İstanbul Üniversitesi Gözlemevinden Yeni Bir Kısa Dönemli Zonklayan Yıldız Keşfi - Discovery of a Short Period Pulsator from Istanbul University Observatory

İstanbul Üniversitesi Gözlemevi

İÜ Bilimsel Araştırma Projeleri Biriminin Güdümlü Proje (BAP-3685) desteği ile temin edilen İST40 teleskobu, 2017 yılında başka bir Güdümlü Proje (FBG-2017-23943) ile güçlendirilmiş ve bilimsel bir kamera ile donatılmıştı.

İST40 teleskobu İstanbul Üniversitesi Gözlemevi'nin Beyazıt Yerleşkesinde bulunuyor ve lisans öğrencilerinin eğitim-araştırma faaliyetlerinde kullanılıyor. Teleskop zaman zaman yüksek lisans ve doktora öğrencilerinin tez çalışmaları için de kullanılabiliyor. Bilimsel detektörün Aralık 2017'de yapılan ilk ışık gözleminden beri programlı biçimde gözlemler sürdürülüyor. COVID-19 pandemisinin en etkin olduğu tarihlerde gözlemlere ara verilse de, pandeminin etkinliğinin azalmasıyla, kontrollü biçimde bilimsel faaliyetler yeniden başladı.

İST40 teleskobu bilimsel danışmanı Dr. Öğr. Üyesi Sinan Aliş rehberliğinde gözlemleri yapan ve verileri indirgeyen Mustafa Turan Sağlam, Meryem Çördük, Görkem Özgül, Olcaytuğ Özgüllü, Fatih Erkam Göktürk ve Rahmi Gündüz, gözledikleri alandaki bir yıldızın parlaklığının değiştiğini fark ettiler. Devamında farklı gecelerde yıldızın parlaklık değişimini takip ederek sonuçtan emin oldular.

Yaptıkları gözlem ve analizlerden oluşan çalışma, bilimsel bir makale olarak hazırlandı ve Türk Astronomi Derneği tarafından yayınlanan Turkish Journal of Astronomy and Astrophysics (TJAA) adlı hakemli dergide yayınlanmaya kabul edildi.

Makale için: https://dergipark.org.tr/en/pub/tjaa/issue/69916/1103590[1], [1], [1], [1], [1], [1]

ArXiv^{[1], [1]}: https://arxiv.org/pdf/2206.14632.pdf

İstanbul Üniversitesi Gözlemevi - İstanbul University Observatory

Ötegezegen barındıran XO-2 yıldızının alanında yeni bir kısa dönemli zonklayan değişenin keşfini bildiriyoruz. Değişen yıldız, mukayese olarak kullanılırken farkedildi. Kaynağın değişkenliğinin belirlenmesi için kapsamlı bir takip programı izlendi. Çoklu dalgaboyunda elde edilen ışık eğrilerinin analizinden periyodunun yaklaşık P~0.95 saat olduğu belirlendi. Değişim periyodu, genliği ve renk indeksi bu kaynağın büyük olasılıkla bir delta Scuti türü değişen olduğunu gösteriyor. Mutlak parlaklığı (Mv) ve renk indeksi ((B-V)0) sırasıyla 2.76 ve 0.22 olarak belirlendi. Bu renk indeksi A7 tayf türüne ve yaklaşık 7725 K'lik bir etkin sıcaklığa karşılık geliyor. Işık eğrilerinin ayrıca makine öğrenmesi yöntemiyle analizi değişenin ortalama %73 olasılıkla delta Scuti türü olduğunu gösteriyor.

---------------------------------------------------------------------------------------

Undergraduate students of Istanbul University Faculty of Science, Astronomy and Space Sciences Department discovered a new variable star as part of the observation program conducted by Istanbul University Observatory with the IST40 telescope.

The IST40 telescope, which was provided with the support of the Guided Project (BAP-3685) of the IU Scientific Research Projects Unit, was powered by another Guided Project (FBG-2017-23943) in 2017 and equipped with a scientific camera.

The IST40 telescope is located in the Beyazıt Campus of the Istanbul University Observatory and is used in the education-research activities of undergraduate students. From time to time, the telescope can also be used for thesis studies of master's and doctoral students. Since the scientific detector's first light observation in December 2017, observations have been carried out in a programmed manner. Although the observations were suspended during the most effective dates of the COVID-19 pandemic, scientific activities resumed in a controlled manner as the effectiveness of the pandemic decreased.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Scientific advisor of the IST40 telescope, Dr. Instructor Mustafa Turan Sağlam, Meryem Çörtük, Görkem Özgül, Olcaytuğ Özgüllü, Fatih Erkam Göktürk and Rahmi Gündüz, who made the observations and reduced the data under the guidance of its member Sinan Aliş, noticed that the brightness of a star in the area they observed changed. Afterwards, they made sure of the result by following the brightness change of the star on different nights.

The study, consisting of their observations and analyzes, was prepared as a scientific article and accepted to be published in the peer-reviewed journal of Turkish Journal of Astronomy and Astrophysics (TJAA), published by the Turkish Astronomical Society.

Article: https://dergipark.org.tr/en/pub/tjaa/issue/69916/1103590

ArXiv: https://arxiv.org/pdf/2206.14632.pdf

We report the discovery of a new short period pulsating variable in the field of exoplanet host star XO-2. Variable has been identified while it was being used as a comparison. In order to verify the variability of the candidate, a comprehensive follow-up was carried out. Period analysis of multi-band light curves revealed a very prominent and consistent pulsation periodicity of P∼0.95 hours. Given the variability period, amplitude and the color index, the object is most likely a \emph{delta Scuti} type variable. Absolute magnitude (Mv) and the color index (B-V)0 of the star determined as 2.76 and 0.22, respectively. This (B−V)0 of the star corresponds to A7 spectral type with an approximate effective temperature of 7725 K. Machine-learning analysis of the time-series data also revealed that the object is of variable type DSCT with a probability of 73% .