CHARLES DARWİN HAYATI

Charles Robert Darwin, İngiliz biyolog ve doğa tarihçisi. Doğal seçilim yoluyla evrim kuramının kurucusu.

İnsan dâhil tüm canlı türlerinin doğal seçilim yoluyla bir ya da birkaç ortak atadan evrildiğini öne sürmüş ve o günün şartlarına göre bu teoriyi destekleyen pek çok kanıt sunmuştur. Darwin'in fikirleri üzerine inşa edilen modern evrim teorisi, bugün biyoloji biliminin temeli ve birleştirici ögesidir. Evrimin gerçekleştiği olgusu Darwin hayattayken, doğal seçilim teorisinin evrimin ana açıklaması olması ise 1930'lu yıllarda bilim dünyası tarafından kabul görmüştür. Darwin'in orijinal teorileri modern evrimsel biyolojinin temelini oluşturmakta, hayatın çeşitliliği üzerine birleştirici bir mantıksal açıklama sunmaktadır.

Darwin'in doğa tarihine duyduğu ilgi, önce Edinburgh Üniversitesinde tıp, sonra Cambridge Üniversitesinde teoloji okurken gelişti. Beagle gemisinde yaptığı beş senelik yolculuk sırasında, zamanın meşhur jeoloğu Charles Lyell'ın ortaya attığı, geçmişteki jeolojik süreçlerin bugünkülerle aynı olduğunu savunan teoriyi destekleyecek pek çok gözlem yaptı ve iyi bir jeolog olarak ünlendi. Aynı yolculukta, canlıların coğrafi dağılımı ve fosiller üzerine yaptığı dikkatli gözlemler sonucunda, türlerin birbirine dönüşümüyle ilgilenmeye başladı ve 1838'de doğal seçilim fikrini geliştirdi. Daha önce benzer fikirlerin "sapkınlık" olarak nitelendirildiğini ve bastırıldığını görmüş olduğundan, uzun süre fikirlerini en yakın arkadaşları dışında kimseye açmadı. Olası itirazlara güçlü cevaplar verebilmek için araştırma yapmaya ve kanıt aramaya başladı. 1858'de Alfred Russell Wallace'tan aldığı bir mektubu okuyunca, Wallace'ın da onunkine benzer bir teori geliştirdiğini anladı ve nihayet teorisini yayımlamaya karar verdi.

1859'da yayımladığı On the Origin of Species (Türlerin Kökeni Üzerine) adlı kitabı, canlıların ortak atalardan evrilerek çeşitlendiği fikrinin geniş kabul görmesini sağladı. Daha sonra yayımladığı The Descent of Man, and Selection in Relation to Sex (İnsanın Türeyişi ve Cinsiyete Mahsus Seçilim) kitabında insan evrimini ve cinsel seçilim fikrini inceledi. The Expression of the Emotions in Man and Animals (İnsan ve Hayvanlarda Duyguların İfadesi) adlı kitabında ise insanların ve hayvanların duygularını ifade ediş şekilleri arasındaki benzerlikleri ortaya koydu.

Darwin'in mezarı bugün, John Herschel ve Isaac Newton gibi isimlerle beraber Westminster Kilisesi'nde gömülüdür.

HAYATI - Çocukluğu ve Gençliği

Darwin, 12 Şubat 1809'da Birleşik Krallık'ın Shropshire bölgesindeki Shrewsbury kasabasında, Robert ve Susannah Darwin'in beşinci çocuğu olarak The Mount'ta dünyaya geldi. Babası Robert Darwin ve baba tarafından dedesi Erasmus Darwin, ünlü doktorlardı. Annesi ise zengin bir çömlek imalatçısı olan Josiah Wedgwood'un kızıydı. Darwin Temmuz 1817'de, henüz sekiz yaşındayken, annesini kaybetti. Eylül 1818'de ise Shrewsbury Okulunda yatılı öğrenci olarak eğitime başladı.

