Kaba Gerçek (Brute Fact) Nedir?

Çağdaş felsefede, kaba gerçek, daha temel bir gerçekle daha fazla açıklanamayan bir gerçeği ifade eder. Bu sadece olan ve başka bir gerçeğe veya açıklamaya indirgenemeyecek bir gerçektir. Bu kavram, her şeyin açıklanabileceğini öne süren yeter sebep ilkesiyle ilişkilidir.^[1]

TARİHTE KABA GERÇEK

Henri Poincaré, kaba gerçekler ile bilimsel açıklamaları arasında ayrım yaparak, ikincisinin her zaman birincisi tarafından nasıl kısıtlandığına işaret etti. Benzer şekilde Pierre Duhem, aynı bilimsel açıklamaya sahip birkaç kaba gerçeğin olabileceğini savundu.

G. E. M. Anscombe, bazı gerçeklerin diğer gerçeklere göre kaba olabileceği fikrini ortaya attı. Bu, bazı gerçeklerin diğer gerçeklere indirgenemeyeceği anlamına gelir, öyle ki, bir dizi gerçek doğruysa, ona göre kaba olan gerçeği gerektirmez.

Örneğin Anscombe, bir bakkala patates sağlamak için borcu olan bir müşteri örneğini kullanıyor. Müşterinin patates siparişi vermesi ve bakkalın bunları tedarik etmesi gibi gerçekler, müşterinin bakkala borçlu olduğu anlamına gelmez. Bunun nedeni, müşterinin aslında hiçbir borcunun olmadığı bir filmdeki gibi bir performans olabilmesidir.

Bununla birlikte, kurumsal bağlamda, varsayılan olarak kaba gerçeklerin kurucu gerçeklere indirgenebileceği iddia edilebilir. Örneğin, bir piyasa kurumu bağlamında, patates siparişi veren bir müşteri, sağlanan hizmete eşit bir bakkal tazminatı ödemesi gerektiği anlamına gelir.

Özet Olarak

Bilimsel dilde kaba gerçekler kavramı, dünyayı anlamada açıklama ve indirgemeciliğin sınırlarını ifade eder. Gerçekliğin açıklanamayan ve başka gerçeklere indirgenemeyecek yönlerinin olabileceğini kabul eder. Kavram aynı zamanda olguların anlamını ve önemini belirlemede bağlamın ve kurumların rolünü vurgular.