Devlet-i Aliyye ve Türkiye Cumhuriyeti’nde Azınlıklar

- Blog Yazısı
Azınlıklar Osmanlı’da da Türkiye’de de vardır, kimi zaman bastırmaya çalışan diktalar olsa dahi varlıklarını günümüze kadar öyle yada böyle sürdürebilmişlerdir. Devlet-i Aliyye (Osmanlıca: دولت عليه), azınlıklara çok hoşgörülü yaklaşmış ve onları ezmemiştir. Rumlar, Ermeniler, Gürcüler, Kürtler, Lazlar ve birçok etnik ile beraber yaşamışlardır. Keza isyanlarının sebebi Türklerin yaptığı zulüm değil, Fransız Devrimi sonrası ortaya çıkan ulus devlet anlayışındandır. Örneğin pilot bir şehir olması için Trabzon’un 1893–97 tarihli (Affaires Armeniennes, 1893) 806 bin Müslüman, 193 bin Yunan, 47 bin Ermeni kayıtlı. Birçok şehirde oranlar buna yakındır. Azınlıklara hakları verilmiş ve Osmanlı’nın son yüzyılında hakları gayet korunuyor durumdaydı. Türkiye’de azınlıklar meselesi ise çok karşıktır. Ülkemizde etnik ve dinî azınlıklar olarak ikiye ayrılmaktadır. Nüfus sayımlarında 1965'ten bu yana etnik köken sorulmadığı için bir etnik kümenin nüfusunun ne kadar olduğunun tam olarak tespiti yapılamamaktadır. Araştırmacılar çeşitli tahminler yapsalar da genelde objektif kalmayı başaramamaktadırlar. Trabzon örneği ile karşılaştırırsak Türkiye’de azınlıkların ne kadar azaldığı açıkça farkedilir. Şu anda 40.000 ile 76.000 Ermeni olduğu tahmin edilmektedir. Kürtler, Türkiye’deki en büyük etnik azınlıktır. Yoğun olarak Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu bölgesinde olmakla birlikte ülkenin diğer tüm bölgelerinde yaşamaktadırlar. 12 ile 20 milyon arası olduğu tahmin edilir. Osmanlı hukuk sistemi devre dışı olduğu için Türkiye’de hukuksal olarak her vatandaş eşit haklara ve yargıya sahiptir bu nedenle insan hakları bakımından bir problem bulunmamaktadır. Ayrıca 1935 yılında Atatürk tarafından çıkarılan azınlık milletvekili kontenjanları ile azınlıklar gruplarının mecliste temsili garantilenmiştir. V. dönem TBMM milletvekillerinden (1935–1946) Mihal Kayakoğlu, Abravaya Marmaralı, İstamat Zihni Özdamar, Nikola Taptas ve Berç Keresteciyan Türker bu dönemin ilk milletvekilleridir. Aynı dönemde çıkarılan Vakıflar Yasası ile, vakıfların mal ve mülk edinme hakları oldukça kısıtlanmıştır. Bu kanundan azınlık vakıfları da oldukça etkilenmiştir. Türkiye’de azınlıklar bu şekildedir.
- 1
- 1
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 11/05/2025 08:13:14 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12347
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.