1825'te mezun olan Darwin, bir süre babasının yanında stajyer doktor olarak çalıştıktan sonra İskoçya'daki Edinburgh Üniversitesinin tıp fakültesine yazıldı. Fakat cerrahlığa bir türlü ısınamadı ve tıp derslerini boşlamaya başladı. Okulda çalışan Guyana kökenli azledilmiş bir köleden taksidermi (hayvan doldurma) sanatını öğrendi. Doğa tarihiyle ilgilenen öğrencilerin kurduğu Plinius Topluluğu'na (Plinian Society) katıldı. Öğretmeni Robert Edmund Grant'ten Jean-Baptiste Lamarck'ın evrim teorisini öğrendi ve Grant ile beraber deniz canlılarını inceleyip ortak atalardan evrilme teorisini destekleyen homoloji örnekleri buldu. Bir başka öğretmeni olan Robert Jameson'dan ise jeoloji ve bitkilerin sınıflandırılması üzerine dersler aldı, Edinburgh Kraliyet Müzesinin bitki koleksiyonunu düzenlemede Jameson'a yardımcı oldu.

Darwin'in tıp eğitimini iyice boşladığını fark eden babası, 1827'de onu Edinburgh'dan alarak Cambridge Üniversitesine bağlı Christ's College'a yazdırdı. Darwin'in teoloji okuyup bir din adamı olmasını umuyordu. Darwin, teolojide tıbba kıyasla daha başarılı olsa da (özellikle teolog William Paley'nin, canlıların karmaşıklığını üstün zekâlı bir yaratıcıya bağlayan yazılarını beğeniyordu) asıl ilgi alanı hâlâ doğa tarihiydi. Kuzeni William Darwin Fox ile beraber böcek toplamaktan hoşlanıyordu. Böceklere olan ilgisi sayesinde botanik profesörü John Stevens Henslow ile tanışan Darwin, bu profesörle yakın arkadaş oldu ve hem Henslow'un doğa tarihi dersine yazıldı, hem de ondan özel dersler almaya başladı. Kısmen bu dersler sayesinde, 1831'de 178 kişilik devresinde 10. olarak mezun oldu. Darwin 1831 yazını, jeoloji profesörü Adam Sedgwick ile beraber Galler'in jeolojik katmanlar haritasını çıkararak geçirdi.

1831 sonbaharında Henslow, Darwin'i HMS Beagle gemisinin kaptanı Robert FitzRoy ile tanıştırdı. Beagle, Aralık 1831'de FitzRoy'un komutasında iki senelik bir Güney Amerika yolculuğuna çıkacaktı ve kaptan yolda kendisine arkadaşlık edecek iyi eğitimli bir doğabilimci istiyordu. Henslow'un tavsiyesi üzerine FitzRoy, Darwin'i gemisine almayı kabul etti. Darwin'in babası önce bu uzun yolculuğa izin vermediyse de, kayınbiraderinin araya girmesiyle fikrini değiştirdi

HAYATI - Beagle Yolculuğu

HMS Beagle'ın yolculuğu iki yerine beş yıl sürdü. Darwin, yolculuk boyunca çok çeşitli jeolojik oluşumlar, fosiller ve canlılar keşfetti ve bunlardan örnekler topladı. Fırsat buldukça Cambridge'e keşiflerini anlatan ayrıntılı mektuplar yazıyor, topladığı ilginç örnekleri postalıyordu. Bu sayede, kendisi uzakta olmasına rağmen, İngiliz doğabilimcileri arasında ünü epey yayıldı. Yolculuk boyunca tuttuğu günlüğüne, doğabilimsel keşiflerinin yanı sıra, karşılaştığı değişik insan topluluklarıyla ilgili kültürel ve antropolojik gözlemlerini de yazıyordu. Bu günlüğü 1839'da The Voyage of the Beagle (Beagle Yolculuğu) adıyla yayımlayacaktı. Denizdeki yolculuğu boyunca defalarca ağır deniz tutması geçirmesine rağmen, hayvanbilim notlarının büyük kısmı denizde yaşayan omurgasızlarla ilgilidir, ilk notunun konusu durgun suda topladığı bir plankton kümesi hakkındadır.

