farkındalık projesidir. Bu kadar video, sadece ABD'de değil, tüm Dünya'da çekilmiştir; ancak çoğunluk ABD'de odaklanmıştır. Her buz kovasında bırakın 8 litreyi, 15 litre su bulunacak olsa bile bu, toplamda 22.5 milyon litre suyun harcanmış olması demektir. ABD'deki 300 litrelik ortalama su tüketimi, 318.628.000 kişilik nüfusla çarpıldığında yaklaşık 93.995.000.000 litre su eder. Yani bu, sadece ABD'de günde tüketilen toplam suyun, tüm Dünya'da tüm Buz Kovası Mücadelesi videolarındakine kıyasla 4170'ten fazla kat olduğunu göstermektedir. 

Ne yazık ki Afrika-dışı ülkelerin kullanmadıkları ve her yıl "arttırdıkları" sular, Afrika'ya gönderilmemektedir. Batı'nın kullandığı tonajdan arta kalanlar Afrika'ya hibe edilmemektedir. Eğer belirli bir tonajı aşarsak, o sene Afrika'ya su gönderilemeyecek veya suya erişemeyecekler diye bir durum da söz konusu değil. Dolayısıyla bu tür bir konuyla Afrika'yı bağdaştırmak mantıksal olarak alakasızdır. Çünkü bizim yaptığımız tasarruflar, spesifik olarak Afrika'ya herhangi bir şekilde katkı sağlamamaktadır. Afrika'ya tek fayda sağlayan şey, yine ALS farkındalığının öncüsü olan Amerikan ALS Derneği gibi bir dernek olan Water organizasyonudur. Dolayısıyla su tasarrufu ederek değil, Water.org sitesine gidip bağışta bulunarak veya gönüllü olarak faaliyetlerine katılarak Afrika'ya temiz su ulaşmasını sağlayabilirsiniz. Başka yapacağınız hiçbir şey, Afrika'daki insanlara su götürmeyecektir. Dolayısıyla bu yazının tüm okurlarını Water.org sitesine gidip gönüllerinden geçtiğince destek olmaya davet ediyoruz. 

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Elbette bütün insanlık, Afrika'da su kıtlığı olsa da olmasa da, su tasarrufu yapmalıdır, bu konuda bilinçli olmalıdır ve etrafını sürekli olarak bilinçlendirmelidir; çünkü tatlı sularımız hızla azalıyor; ancak öncelikle tasarrufun ne demek olduğu anlaşılmalıdır. Su "tasarrufu", 1 adet video çekmek için 1 kova suyu dökmekten uzak durmakla yapılmaz. Tasarruf, uzun vadede işlevsel olan bir sözcüktür. Nasıl ki 1 gün koşu yaptınız diye yağlarınız eriyip gitmiyorsa, 1 gün ya da 1 sefer su harcamaktan uzak durup da diğer zamanlarda normal şekilde sarfiyatı sürdürdüğünüzde Dünya'nın suları kurtulmaz. Eğer ki su tasarrufu yapmak istiyorsanız, duşunuzu 40 dakika değil, 10 dakika alarak; dişlerinizi fırçalarken veya traş olurken suyu kapalı tutarak; 1'den fazla kişinin yaşadığı evlerde sifon çekiminin sayısını azaltarak; bazı modern teknolojileri kullanarak (filtreli sifonlar gibi) ve bunlar gibi uzun vadeli ve alışkanlık haline gelen davranış kalıplarıyla su tasarrufu edebilirsiniz. Yoksa Facebook'tan paylaştığınız su bulamayan Afrikalı bir insanın fotoğrafı, onlara en ufak bir katkı sağlamamaktadır. Lakin ALS Buz Kovası Mücadelesi, bu sözde "olumsuzluğuna" rağmen, bunu sürekli olarak eleştiren gürühun tamamının bir araya gelip birkaç yılda yapabileceği su tüketimi farkındalığını da, ister istemez sadece birkaç gün/hafta içerisinde sağlamayı başarmıştır. Eğer ki ALS Buz Kovası Mücadelesi insanlarda ALS'li hastalara destek olmak yerine su farkındalığı sağladıysa ve gerçekten günlük yaşantılarında değişim yarattıysa ne âlâ! Demek ki bu proje, bir diğer açıdan daha işe yaramış demektir.

