Osman Gazi Biyografi

Merhaba dostlar, birlikte Osmanlı İmparatorluğu gibi büyük bir devletin temellerinin atıldığı, adetlerinin geliştiği zamanlardan; Kuruluş Dönemindeki en önemli liderlerden biri olan Osman Gazi'den bahsedeceğiz.

İlk Hükümdar, Osman Gazi

Kişisel Bilgiler

I. Osman, Osman Gazi veya Osman Bey olarak anabileceğimiz tarihi kişilik, Osmanlı İmparatorluğu'nun kurucusu olan kişidir. Osman Gazi, 1258 yılında Söğüt'te doğdu. Osman Bey'in soyuna ve boyuna ait bilgiler gelenekseldir ve en eskisi ölümünden 100 yıl sonra yazılmıştır. Babası Ertuğrul Gazi Batı Anadolu'da Söğüt Ovası ile Domaniç Yaylasında yaşayan Oğuz Türkleri'nin Bozok boyunun Kayı kolundan olan büyük kalabalık bir obaya beylik etmekteydi. Osman Gazi ise onun küçük oğlu idi. 1281 yılında 23 yaşındayken Ömer Abdulaziz Bey'in kızı Malhun Hatun ile evlendi. Bu evlilikten daha sonra Osmanlı Devleti'nin başına geçecek olan Orhan Gazi doğdu. Kendisi, söylentilere göre uzun bir adamdı ve iri, kaslı bir yapıya sahipti. Ayakta durduğu vakit kolları dizini geçerdi.

Beylik Liderliği Çabaları

Kendisi, babası Ertuğrul Gazi'nin 90 yaşında vefatı sonrası kendi yakınlarıyla liderlik kavgası etmişti, çoğu tarihçinin sözlerine göre bu kişi amcası Dündar Gazi idi. Bu anlatıma göre Dündar Bey Kayı boyunun ileri gelen uluları tarafından tutulmakta ve aşiretin genç yiğitleri ise Osman Bey'i desteklemekteydi. Alternatif bir anlatımda Hacı Bektaş'ın "Velâyet-Nâme" eserinde ise Osman'ın beyliğe geçme anlatımı değişiktir.^[3] Kayı boyu aşireti Sultanönü ve civarına yerleştikten sonra önce amcası sonra babası Erdoğdu (Ertuğrul) Bey beyliklerinden daha sonra da abisi Gündüz Alp Kayı beyi olmuştur. Osman Bey, bu dönemlerde Bizans'a akınlar yapmakta ve onları sıkıştırmaktaydı. Bundan şikayetçi olan Bizans kralı, Osman'ı Selçuklu Sultan'ına şikayet etmişti. Selçuklu Sultanı ise Gündüz Alp'a haber göndererek akınları düzenleyen küçük kardeşi Osman Bey'i yola getirmesini istemiştir. Gündüz Alp Osman Bey'i yakalayarak yiğitleri ile birlikte onu Konya'ya göndermiştir. Ancak Selçuklu Sultanı, Osman Gazi'yi beğenip el ve onay alması için onu Sulucakarahöyük'te bulunan Hacı Bektaş-ı Velî’ye yollamıştır. Hatta bu dönemlerde Osman'ın bir rüya gördüğünü ve rüyasında göğüsünden bir çınar ağacının sağlam ve büyük kökler ile çıktığını görmüştür, Hacı Bektaş-ı Velî ise bunu onun bir devlet kurup cihana hükmetmesine bağlamıştır. Sonuç olarak Söğüt'e dönen Osman, nasıl olduğu tam olarak bilinmese de (alternatiflerden dolayı) Kayı boyunun liderliğini üstlenmiş ve Anadolu Selçuklu Devletinde sınırlarda sancak beyliği yapmaktan kendi bağımsız bir beylik kurarak "Osmanlı Beyliği" diyebileceğimiz bir devlet kurmuştur.

Bağımsızlık Dönemi

1299 yılında kendisi uç beyi olmaktan çıkıp, Söğüt ve Bursa civarında kurmuştur bu devleti. Sonrasında ise bağımsızlığını ilan etmiştir. Ünlü tarihçi Halil İnalcık'a göre Osmanlı, bağımsızlığını 1302 yılında Koyunhisar Muharebesi'nden sonra kazanmıştır. O zamanlarda ortalığı kasıp kavuran Moğol istilasından kaçan Türkmen beylerinin ve topluluklarının sığınması onların askeri ve siyasi gücünü arttırmıştır. Aynı şekilde kaos içinde olan ve yıkılış sürecinden geçen Doğu Roma İmparatorluğu'nun içinde karışıklıklar sayesinde kısa sürede Anadolu ve Doğu Roma üzerinde söz sahibi olmuştur.^[1]

Yerel Bizans Güçlerine Karşı Fetihler

Bu evrede ilk başarı Köprühisar'ın beylik güçleri eline geçirilmesi ile başlamıştır. Bu dönemde hedef önemli bir Bizans şehri olan ve Üçüncü Haçlı Seferi'nde Latin Haçlıların ele geçirdikleri Konstantinopolis'e karşı Doğu Roma/Bizans İmparatorluğu direniş merkezi olan ve 1261'de tekrar Konstantinopolis'i eline geçirip imparatorluk kuran ve o zamanlar hâlâ imparatorluk tahtında bulunan Paleologos Hanedanı'nın merkezi sayılan İznik’ti.

Osman Bey fethettiği yerleri Oğuz töresine uyarak yakın akraba ve silah arkadaşlarına "dirlik" yani tımar sistemi olarak vermiştir. Böylece Eskişehir kardeşi Gündüz Bey'e, Karacahisar oğlu Orhan Bey'e, Yarhisar Hasan Alp'e ve İnegöl Turgut Alp'e verilmiştir.

Bizans Merkezî Güçleri İle Savaşlar

Osman Gazi'nin ve "Alp"lar komutanlıkları altındaki uç beylik akıncı orduları 1299'a kadar yerel Bizans silahlı milis güçleri ile çatışmışlardı. Bizans imparatoru II. Andronikos'un imparatorluk döneminin çok kuşkulu bir sırasında Türkmen beyliklerinin imparatorluğuna olan tehdidini anlamıştı. O yıl ortak imparator olan Mihail komutasında bulunan bir merkezi Bizans ordusu günümüz Germencik kasabası yakında bulunan "Menderes Magnesia"sı mevkiinde bir Türkmen ordusuna yenilip Bizans komutanı esir olmaktan korkup komutasını bırakıp kaçarak zor kurtulmuştur.

Bunun gibi birçok zafer elde eden Osmanlı, topraklarını genişletmiş ve artık bir tehlike olarak görülmeye başlamış idi.

Son Yılları ve Ölümü

Osman Gazi son yıllarında yaşının ilerlemesi ve "damla illeti" yani gut hastalığı yüzünden tarihçilerin bildirdiklerine göre, beylik idaresini oğlu Orhan Bey'e bırakmıştı. Ölüme yakınken Edirne'yi fethetmek ve balkanlara geçmek istediği bilinse de bunu başaramamış ve 1324 yılında vefat etmişti.^[2]

Osman Gazi, babası Ertuğrul Gazi'den yaklaşık 4.800 km² olarak devraldığı Osmanlı toprağını, oğlu Orhan Gazi'ye 16.000 km² olarak devrettiği hesaplanmıştır.

Osman Gazi'nin Türbesi şu an Bursa ilinin Tophane semtinde bulunmaktadır.