ZİHİNSEL UYUMSUZLUK
Zihinsel Hata ve Yanılgılar

- Blog Yazısı
Zihinsel uyumsuzluk (cognitive disonance) adı verilen durum da kısmen geri bakış yanılgısına benzer bir zihinsel yanılgı durumudur. İnsanlar kendi davranış ve tutumlarının genel olarak doğru kabul edilen bilgi ile uyumsuzluk / çelişki gösterdiği durumlarda bundan rahatsızlık duyarlar ve yaptıkları hata ve yanlışa haklılık kazandırmaya çalışırlar. Bir çok irrasyonel gerekçe sıralayarak hata ve davranışlarına adeta «kılıf bularak» doğru olduğu konusunda karşı tarafı ikna etmeye çalışırlar. İnsanların sahip oldukları inançları ile davranışlarının; sahip oldukları ideolojileri ile eylemlerinin bir tutarlılık sergilemesi doğal ve olması gereken bir durumdur. Muhafazakar bir profesörün inandığı İslam dininin gereği olarak “faizin haram olduğuna” inanmış olması yadırganacak bir durum değildir. Ancak söz konusu profesörün “katılım payı” ve saire adları altında muhtelif bankalarda parasını mevduat olarak tutması ve bir gelir sağlaması aslında ciddi bir çelişkidir. “Katılım payının faizden ne farkı var?” sorusuna muhatap olan profesör içinde bulunduğu zihinsel uyumsuzluk ya da zihinsel çelişkiye karşılık kendini savunma gereğini duyar ve bazı irrasyonel argümanlar geliştirerek içsel gerekçelendirme (internal justification) ya da dışsal gerekçelendirme (external justification) yapmaya çalışır.
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- Prof. Dr. Coşkun Can AKTAN. (2021). Davranişsal İktisat. YENİ İKTİSAT OKULLARI VE İKTİSADI DÜŞÜNCE, sf: 9. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 07/06/2025 02:14:56 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/20769
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.