Stenografi, Yunanca "dar, sıkı, sıkıştırılmış" anlamına gelen "stenos" sözcüğü ile "yazmak" anlamına gelen "graphie" sözcüğünün birleşmesi ile oluşmuştur ve Fransızcaya "stenographie" şeklinde geçmiştir.[2] "Stenografi" sözcüğü Fransızcadan dilimize geçmiş olup "söylenen sözleri söylendiği kadar çabuk yazmaya elverişli, kısa ve yalın işaretlerden oluşan yazı yöntemi, steno" anlamına gelir.[1] Konuşulanları yazıya geçirmekte normal yazı yazma şeklinin hızı yetersiz kaldığından, bu yöntem kullanılır. Stenograflar tarafından uygulanır. Parlamento ve mahkemelerde sıklıkla kullanılır.
Verba volant scriba manent. (Türkçesi: Söz uçar, yazı kalır; Latin atasözü.)
Stenografinin Tarihi
Stenografi sistemlerinin bilinen en eskisi, MÖ IV. Yüzyıl'da Antik Yunanistan'da kullanılmıştır. Bir taşın üzerine yazılmış olan ilk stenografi örneği, Atina'da bulunan Parthenonas tapınağı yakınlarında (Koordinatları: 37°58'17.1"N 23°43'34.2"E) bulunmuştur.
Meclis-i Mebusan'da kullanımı
Meclis-i Mebusan'da yapılan konuşmaları yazıya geçirmek için bir grup oluşturulmuştu. Ancak bu üyeler Türkçeyi sonradan öğrendiklerinden işlerini yeterince iyi yapamıyorlardı. Bu yüzden yazılanlar Takvim-i Vekâyi'de, düzenlenerek yayımlanıyordu. Osman Nuri'nin o dönemde ortaya attığı iddialara göre Padişah II. Abdülhamid, bu düzenleme sırasında yazılanların halkın siyasî olarak bilinçlenmesine neden olacağından sansürden geçirerek yayımlıyordu.[3]
O dönemde hemen hemen bütün Avrupa parlamentolarında stenografi kullanılıyordu. Ancak Meclis-i Mebusan'da bu yöntem bilinmiyordu. Bu nedenle İtalyan stenograf Yondini, Osmanlı'daki adaylara stenografi öğretmesi için 6 aylığına aylık 1500 frank karşılığı işe alınmıştır. Yöntemin uygun bulunması dolayısıyla Yondini'nin çalışma süresi 8 ay daha uzatılmıştır. Bu 8 aylık sürede Yondini'ye aylık 7500 kuruş maaş verilmiştir.[4]
Yondini'nin eğitiminden geçen Naci Bey, Nuri Efendi, Arif Efendi, Salih Bey, Beha Bey, İhsan Bey ve Avram Efendi; yeterlilik belgelerini alarak göreve başlamışlardır. Bu sayede Meclis-i Mebusan'da yazılanlar kayda alınmıştır.
TBMM Dönemi
TBMM açıldığında stenograf bulunmadığından bu görevi Ankara Lisesi Coğrafya öğretmeni Osman Zeki Bey (Öğretmenoğlu) tutanak hizmeti vermiştir. Daha sonra bu iş için Ankara Lisesi'nin diğer öğretmenleri de görevlendirilmiştir.[2]
Şu anda TBMM'de stenograflar görev yapmakta ve bu görevde açık olduğunda kurslar açılarak eğitimden sonra TBMM'de göreve başlamaktadırlar.[5]
Stenografi Alfabesi
Stenografi alfabesi, ilk bakışta Arap alfabesini andırsa da Arap alfabesi ile hiçbir bağlantısı yoktur. Stenografi alfabesinde, her harf için bir çizgi, yuvarlak, nokta veya çengel kullanılır. ("E" ünlüsü bu kuralın istisnasıdır, bu harf için özel bir sembol kullanılmaz.) Bu sayede daha kolay ve hızlı yazılması sağlanır.
Bu alfabede ünsüz harfler için uzun düz çizgi, kısa düz çizgi , küçük eğri çizgi ve çengel kullanılır. Ünlüler içinse küçük yuvarlak, büyük yuvarlak ve çengel kullanılır.
Bunun dışında, sık kullanılan kelime ve kelime gruplarını belirtmek için daha basit semboller kullanılabilir. Stenografinin kullanım amacına göre de bazı kelime ve kelime grupları basitleştirilebilir. Böylece yazım hızlandırılır ve basitleştirilir. Bu tip kısaltılmış sembollere "stenogram" adı verilir.
Stenograf Yemini
Stenograflar ve stenograf yardımcıları, görevlerine başlarken aşağıdaki şekilde ant içerler:[5]
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
Stenograflık mesleğinin gereklerini yerine getirirken, Anayasa, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı İdari Teşkilatı Kanunu ve diğer ilgili mevzuat doğrultusunda, görevimi hiçbir siyasal, dinsel, etnik ve cinsiyet ayrımı gözetmeden, tam, zamanında, doğru ve tarafsız olarak yerine getireceğime, kapalı oturum tutanaklarını devlet sırrı olarak saklayacağıma namusum ve şerefim üzerine ant içerim.
Yazdığım bu yazıyı el ile yazıya geçirmek isterseniz bu işlem yaklaşık 30 dakika sürecektir. Ancak profesyonel bir stenograf dakikada yaklaşık 200 hece yazarak bu işlemi yaklaşık 7 dakikada yapabilir!
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- ^ TDK. Türk Dil Kurumu | Sözlük. Alındığı Tarih: 13 Haziran 2024. Alındığı Yer: Güncel Türkçe Sözlük | Arşiv Bağlantısı
- ^ a b Türkiye Büyük Millet Meclisi Tutanak İdaresi Başkanlığı. (2012). Stenografi. ISBN: 978-975-8805-25-9. Yayınevi: Türkiye Büyük Millet Meclisi.
- İ. Güneş. (1997). Türk Parlamento Tarihi. ISBN: 975-7291-00-5 (Tk. N. Yayınevi: Türkiye Büyük Millet Meclisi Vakfı Yayınları. sf: 101.
- ^ İ. Güneş. (199). Türk Parlamento Tarihi. ISBN: 975-7291-00-5 (Tk. N. Yayınevi: Türkiye Büyük Millet Meclisi Vakfı Yayınları. sf: 83-84.
- ^ a b Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı. (Mevzuat (Yönetmelik), 2012). Türkiye Büyük Millet Meclisi̇ Başkanlığı Stenografi̇ Kursu Ve Stenograflık Yönetmeli̇ği̇.
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 26/04/2025 03:09:44 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/17858
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
Bilinç mi Biliş mi?
Aynı beyni paylaşıyorlar!
Sindirim Sistemimiz.
ACI İLE POTANSİYEL ARASINDAKİ GÖRÜNMEZ BAĞ: KENDİNİ KEŞFET!
Thales’in Tahmin Ettiği, Med-Lidya Savaşını Bitiren Güneş Tutulması
Yazılım 101