Yolculuk Darwin için kolay olmadı. Deniz tutmasından fena şekilde etkilendi, Ekim 1833'te Arjantin'de ateşli bir hastalık geçirdi, Temmuz 1834'te ise And Dağları'ndan Şili'ye dönerken tekrar hasta oldu ve bir ay yataktan çıkamadı.

Yolculuğun başında Kaptan FitzRoy, Darwin'e Charles Lyell'ın Principles of Geology (Jeolojinin Prensipleri) adlı kitabını vermişti. Lyell bu kitabında jeolojik oluşumların, bugün de devam eden çok yavaş süreçlerin etkisiyle, çok uzun çağlar sonucunda oluştuğunu savunuyordu. Darwin, Batı Afrika açıklarındaki Santiago adasında, yüksek volkanik kaya yamaçlarında mercan ve deniz kabuğu kalıntıları bulunca, bu yamaçların bir zamanlar deniz altında bulunduğunu ve Lyell'ın söylediği gibi çağlar boyunca yavaş yavaş yükseldiğini anladı. Darwin yolculuk boyunca pek çok önemli jeolojik keşif yapacaktı. Patagonya'da gördüğü, deniz kabukluları ve çakıldan oluşan geniş düzlüklerin yükselmiş sahiller olduğunu tahmin etti ve Şili'de bir deprem sonrasında deniz seviyesi üstünde kalmış midye yatakları gözlemleyince, kıyının deprem sonucu yükseldiğini anladı. Benzer şekilde, And Dağları'nın yamaçlarında, kumlu sahillerde yetişen ağaçlara ve deniz kabuklularına ait fosiller buldu ve bu yamaçların zaman içinde yükseldiği sonucuna vardı. Ayrıca Hint Okyanusu'nda bol bol inceleme fırsatı bulduğu atollerin (mercan adalarının), deniz tabanından yükselen volkanik dağların çevresinde oluştuğunu keşfetti.

Darwin Güney Amerika'da, soyu tükenmiş devasa memelilere ait fosiller buldu. Bu fosillerin bulunduğu katmanlarda modern deniz kabuklularına ait kalıntılar da vardı, yani bu memelilerin soyu yakın zamanlarda, herhangi bir iklim değişikliği ya da felaket olmadan tükenmişti. (Darwin'in zamanında yaygın görüş, fosillerin Nuh tufanı benzeri büyük felaketlerde ölen hayvanlar olduğuydu.) Darwin bu hayvanların benzer Afrika ve Avrupa türleriyle akraba olduklarını düşündü, oysa İngiliz biyolog Richard Owen 1836'da bu hayvanların modern Güney Amerika türlerine çok daha yakın olduğunu gösterecek ve Darwin'in kafasında şekillenmekte olan doğal seçilim fikrine bir destek daha sağlayacaktı.

Principles of Geology'nin 1832'de çıkan ikinci cildi, Güney Amerika'daki Darwin'e postalandı. Charles Lyell, bu ciltte evrim fikrine karşı çıkıyor, biyolojik türlerin dağılımını "yaradılış merkezleri" fikriyle açıklıyordu. Darwin, bir taraftan bunu okurken, bir taraftan da daha sonra kendi evrim teorisini destekleyecek olan çok önemli gözlemler yapıyordu. Galápagos Adaları'ndan pek çok "alaycıkuş" (mockingbird) örneği topladı ve bu kuşların, yaşadıkları adalara göre ufak fizyolojik farklar gösterdiklerini fark etti. Yerel İspanyolların, bir kaplumbağanın görünüşüne bakarak hangi adadan geldiğini anlayabildiklerini öğrendi. (Britanya'ya dönüş yolculuğunda notlarını düzenlerken, "alaycıkuşlar ve kaplumbağalar hakkındaki şüphelerim doğruysa, türlerin değişmezliği fikri sarsılacaktır" diye yazacaktı.) Avustralya'da gördüğü keseli sıçan-kangurular ve ornitorenkler Darwin'i o kadar şaşırttı ki, Dünya canlılarının iki ayrı yaratıcı tarafından yaratılmış gibi olduklarını düşündü.

