Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Biyoçözünür Plastikler: Efsane mi, Gerçek mi?

4 dakika
333
Biyoçözünür Plastikler: Efsane mi, Gerçek mi? The New York Times
Tüm Reklamları Kapat

Teknik anlamda, biyolojik olarak tamamen parçalanabilen yani biyoçözünür plastik diye bir şey gerçekten var. Yine de alışveriş yaparken biyoçözünür plastiklerle ilgili bazı şeylere dikkat etmemiz gerekiyor. Mesela kullandığınız plastik kaşık gerçekten doğaya geri dönebilir mi?

Görünüşte, biyoçözünür plastikler tam bir mucizedir. Plastik gibi görünür, plastik gibi çalışırlar. İşiniz bitip attığınız zaman ise çözünerek doğaya geri dönerler.

Ama ortada büyük bir sorun var: Plastik çatalınızın, bardağınızın veya köpeğinizin dışkısını topladığınız poşetlerinizin biyoçözünür olarak pazarlanması, onların mutlaka doğada çözüneceği anlamına gelmez. Aynı şey bozunabilir/biyobozunur plastik için de geçerlidir.

Tüm Reklamları Kapat

Biyolojik olan parçalanabilen yani biyoçözünür olan birçok plastik, sadece belirli koşullar altında gerçekten parçalanabilir. En yaygın bileşiklerden biri polilaktik asit, yani kısaca PLA olarak bilinen ve endüstriyel kompost ortamında biyolojik olarak parçalanabilen bir polyesterdir.

Ancak Amerika Birleşik Devletleri'ndeki çoğu yerde endüstriyel kompostlama yapılmaz. Bu atılan PLA'nın büyük ihtimalle çöplüklere, nehir ve akarsulara ya da okyanusa karıştığı anlamına gelir. Hatta yakıldıkları zaman gezegeni ısıtan zehirli gazlar da çevreye salınır.

Dahası, çoğu yol kenarında bulunan geri dönüşüm sistemleri PLA da dahil olmak üzere biyolojik olarak parçalanabilme potansiyeline sahip plastikleri geri dönüştürememektedir. İnsanlar bunları geri dönüşüm kutularına attıklarında ise gerçekten oraya atılması gereken plastikleri kirletebilirler. Ayrıca bu durum geri dönüşümcüler için ayıklama sürecinde de sorunlar yaratabilir.

Köpeğinizin dışkısını topladığınız poşetleri düşünelim. Birçok ticari kompost makinesinin evcil hayvan atıklarını kabul etmediğini göz önüne aldığımızda Federal Ticaret Komisyonu'nun bu poşetleri üretenlerin "biyoçözünür plastik" iddialarının aldatıcı olabileceği konusunda uyarılarda bulunmasının nedenini hızlıca görebilirsiniz.[1] Wisconsin-Madison Üniversitesinde kimya mühendisliği profesörü olan ve plastik atıklar için çözümler üzerinde çalışan George W. Huber bu konu hakkında şunları söylüyor:

Tüm Reklamları Kapat

Bu karmaşık bir konu çünkü biyoçözünürlük nerede olduğunuza ve plastiğinizin çeşidine bağlı olarak değişiyor. Ayrıca biyoçözünür plastikler hakkında desteklenemeyen iddialarda bulunan şirketler var.

Bu tür yanlış bilgilendirmeler, sadece iyi niyetli insanların çevreye düşündükleri kadar zararsız olmayan bir şey için daha fazla para vermeleriyle sonuçlanmıyor. İnsanların doğaya çok az zarar verdiği için istedikleri kadar biyoçözünür plastik satın alıp kullanabileceklerine inandırılmaları da olması gerekenden daha fazla tüketim ve çöp oluşumuna neden olabilir.

Biyoçözünür plastiklerle ilgili yanlış bilgilendirmelerin ortaya çıkaracağı sorunlardan biri ise insanların çöplerini her yere atabileceğini düşünmeleri olabilir. Çünkü insanlar biyoçözünür plastiklerin kendiliğinden doğaya döneceğini düşünüyorlar. Ancak bu o kadar da kolay değil. Bu yüzden lütfen yerlere çöp atmayın!

Dünya'da Durum Nasıl?

Bu meselenin özü elbette ki dünyanın plastik içinde boğuluyor olmasından kaynaklanıyor. Birleşmiş Milletler Çevre Programı'na (İng: "United Nations Environment Program" kısaca "UNEP") göre Dünya'da yıllık olarak 430 milyon metrik ton plastik üretiliyor.[2] Bu sayı tüm insanların toplam ağırlığından daha fazla.[3] UNEP'in tahminlerine göre plastik atıkların yalnızca %9'u geri dönüştürülüyor. Fosil yakıtlar kullanılarak üretilen sıradan bir plastiğin doğada çözünmesi ise yüzyıllar alıyor.

