Bir İsyandır Yaşamak

Biz insanlar yalnızca düşünen varlıklar değiliz ölmeye karar verdiğinde bile evrimin en temel ve derin yasasına boyun eğen hayatta kalmaya kalmaya çalışan tutunan canlılarız

Beyin bir karar verir "Yeter."

Ama beden farklı çalışır ilkel mekanizmalar depresyon nedir bilmez

"Hayır, henüz bitmedi"

Evrim bizi savaşmak üzere şekillendirdi bir bilinç kendini yok ederek çektiği ızdıraptan ve anlamsızlıktan kurtulmak isteyebilir ama sinapslarımız hücrelerimiz hormonlarımız düşünemez bizi hayatta tutmak için canla başla çalışır hepsi, isyan eder ışığın sönüşüne karşı.

Bu isyan yaşamın özüdür

Bu yüzden ölüme çok yakınken gözlerinin önünden geçer hayat bir çözüm çıkar yol arar ama sadece arar çünkü daha önce ölmemiştir

İşte o an her şey tersine döner bütün o plan kararlılık soğukkanlılık dağılır

Belki masadaki bir nesneye ilişir göz bir bardak bir kitap bir bilgisayar

Hedefler, hayaller, anılar, değerler, yakınlar

Burun gözler kulaklar çocukluktaki sabun kokulu anıları hatırlar

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Akıl bir fotoğraf getirir mutludur az da olsa ama hatırlamaz yanındakileri

"Ben yaşadım mı gerçekten?"

Zamanla tek hissedilen ışık, ses ve sıcaklıktır diğer şeyler anlamsızlaşır ve yalnızca hayatta kalmaya odaklanır beyin

Bu yüzden karar verilmişse bile el titrer kalp atışı hızlanır gözler sulanır doğuk terler akar nefes ritmi bozulur adrenalin ve kortizol yükselir hücreler inatlaşır beyinle

"Ne yapıyorum ben?" "Durabilir miyim?"

Ölümü seçenlerin büyük bir çoğunluğunda böyle olur

İntihar düşüncesi prefrontal kortekste gelişir; ama uygulama sırasında limbik sistem (duygu) ve beyin sapı (hayatta kalma) ile çatışır.

Bu çatışma dağılırken kişi bir "bilinç bölünmesi" yaşar. Bu yüzden o anda karar net olsa bile uygulama zordur.

"Buradayız, gitmiyoruz"

Biz en dipteyken acının göbeğinde bile güzellik arayabilen insanlarız

Bir saniyelik pişmanlık, acaba, belki bile koca bir hayatı baştan yazabilir

Hayat yalnızca diretmekle kazanılır

Ve herşeye rağmen yaşamak Onurun en yalın ve yüksek halidir

Agora Bilim Pazarı

Fincandaki Fırtına

Evren akıl almaz gizemlerle dolu.
Peki bu sır perdesini aralamak için ekmek kızartıcınızın içine bakmak aklınıza gelmiş miydi?
Fincandaki Fırtına gündelik hayatlarımızda karşımıza çıkan ufak tefek şeyleri, içinde yaşadığımız büyük dünyayla ilişkilendiriyor. Ünlü fizikçi ve belgesel yapımcısı Helen Czerski, patlamış mısırlar, kahve lekeleri ya da buzdolabı mıknatısları ile enerji krizi, iklim değişimi ve ileri tıp arasındaki ilişkiyi ortaya sererek sıradan eşyalara ve olaylara bakış açımızı değiştiriyor. Gaz yasalarını mısır patlatarak, yerçekimini gazoz şişesine kuş üzümü atarak, zamanı ise ketçabın şişeden akmasının neden bu kadar zaman aldığına kafa yorarak anlatıyor.
Hayatın gündelik sihirlerini bir de fizikçiden dinleyin; bundan böyle ekmek kızartıcınıza asla aynı şekilde bakmayacaksınız.

“Fiziğin güzellikleri ve evrenselliği üzerine harika bir kitap. Czerski tekdüze dünyamıza hayat üflüyor; bizlere bu dünyanın büyüsünün Hubble teleskobuyla görülebilenlerden hiç de geri kalır yanı olmadığını gösteriyor.”
JIM AL-KHALILI

“Helen Czerski’de her taşın altında bilimsel bir ilginçlik bulmasını sağlayan özel bir yetenek var. Sadece her taşın mı? Her yağmur damlasının, her kum tanesinin…”
JORDAN ELLENBERG

Bilgiler ve Uyarılar:

1. Bu ürün sipariş alındıktan 1-3 gün içinde postalanacaktır.
2. Lütfen sipariş vermeden önce iade ve ürün değişikliği ile ilgili bilgilendirmemizi okuyunuz.
3. Bu kampanya, Domingo Yayınevi tarafından Evrim Ağacı okurlarına sunulan fırsatlardan birisidir.