Beagle'ın 1826-1830 arasındaki ilk yolculuğu sırasında, Güney Amerika'nın en güney ucundaki Tierra del Fuego'dan alınmış ve Britanya'da "medenileştirilmiş" olan üç Yagan yerlisi, misyonerlik yapmaları için kabilelerine geri verildi. (Darwin bu kabileleri "sefil ve rezil vahşiler" olarak tanımlıyordu.) Bir sene geçtiğinde, yerliler misyonerlik görevini bırakmış, eski hayatlarına geri dönmüşlerdi. Darwin, kısmen bu tecrübe sonucunda, insanların hayvanlardan sanıldığı kadar uzak olmadığını düşünmeye başladı. Darwin, insan toplulukları arasındaki yaşayış farklılıklarını, ırksal gelişmişlikle değil, kültürel gelişmişlikle açıklıyordu. Güney Amerika'da şahit olduğu kölelik kurumundan hoşlanmıyor, Avrupalı kolonilerin Avustralya ve Yeni Zelanda'daki yerli halklara verdiği zarardan üzüntü duyuyordu.

Yolculuğun sonlarına doğru Darwin'in tuttuğu ayrıntılı notları okuyan Kaptan FitzRoy, yolculukla ilgili resmî raporun doğabilimle ilgili son kısmını Darwin'in yazmasını rica etti.

EVRİM TEORİSİ DOĞUŞU

Darwin'in seyahatteyken Britanya'ya yolladığı mektuplar, fosil örnekleri ve doldurulmuş canlılar, eski öğretmeni Henslow aracılığıyla İngiliz doğabilimcilerine aktarılıyor, Darwin'in ünü bu sayede gittikçe yayılıyordu. Beagle 2 Ekim 1836'da Britanya'ya döndüğünde Darwin saygın bir doğabilimci olarak tanınmıştı. Darwin, Britanya'ya ayak bastığında, önce Shrewsbury'ye gidip akrabalarını ziyaret etti, sonra Cambridge'e gelerek Beagle yolculuğunda topladığı örneklerin tanımlanıp sınıflandırılması üzerinde çalışmaya başladı. Henslow, bitki örneklerini tasnif edip isimlendirmede Darwin'e yardımcı oluyordu; fakat hayvan örnekleri için Darwin'in uzman zoologlara ihtiyacı vardı. Babasının parasal desteğiyle Londra'ya gidip zoologlarla görüşmeye başlayan Darwin, Charles Lyell aracılığıyla Richard Owen adında bir biyologla tanıştı. Owen, Darwin'in getirdiği fosilleri inceleyerek o güne kadar bilinmeyen pek çok soyu tükenmiş hayvan türü tanımladı. Bu türlerin arasında, tembel hayvan benzeri büyük memeliler, hipopotam benzeri bir otobur memeli (Toxodon) ve armadillo benzeri dev bir zırhlı memeli de (Gliptodon) vardı. Bu hayvanlar anatomik olarak, Darwin'in düşündüğü gibi Afrika hayvanlarına değil, Güney Amerika hayvanlarına yakındılar.

Darwin, Aralık 1836'da Güney Amerika kıtasının yükseldiğine dair bir bilimsel makale yazdı ve Ocak 1837'de Lyell'ın da desteğiyle bu makalesini Londra Jeoloji Cemiyetine sundu. Aynı gün, Beagle yolculuğunda topladığı kuş ve memeli örneklerini de Londra Zooloji Cemiyetine sundu. Ornitolog John Gould, Darwin'in tanımlayamadığı ve değişik türlere ait olduğunu varsaydığı bir grup kuşun aslında birbirine çok yakın 12 yeni ispinoz türü olduğunu açıkladı. Darwin Şubat 1837'de Coğrafya Cemiyeti Konseyi'ne seçildi ve bir ay sonra Cambridge'den Londra'ya taşındı.