Eğer ki Buz Kovası Mücadelesi'ne katıldıysanız ve su döktüğünüz için Dünya'nın kaynaklarını kuruttuğunuzdan çekiniyorsanız, çözümü çok basit: Günde toplamda su harcamayla geçirdiğiniz süreyi sadece 20 saniye civarında kısaltın. Tabii ki her su borusunun su fışkırtma oranı farklıdır; ancak ortalamada 20 saniyelik bir su sarfiyatından kaçınmak, size Buz Kovası Mücadelesi'nde azıcık bir su kullanarak yarattığınız müthiş farklılıkta yitirilen suyu telafi edecektir. 40 dakika duş yapıyorsanız, 1 defaya mahsus 39 dakika 40 saniye yapmanız yeterli olacaktır. Ancak unutmayın! Bu, su tasarrufu değildir. Bu, popüler kültüre boyun eğerek vicdan rahatlatmaktır. Asıl su tasarrufunun uzun vadeli bir çözüm olması gerektiğini hatırlayın. Ve Afrika'ya katkı sağlamak için Water.org'un aktivitelerine destek olun!

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
4
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 5
  • Muhteşem! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Güldürdü 1
  • Bilim Budur! 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 04/10/2023 07:14:18 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/2617

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Sıcak
Hastalık Yayılımı
Bilişsel
Uydu
Mers
Köpekler
Önyargı
Coğrafya
Müzik
Kadın Sağlığı
Çiçek
Semptom
Radyo
Taklit
Canlılık Ve Cansızlık Arasındaki Farklar
Enfeksiyon
Teyit
Kişilik
Bilim Tarihi
Albert Einstein
Aşı
Gen
Biyoçeşitlilik
Optik
Evrim Ağacı Duyurusu
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Antarktika'daki Canlıların Kaçamadığı Ölümcül Buz Büyüsü!
Antarktika'daki Canlıların Kaçamadığı Ölümcül Buz Büyüsü!
Fukushima'nın Radyoaktif Suları Okyanusa Boşaltılınca Ne Olacak?
Fukushima'nın Radyoaktif Suları Okyanusa Boşaltılınca Ne Olacak?
Bu Lamba Sizi Hackerlardan Nasıl Koruyor?
Bu Lamba Sizi Hackerlardan Nasıl Koruyor?
Sizin Kulağınız Bu Tuhaf Şeylerin Kaçını Yapabiliyor?
Sizin Kulağınız Bu Tuhaf Şeylerin Kaçını Yapabiliyor?
Kırık Kalp Sendromu: Aşk Acısı Sizi Öldürebilir mi?
Kırık Kalp Sendromu: Aşk Acısı Sizi Öldürebilir mi?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Buz Kovası Mücadelesi, Karşıtlarının İddia Ettiği Gibi Bir Su Sarfiyatı Yaratmadı!. (30 Ağustos 2014). Alındığı Tarih: 4 Ekim 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/2617
Bakırcı, Ç. M. (2014, August 30). Buz Kovası Mücadelesi, Karşıtlarının İddia Ettiği Gibi Bir Su Sarfiyatı Yaratmadı!. Evrim Ağacı. Retrieved October 04, 2023. from https://evrimagaci.org/s/2617
Ç. M. Bakırcı. “Buz Kovası Mücadelesi, Karşıtlarının İddia Ettiği Gibi Bir Su Sarfiyatı Yaratmadı!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 30 Aug. 2014, https://evrimagaci.org/s/2617.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Buz Kovası Mücadelesi, Karşıtlarının İddia Ettiği Gibi Bir Su Sarfiyatı Yaratmadı!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, August 30, 2014. https://evrimagaci.org/s/2617.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close