Devamını Göster

₺253.00

Satın Al Tüm Ürünler

Her nefeste insan bir anlam arar karşılaştığı tehlikeleri saniyesinde tanımlayıp çözüm üretmezse çok geç ölür

İnsanın aradığı anlam basit bi kategorizasyon yada isimlendirme değil bu insanoğlunun en temel ve derinden gelen varolma savaşının bir parçasıdır evrimsel süreçte insanın tehlikeden ve ölümden korunma içgüdüsü en duygusal kararlardan bile üstün gelir beynin ilkel bölgeleri amigdala ve hipokampus depresyondan yada yasamdan sikilmaktan anlamaz

İnsanin yarattığı içten ve nitelikli bir anlam onu hayata bağlayan en değerli unsurdur zira bir insan tum mal varlığını ailesini yuvasını kaybetse bile hayatta kalma içgüdüsüyle hayati faaliyetlerine devam edecektir eninde sonunda bu taştan iradeyi yıkmak da hiç kolay değildir

Bu anlam kimine göre dinde kimine göre sanatta kimine göre parada olabilir bazıları bulamaz arar sadece çırpınır dener yanılır beceremez en kötüsü de budur hayatında her türlü nasıla katlanabileceği bir neden olmayan insan beyninin ilkel kısmının verdiği "yaşa" emrine çaresizce boyun eğmekten yıpranır ve ağır gelir yaşamak

Anlamın Yeniden İnşası

Bir insanın her şeyi yıkıldığında geriye kalan tek şey yeniden başlama ihtimalidir

Ve bu ihtimal çoğu zaman bir seçim değil zorunlu bir içgüdü umutsuzluktan doğan umut, kurtuluş dürtüsüdür

Çünkü beyin boşlukta uzun süre yaşayamaz anlamsızlık bir vakumdur ve insan beyni bunu ne pahasına olursa olsun doldurmak ister

Bu yüzden insanlar en sarsıcı travmalardan sonra bile toprağa dokunur yazı yazar müzik dinler kitap okur dua eder hayal kurar yardım ister

Bunların hepsi bir şeye hizmet eder

Yeni bir anlam yaratmak

Psikolojide buna "ikincil yapılandırma" denir

İlk yapı kırıldığında, zihin yeni bir gerçeklik kurar.

Ve bu, travmaya rağmen değil travma sayesinde oluşur.

Çünkü her parçalanma, aynı zamanda bir yeniden inşa potansiyelidir.

Bir gün, gecenin üçünde,

Her şeyin boş geldiği bir anda,

Yapayalnız ve savunmasız bir anda

Beynin “yaşamak istemiyorum” diyen kısmına karşı

Bir başka taraf sessizce cevap verir:

“Tamam, o zaman başka şekilde yaşayalım.”

İşte bu noktada insanın içinde ikinci bir ben doğar:

Yıkılan benliğin enkazından çıkan arayıcı benlik.

Bu yeni benlik, mükemmel değildir.

Ama daha esnektir.

Daha açık.

Daha meraklı.

Ve belki de en önemlisi:

Izdıraba ve boşluğa rağmen umut üretme kapasitesine sahiptir.

Umut bir hedef değil işlevdir

Her sabah uyanmakla

Birini, Biyeri özlemekle

Bir şey denemekle

Bir notaya kulak vermekle çalışır

Bazen bu bilinçli bile değildir sadece "Devam edelim" diyen bir ses vardır

O ses yaşamın en gerçek formudur

Çünkü insanı taşıyan planlar, hedefler, istekler, varlıklar değil

Devam edebilme iradesidir

İşte burada yeni binanın ilk temelleri atılır

Küçük küçük, tuğla tuğla

Bir cümleyle, bir nefesle

Bir çiçeğe bakarak

Hayatın içindeki göremediği bağları yeniden kurar

Ve fark eder ki insan sadece yaşamakla değil yeniden anlam istenciyle insan olur

Bütün dünya konuşsa bile o en derinlerdeki ses daha güçlüdür

Felsefede, mitolojide, edebiyatta hep aynı şey anlatılır:

Küllerinden doğmak.

Ruhun kabuğunu yakması

Yokluğu, yeni bir ben için kullanması

Bu süreç sancılıdır.

Çünkü yeniden doğmak, eskisini tamamen yitirmeyi gerektirir.

Tıpkı yılanın derisini değiştirirken acı çekmesi gibi.

Ama insan buna dayanabilir.

Çünkü içinde, sonsuz biçim alma yeteneği taşır.

Ve belki de en güzeli:

Bu doğuşlar bir kere olmaz.

İnsan birçok kez doğar, birçok kez yıkılır.

Ama her seferinde biraz daha derin, biraz daha hakiki bir benliğe yaklaşır, bu his hayatın ta kendisir.

Sanatla Anlam Yaratmak

Sanat, bir lüks değil.

Sanat, varoluşun en eski çığlığıdır.

İnsan ilk mağara duvarına çizik attığında;

Canı sıkıldığından değil

Yaşamak yetmediğinde yaptı bunu.

Ve o çizik

Anlamın ilk iskeletiydi.

Sanat, kaosu şekillendirme çabasıdır.

Kelimelerle, notalarla, renklerle, bedeniyle.

Bir tür karşı koyma biçimi.

Anlam ve isim yükleme işi

“Böyle hissettim, bu vardı, ben bunu gördüm” deme hakkı.

Sanat hem ifade hem dönüştürme işidir

Bu yüzden en karanlık dönemlerden

En büyük edebi, müzikal, görsel eserler çıkar.

Çünkü acı, biçim aldığında katlanılabilir olur.

Sanat "Buna değer" biçimi verir.

Ve insan bir gün kendi çizdiği bir şeyde, yazdığı bir satırda, yaptığı bir melodide

Kendini ilk kez net bir şekilde görür:

“Bu benim. Bu, içimde olan şeydi. Adını koyabildim."

Ad koymak kurtarır.

Sanat kurtarır.

Çünkü anlam sunar.