Londra bilim çevrelerinde, hayatın ve canlı türlerinin kökeni sevilen bir tartışma konusuydu. Matematikçi ve filozof Charles Babbage'ın başını çektiği bir grup, Tanrı'nın Dünya'daki hayatı özel bir mucize aracılığıyla değil, doğa kanunları aracılığıyla yarattığını savunuyordu. Darwin'in Edinburgh Üniversitesinden hocası Robert Edmund Grant ve Dr. James Gully gibi bir grup bilim insanı ise türlerin birbirine dönüşebildiğini iddia ediyor ama bu fikirleri yüzünden çoğunluk tarafından sapkınlıkla ve toplumsal düzeni bozmaya çalışmakla suçlanıyordu.

Mart 1837'de John Gould, Darwin'in farklı adalardan topladığı alaycıkuşların farklı türlere ait olduklarını açıkladı. İspinozları hangi adalardan topladığını not etmemiş olan Darwin, Kaptan FitzRoy'un notlarını inceleyince, Gould'un tanımladığı farklı ispinoz türlerinin de farklı adalardan geldiğini keşfetti. Nisan 1837'ye gelindiğinde Darwin, anakaradan göç edip farklı adalara yerleşen kuşların, zaman içinde bir şekilde değişiklik geçirip farklı türlere dönüştüklerini anlamıştı. Temmuz ayında, her zamanki günlüğünün yanı sıra, türlerin birbirine dönüşümüyle ilgili fikirlerini yazdığı gizli bir "B" günlüğü tutmaya başladı ve bu günlüğün 36. sayfasına ilk kez bir evrim ağacı çizdi.

KAYNAK:

Agora Bilim Pazarı

Plains Tales from the Hills (Rudyard Kipling)

Plain Tales from the Hills is the first collection of short stories by Rudyard Kipling. Out of its 40 stories, “eight-and-twenty”, according to Kipling’s Preface, were initially published in the Civil and Military Gazette (CMG) in Lahore, Punjab, British India between November 1886 and June 1887. “The remaining tales are, more or less, new.” (Kipling had worked as a journalist for the CMG -his first job- since 1882, when he was not quite 17.)

The title refers, by way of a pun on “Plain” as the reverse of “Hills”, to the deceptively simple narrative style; and to the fact that many of the stories are set in the Hill Station of Simla-the “summer capital of the British Raj” during the hot weather. Not all of the stories are, in fact, about life in “the Hills”: Kipling gives sketches of many aspects of life in British India.

The tales include the first appearances, in book form, of Mrs. Hauksbee, the policeman Strickland, and the Soldiers Three (Privates Mulvaney, Ortheris and Learoyd).

In the preface to his short stories collection “Dr. Brodie’s Report”, Jorge Luis Borges wrote he was inspired by the quality and conciseness of Plain Tales from the Hills.

Warning: Unlike most of the books in our store, this book is in English.
Uyarı: Agora Bilim Pazarı’ndaki diğer birçok kitabın aksine, bu kitap İngilizcedir.

Devamını Göster

₺250.00

Satın Al Tüm Ürünler

Anonymous (1882), "Obituary: Death Of Chas. Darwin", The New York Times (21 April 1882), 15 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 30 Ekim 2008

Arrhenius, O. (Ekim 1921), "Influence of Soil Reaction on Earthworms", Ecology (Vol. 2, No. 4), ss. 255-257, erişim tarihi: 15 Aralık 2006

Balfour, J. B. (11 Mayıs 1882), "Obituary Notice of Charles Robert Darwin", Transactions & Proceedings of the Botanical Society of Edinburgh (14), ss. 284-298

Bannister, Robert C. (1989), Social Darwinism: Science and Myth in Anglo-American Social Thought., Philadelphia: Temple University Press, ISBN 0-87722-566-4

Bowler, Peter J. (1989), The Mendelian Revolution: The Emergence of Hereditarian Concepts in Modern Science and Society, Baltimore: Johns Hopkins University Press, ISBN 0-485-11375-9

Browne, E. Janet (1995), Charles Darwin: vol. 1 Voyaging, London: Jonathan Cape, ISBN 1-84413-314-1

