Marquis de Sade Kimdir? Ahlaksızlık Felsefesi Ve Özgürlük Arasındaki Bağ

Marquis de Sade Biyografisi

İsminin tam hali, Donatien Alphonse François le Marquis de Sade olan Fransız yazar ve felsefi düşünür, 2 Haziran 1740 yılında Fransa’nın Paris şehrinde dünyaya gelmiş ve 2 Aralık 1814 yılında Paris yakınlarındaki Charenton kentinde hayata gözlerini yummuştur. Annesi etkisi ile aristokrat bir ailenin oğlu olarak dünyaya gelen Sade, şatafatın ve lüksün içinde yaşayarak doyumsuz benliğini ortaya daha çok küçük yaşlarda ortaya çıkartmıştır. İlerleyen yıllarda ise Jursiut Lycée kolejine başlamış, orada Latin dili ve Yunanca öğrenen Sade aynı zamanda tiyatro etkinliklerine de katılım göstermiştir. 15 yaşlarında askeri eğitimlerine başlayan Sade yedi yıl savaşlarında süvari sınıfının komutanı olarak görev almış ve 1763’te savaştan dönmüştür. Savaştan döndüğü yılsa burjuva sınıfı bir ailenin kızı ile evlenip üç çocuk sahibi oldu.^[1]

Hayatının ilerleyen yıllarında evli olmasına rağmen, birçok ahlaksızlık örnekleri ile kötü ün kazanmış olan de Sade bir keresinde eşinin kız kardeşi ,Anne-Rospère, ile açık bir ilişkisinin olduğu bilinmekteydi. Kadın ve erkek fahişelere karşı birçok kez cinsel istismarda bulunan de Sade, cinsel ilişki sırasında haç kullanmaktan ve dine küfretme suçundan tutuklandıktan sonra Aristokrat bağlantıları ile serbest bırakılmıştı lakin birçok kez gelen benzer şikayetler yüzünden 14. Yüzyıldan kalma şatosuna sürgüne gönderilmiştir. Yaşananlara rağmen devam eden de Sade, 1768 de bir hizmetçiye çeşitli şekillerde zarar vermek, işkence etmek suçları ile tekrar tutuklansa da aile bağlantıları ile de Sade tekrar serbest bırakılmıştır. Olayın üstünden dört yıl sonra 1772 de hizmetçisi Latour ile fahişelere afrodizyak içeren tatlılar vererek onları uyuşturucu etkisinde bırakıp sodomi yapmaya zorlamak suçu ile ikisi de idam cezasına çaptırıldı. Lakin “kuklaları” idam edilirken, onlar ise mahkemeden kaçmayı başarmış ve De Sade Lacoste şatosuna geri dönmüştür. Aynı şekilde suçlamalar nedeni ile de Sade birçok farklı yerde hapishanede kalıp akıl hastanelerine de yatırılmıştır.^{[1], [2]}

Birçok türde yazılar yazmış olan de Sade’ın eserlerinin çoğu kaybolmuş veya yok edilmiş olsa da ününü günümüze kadar koruyan birçok eseri hala var olmaktadır. De Sade, cinsellik ve şiddet içeren ayrıntılı betimlemeleri, karakterlerinin eylemlerinin ahlaki, dini, siyasi ve felsefi sonuçlarını tartıştıkları uzun didaktik bölümlerle birleştiren romanları ile tanınır. Karakterler, psikolojik ve fiziksel şiddet içeren bir dizi eylemde bulunurlar. Gerçek hayatta yaşattığı işkence ve şiddeti yansıttığı Türkçe adı ile Sodom’un 120 Günü kitabını Bastille’deki hapis yıllarında yazdığı bilinmektedir. Eşi ondan boşandıktan sonra siyasi anlamda aktifleşen de Sade eski Fransız Ulusal Konvansiyonu Başkanı, Maximilien Robespierre’yi eleştirdikten sonra üç yıl hapis cezasına çaptırıldı. Hapishane yaşamının tekrardan başlaması ile yazmaya başlayan de Sade, anonim olarak Justine ve onun devamı olan Juliette romanlarını yayınladı. Dini ve kiliseyi eleştiren bu iki roman yazarının o dönemin imparatoru Napolyon Bonapart, tutuklanmasını emretmiştir.^[3]

Wikipedia

1801 de tekrar tutuklanan de Sade, iki yıl sonra akıl hastanesinde kaldırıldı. Kalem ve kağıtları elinden alınan de Sade’ın ziyaretçi girişine de kabul verilmedi. Bu kurallara rağmen hastane çalışanının 14 yaşındaki kızı ile birlikteliğini sürdürmeyi başaran de Sade 2 Aralık 1814’te akıl hastanesi hücresinde hayatını kaybetti.

Felsefesi

Felsefenin temel ilkesi haz arayışıdır.^[4]

Doğalcılık yanılgısı

Bu terim, bir şeyin doğal olduğu için kabul edilebilir veya doğru olduğu bir varsayımdır. Ona göre doğa ise lanetli bir tanrıça ve onun yarattığı felaketleri kabul ederek yaşamak daha fazla felakete yolup açıp açmama konusunda bir ikilem. De Sade'ın doğalcılık anlayışı, insan doğasının temel olarak acımasız, istismarcı ve zevk peşinde koşan bir doğa olduğu varsayımına dayanır ve şöyle ekler, İnsanlar yalnızca doğa durumunda saftır; doğadan ayrıldıkları anda kendilerini alçaltmaya başlarlar.^[5] Ahlakın temelini ise kişisel menfaat yani egoizm olarak görüyor.

Doğa beni böyle yarattı, kendi doğama aykırı davranmam bir cinayet olurdu.

Mizoteizm & Materyalizm

Yunanca misos (nefret) theos (tanrı) anlamına gelen bu felsefi terimin anlamı, Bir Tanrıya veya tanrılara karşı nefret veya isyan duruşu. Ateizmin aksine Mizoteistler bir tanrının varlığını kabul etse dahi bu tanrı sevilmemesi gerektiğine inanmaktadır. İnanç sistemi materyalizm üstüne kurulu olan de Sade'a göre edebi olan tek şey harekettir ve insanlar bu sayede devinir. Herakleitos'çu bir bakış açısı ile evrendeki her şeyin kesintisiz bir değişim içinde olduğunu savunur, o yüzden bir yaratıcı olduğuna inanmayan de Sade, özgür irade, ruhun varlığı gibi metafiziksel öğeleri de yok sayar. De Sade için hayal gücü, objektif fikirler iken hafıza ise gerçek fikirlerdir. Ona göre Tanrı tamamen bir hayal gücü ürünü olmakla birlikte, insanın canını emen bir vampirdir.^{[5] [4]}