Kayalara Gömülü Tarih: Dağın İçindeki Unutulmaz Kale

İnsanlık tarihinin ilken toplumlarından beri var olan kabileleri, sonraki zamanlarda ise şehirleri koruyan bir yapı haline gelmişdir. Bu yapılarda silahlar, asker tutulur, düşman baskınları zamanı savunmada büyük yadım gösterirdi. Bildiğimiz kaleler korunaklı olan, mancınız ve ya topların konulduğu kubbelerden ve askerlerin haraket etdiği duvarlardan oluşur. Bu gün size açıklayacağım bu kale ne bir kubbesi var ne de bir duvarı var. Bu kule dağın içine oyularak inşa edilmiş.

Peri Kulesi

Azerbaycanın Zakatala rayonunun Yukarı Çardaklar köyünün kuzey batısında bulunan bir kuledir. Kule hakkında yeterince arkeolojik çalışma yapılmadığından inşa edildiği tarih tam olarak bilinmemektedir. Lakin bazı kaynaklara göre bu kale III-IV asrlarda Kafkasya Albanyası devrinde, bazı kaynaklarda ise XII-XIII asrlarda inşa edilmiştir.

Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu'nun tarihi ve kültürel anıtlara ilişkin talimatına göre Peri Kalesi, ulusal öneme sahip bir mimari anıttır. Tarihçi Muhammed Haciahmedov'a göre kale, efsanelere göre IV-V. yüzyıllarda Sasani döneminde inşa edilmiştir. Peri Kalesi, Azerbaycan topraklarında bulunan diğer kalelerden farklı olarak dağın içine oyulmuş olmasıyla öne çıkıyor

Kalenin inşası ve yeri

insanoid.com

Peri kalesi, Yukarı Çardaklar köyüne 300 metre mesafede, dağın dik bir bölümünde, yerden 150-200 metre yükseklikte yer almaktadır. Kalenin toplam alanı yaklaşık 30 metrekaredir. Kaleye ulaşmak için kayadan oyulmuş 1-1,5 metre genişliğinde bir patika vardı ve kalıntıları günümüze kadar korunmuştur.

Kalenin içinde üç oda bulunmaktadır. Kaleye giden yol geçilmezdir ve kaleyi neredeyse ulaşılamaz hale getirir. Tarihçi Muhammed Haciahmedov'a göre bir zamanlar kalede zamanla yıkılan merdivenler vardı. Ayrıca Haciahmedov'a göre kalenin içine kamış borular yardımıyla su kanalları inşa edilmişti.

Bu kulenin yapılma amacının düşman basqınları zamanı yerli halkın çocuklarını yaşlılarını ve kadınlarını burada saklayarak güvenliklerini sağlamak olduğu düşünülüyor

Kale hakkında efsaneler

Tarihçi Muhammed Hacıahmedov, köyün adının (Çardaklar adının) da kaleyle bağlantılı olduğunu belirtiyor. Böylece "Cardak" kelimesi "kayanın üzerindeki ateş tapınağı" anlamına gelir.

Kalenin neden Peri diye adlandırlırdığını merak etmiş ola bilirsiniz. Bu ismin köylüler arasında bilinen bir efsaneden geldiği düşünülüyor. Efsaneye göre ise yabancı işgalcilerden kaçan Peri adında bir kız bu kaleye saklanmış ve düşmanlara teslim olmamak için kendini bu kaleden atmış, bu nedenle kaleye Peri Kalesi adı verilmiştir. Bu efsane köylüler arasında kabul görülmüş olanıdır. Hacıahmedov'a göre "Peri Kalesi" adı 8. yüzyılda Arap fetihleri ​​sırasında ortaya çıkmış olabilir. Hacıahmedov ayrıca kalenin eteğinde bir zamanlar bir tümseğin bulunduğunu, ancak zamanla bunun da yıkıldığını belirtmektedir.

Hacıahmedov'a göre bazı araştırmacılar, kalenin inşasını XII-XIII. yüzyıllara veya Emir Timur'un hükümdarlığı dönemine, yani XIV. yüzyılın sonuna atfediyorlar. Bir başka efsaneye göre ise kaleyi almaya çalışan Timur'un birliklerine Peri adında bir kadının komutasındaki birlikler karşı çıkar. Timur, kalenin zaptedilemezliği hakkında bilgi alınca, kaleyi bizzat alıp onun savunucusunu kadın yapacağını söyledi. Ancak Peri, Timur'un birliklerine teslim olmayı reddetti ve uzun savaşların ardından Timur kaleyi almayı başardı. Peri, düşmana teslim olmamak için kendini uçurumdan aşağı attı. Bu olaydan sonra kalenin Peri Kalesi olarak adlandırılabileceği varsayılmaktadır.

Kaynaklar

^{[1], [2], [3]}