Browne, E. Janet (2002), Charles Darwin: vol. 2 The Power of Place, London: Jonathan Cape, ISBN 0-7126-6837-3

Darwin, Charles (1835), Extracts from letters to Professor Henslow, Cambridge: [privately printed], 31 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 1 Kasım 2008

Darwin, Charles (1839), Narrative of the surveying voyages of His Majesty's Ships Adventure and Beagle between the years 1826 and 1836, describing their examination of the southern shores of South America, and the Beagle's circumnavigation of the globe. Journal and remarks. 1832-1836., III, Londra: Henry Colburn, 21 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 24 Ekim 2008

Darwin, Charles (1842), "Pencil Sketch of 1842", Darwin, Francis (Ed.), The foundations of The origin of species: Two essays written in 1842 and 1844., Cambridge University Press (1909 tarihinde yayınlandı), 29 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 11 Aralık 2008

Darwin, Charles (1845), Journal of researches into the natural history and geology of the countries visited during the voyage of H.M.S. Beagle round the world, under the Command of Capt. Fitz Roy, R.N. 2d edition, London: John Murray, 17 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 24 Ekim 2008

Darwin, Charles; Wallace, Alfred Russel (1858), On the Tendency of Species to form Varieties; and on the Perpetuation of Varieties and Species by Natural Means of Selection, Zoology 3, Journal of the Proceedings of the Linnean Society of London, ss. 46-50

Darwin, Charles (1859), On the Origin of Species by Means of Natural Selection, or the Preservation of Favoured Races in the Struggle for Life (1. bas.), Londra: John Murray, 5 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 24 Ekim 2008

Darwin, Charles (1868), The variation of animals and plants under domestication, Londra: John Murray, 30 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 1 Kasım 2008

Darwin, Charles (1871), The Descent of Man, and Selection in Relation to Sex (1. bas.), Londra: John Murray, 12 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 24 Ekim 2008

Darwin, Charles (1872), The Expression of the Emotions in Man and Animals, London: John Murray, 18 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 4 Kasım 2008

Darwin, Charles (1887), Darwin, Francis (Ed.), The life and letters of Charles Darwin, including an autobiographical chapter, Londra: John Murray, 5 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 4 Kasım 2008

Darwin, Charles (1958), Barlow, Nora (Ed.), The Autobiography of Charles Darwin 1809–1882. With the original omissions restored. Edited and with appendix and notes by his granddaughter Nora Barlow, Londra: Collins, 5 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 4 Kasım 2008

Desmond, Adrian J. (2004), "Darwin", Encyclopaedia Britannica (DVD bas.)

Desmond, Adrian; Moore, James (1991), Darwin, London: Michael Joseph, Penguin Group, ISBN 0-7181-3430-3

Dobzhansky, Theodosius (Mart 1973), "Nothing in Biology Makes Sense Except in the Light of Evolution", The American Biology Teacher, 35, ss. 125-129, 4 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 4 Kasım 2008

Eldredge, Niles (2006), "Confessions of a Darwinist", The Virginia Quarterly Review (Spring 2006), ss. 32-53, 24 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 4 Kasım 2008

FitzRoy, Robert (1839), Voyages of the Adventure and Beagle, Volume II, London: Henry Colburn, 5 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 4 Kasım 2008

Freeman, R. B. (1977), The Works of Charles Darwin: An Annotated Bibliographical Handlist, Folkestone: Wm Dawson & Sons Ltd, 15 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 4 Kasım 2008

Hart, Michael (2000), The 100: A Ranking of the Most Influential Persons in History, New York: Citadel

Herbert, Sandra (1991), "Charles Darwin as a prospective geological author", British Journal for the History of Science (24), ss. 159-192, 29 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 24 Ekim 2008

Keynes, Richard (2000). Charles Darwin’s zoology notes & specimen lists from H.M.S. Beagle. Cambridge University Press. 5 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2008.