Biyoçözünür plastikler umut verici bir çözüm ve Dünya'nın dört bir yanındaki bilim insanları yeni biyoçözünür plastik türleri üzerinde çalışmalar yürütüyor. Örneğin Dr. Huber'in Wisconsin'deki ekibi mısır koçanından yapılan, biyolojik olarak kolayca parçalanabilen ve ambalajlamada yaygın olarak kullanılan polietilenin yerini alabilecek yeni bir plastik türü geliştiriyor. Ancak üretim maliyetini düşürmek hâlâ oldukça zorlu bir görev.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

California Üniversitesinde biyoloji ve ziraat mühendisliği profesörü olan Ruihong Zhang ise peynir atığı yan ürünlerinden yapılan ve doğada biyolojik olarak parçalanması daha kolay olan bir plastik üzerinde çalışıyor. Ayrıca Zhang, insanların yakında biyoçözünür plastiği doğru şekilde kullanabileceğini düşünüyor.

Gıda atıklarından plastik üretmek sadece çöplüklere giden plastik atık miktarını azaltmakla kalmaz, aynı zamanda gezegeni ısıtan emisyonları da azaltacaktır. Dr. Zhang çalışması hakkında şunu söylüyor:

Temel olarak atık sorununu çözmeye ve aynı zamanda emisyonları azaltmaya çalışıyoruz.

Kullandığınız Plastiği Tanımaya Çalışın!

Çevresel ayak izinizi azaltmak istiyorsanız biyoçözünür plastiğin zorlu dünyasında yolunuzu bulmak için ne yapabilirsiniz?

İlk olarak biyolojik olarak parçalanabilen yani biyoçözünür olan başlıca plastik türlerini öğrenebilirsiniz. Ayrıca biyoçözünür olarak pazarlanan herhangi bir plastiği satın almadan önce plastiğin gerçekte ne olduğunu, gerçekten biyolojik olarak parçalanması için hangi koşullara gereksinim duyduğunu kontrol edebilirsiniz.

Almanya'da plastik çözümleri üzerinde çalışan bağımsız bir araştırma kuruluşu olan Nova Enstitüsü, bazı ana plastik türlerini ayırmaya yarayan faydalı bir grafiğe sahiptir. Bu grafik plastiklerin toprakta, çöplüklerde, tatlı sularda ya da denizlerde biyolojik olarak parçalandığının kanıtlanıp kanıtlanmadığını ya da endüstriyel kompost veya anaerobik çürütücü gibi daha özel işlemlerden geçmesinin gerekip gerekmediğini de gösteriyor.

Yukarıdaki paragrafta bahsedilen Nova Enstitüsü tarafından hazırlanmış "Farklı Ortamlarda Biyoçözünür Plastikler" başlıklı şema.
Yukarıdaki paragrafta bahsedilen Nova Enstitüsü tarafından hazırlanmış "Farklı Ortamlarda Biyoçözünür Plastikler" başlıklı şema.
Nova Institut

Eğer ihtiyacınız doğrultusunda biyolojik olarak parçalanabilen bir plastik mevcut değilse bunun yerine geri dönüştürülebilir plastik kullanmak mantıklı olabilir. Ancak geri dönüşümün de kendine has zorluklara sahip olduğunu unutmayın.

Tüm Reklamları Kapat

Son olarak kendinize şu soruyu sormayı ihmal etmeyin: İhtiyacınız olan şey için yeniden kullanılabilen veya kâğıt gibi gerçekten biyolojik olarak parçalanabilen bir malzemeden yapılmış, plastik olmayan alternatifler var mı ya da kullanılabilir mi?

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
18
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Umut Verici! 3
  • Muhteşem! 1
  • Tebrikler! 1
  • Grrr... *@$# 1
  • Bilim Budur! 0
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: The New York Times | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 31/10/2024 09:17:49 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/17920

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Yaşamın Başlangıcı
Mikoloji
Maske
Olumsuz
Enzim
Gerçek
Gelişim
Tekillik
Biyografi
Öğrenme
Koruma
Doğa Yasaları
Mit
Veri Bilimi
Karanlık Enerji
Tür
Kartal
Köpek
Canlı Cansız
Memeli
Biyocoğrafya
Teknoloji
Hayvanlar Alemi
Devir
İletişim
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
H. Tabuchi, et al. Biyoçözünür Plastikler: Efsane mi, Gerçek mi?. (13 Temmuz 2024). Alındığı Tarih: 31 Ekim 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/17920
Tabuchi, H., Aladağ, S., Alparslan, E. (2024, July 13). Biyoçözünür Plastikler: Efsane mi, Gerçek mi?. Evrim Ağacı. Retrieved October 31, 2024. from https://evrimagaci.org/s/17920
H. