Niyə peyvənd olunmalıyıq ?
qısa peyvənd tarixi, “çipli uşaqlar”
https://fineartamerica.com/
- Blog Yazısı
Dünya dövlətləri əhalinin sağlamlığının qorunması məqsədilə planlı peyvəndləmə həyata keçirir.
Bəs biz, niyə peyvənd olunmalıyıq ?
Gəlin birlikdə araşdıraq ...
Şəkildə “Variola Major” virusuna yoluxmuş xəstəni görürsünüz. Adı tanış gəlməyə bilər. Çünki, bir çoxumuz onu “çiçək xəstəliyi” adı ilə bilirik. Hansı ki, 20-ci əsrdə 300 milyon insanı öldürdü, daha da çoxunda daimi fəsadlara səbəb oldu. Bundan əvvəl 18-ci əsr ərzində də hər il təxminən 400.000 həyata son qoymuşdur. Ölüm halları hər keçən gün artır, insanlar da ümidlərini itirirdi. Bütün bu hadisələrin cərəyan etdiyi vaxtda Eduard Cenner adlı həkim, qəribə bir nüans müşahidə etmişdi. Müşahidələri zamanı görür ki, inək sağımı ilə məşğul olanlar arasında virusa yoluxma halına rast gəlinməmişdir. Bununla nə edəcəyinə dair bir fikri var idi və inəklərdə müşahidə olunan çiçək xəstəliyinə yoluxmuş xəstənin ona müraciət etməsi ilə öz planını icra etməyə başlayır. Xəstədən götürdüyü yaxma ilə onun oğlunu yoluxdurur.
Kənardan çox acımasızca görünür, deyilmi? – Xeyr, deyil...
Çünki, inəklər arasında yayılan çiçək xəstəliyi demək olar ki, ölüm riski daşımırdı. Uşaq yoluxdu. Bir neçə günlük hərarət və dəridə yaranan qabarcıqların ardından uşaq tam sağaldı. Bundan sonra Cenner, uşağı insanlar arasında yayılan çiçək xəstəliyi ilə yoluxdurmağa çalışdı. Bütün cəhdləri uğursuz oldu. Bununla da o, 1796-cı ildə ilk vaksini hazırlamış oldu. ( bu arada, latın dilində olan “vaccinus” sözündəki “vacca” sözünün “inək”, ümumi söz olaraq ələ aldıqda isə, “inəkdən gələn” mənası verdiyini bilməkdə fayda var)
“Bundan sonra ölüm halları azaldı, insanlar xilas oldu” deyə fikirləşdiyinizi düşünürəm. Amma tam da elə olmadı. Uzun müddət insanlar vaksindən imtina etdi. Hətta vaksindən sonra inək başlı/bədənli uşaqların dünyaya gələcəyinə inananlar var idi.
Tanış gəlir, elə deyilmi?
Təəssüf ki, günümüzdə də bənzər fikirlər səslənir. Sadəcə texnologiyanın inkişafı ilə əlaqədar olaraq “inək başlı uşaqlar” yox, “çipli uşaqlar”ın dünyaya gələcəyi iddia olunur.
Qayıdaq “inək başlı uşaqlar”ın olduğu dövrə...
Dövlət səviyyəsində keçirilən testlər, yoxlanışlar nəticəsində vaksin əhali tərəfindən qəbul olunmağa başlandı. 1979-cu il dekabr ayına gəldikdə isə, virus tamamilə yer üzündən silindi və tarixə 100% silinən ilk və tək xəstəlik kimi keçdi.
Günümüzə gəldikdə isə ...
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 50₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Elm və tibbdə qazanmış olduğumuz nəaliyyətlər, bir çox xəstəliyin qarşısını vaxtında almağa, profilaktik tədbirlər görməyə imkan verdi.
Bizim vəzifəmizsə, vaxtında peyvənd olunaraq özümüzün və cəmiyyətimizin sağlamlığını qorumaqdır !
-
2
-
2
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 09/07/2025 18:00:25 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/11590
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
Kendi Olarak Yaşatmak
Şempanze ve İnsanın Evrimsel Benzerliği
Kişisel Ahlak Gelişimi
Leibniz'in Gözünden Kalkülüs: Leibniz Parçalı İntegrali Nasıl Elde Etti?
İNGİLİZ KEMAL |Ahmet Esat Tomruk Kimdir?
Kuasarlar