Keynes, Richard (2001), Charles Darwin's Beagle Diary, Cambridge University Press, 4 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 24 Ekim 2008

Kotzin, Daniel (2004), Point-Counterpoint: Social Darwinism, Columbia American History Online, 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 22 Kasım 2008

Lamoureux, Denis O. (Mart 2004), "Theological Insights from Charles Darwin" (PDF), Perspectives on Science and Christian Faith, 56 (1), ss. 2-12, 9 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF), erişim tarihi: 22 Kasım 2008

Leff, David (2000), About Charles Darwin, 24 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 22 Kasım 2008

Leifchild (1859), "Review of 'Origin'", Athenaeum (No. 1673, 19 November 1859), 5 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 22 Kasım 2008

Lucas, J. R. (1979), "Wilberforce and Huxley: A Legendary Encounter", The Historical Journal, 22 (2), ss. 313-330, 10 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 22 Kasım 2008

Miles, Sara Joan (2001), "Charles Darwin and Asa Gray Discuss Teleology and Design", Perspectives on Science and Christian Faith, 53, ss. 196-201, 5 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 22 Kasım 2008

Moore, James (2005), Darwin — A 'Devil’s Chaplain'? (PDF), American Public Media, 27 Şubat 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 22 Kasım 2008

Moore, James (2006), Evolution and Wonder - Understanding Charles Darwin, Speaking of Faith (Radio Program), American Public Media, 22 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 22 Kasım 2008

Owen, Richard (1840), Darwin, C. R. (Ed.), Fossil Mammalia Part 1, The zoology of the voyage of H.M.S. Beagle, London: Smith Elder and Co

Paul, Diane B. (2003). "Darwin, social Darwinism and eugenics". Hodge, Jonathan and Radick, Gregory (Ed.). The Cambridge Companion to Darwin. Cambridge: Cambridge University Press. ss. 214-239. ISBN 0-521-77730-5.

Smith, Charles H. (1999), Alfred Russel Wallace on Spiritualism, Man, and Evolution: An Analytical Essay, 5 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 7 Aralık 2008

Sulloway, Frank J. (Bahar 1982), "Darwin and His Finches: The Evolution of a Legend" (PDF), Journal of the History of Biology, 15 (1), ss. 1-53, 16 Aralık 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 9 Aralık 2008

Sweet, William (2004), [[2]] [Herbert Spencer], Internet Encyclopedia of Philosophy [15 Aralık 2006]

Wilkins, John S. (1997), Evolution and Philosophy: Does evolution make might right?, TalkOrigins Archive, 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 22 Kasım 2008

Wilkins, John S. (2008), "Darwin", Tucker, Aviezer (Ed.), A Companion to the Philosophy of History and Historiography, Blackwell Companions to Philosophy, Chichester: Wiley-Blackwell, ss. 405-415, ISBN 1-4051-4908-6

van Wyhe, John (27 Mart 2007), "Mind the gap: Did Darwin avoid publishing his theory for many years?", Notes and Records of the Royal Society, cilt 61, ss. 177-205, doi:10.1098/rsnr.2006.0171, 11 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 7 Şubat 2008

van Wyhe, John (2008), Charles Darwin: gentleman naturalist: A biographical sketch, Darwin Online, 13 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 17 Kasım 2008

van Wyhe, John (2008b), Darwin: The Story of the Man and His Theories of Evolution, London: Andre Deutsch Ltd (1 Eylül 2008 tarihinde yayınlandı), ISBN 0-233-00251-0

von Sydow, Momme (2005), [[]] [[[:"Darwin – A Christian Undermining Christianity? On Self-Undermining Dynamics of Ideas Between Belief and Science (pp. 141-156)":|"Darwin – A Christian Undermining Christianity? On Self-Undermining Dynamics of Ideas Between Belief and Science (pp. 141-156)"]]] in David M. Knight, Matthew D. Eddy, ed., Science and Beliefs: From Natural Philosophy to Natural Science, 1700–1900, Burlington: Ashgate, ISBN 0-7546-3996-7, sayfalar 141–156 [10 Eylül 2007]

Yates, Simon (2003). The Lady Hope Story: A Widespread Falsehood. TalkOrigins. 12 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2006.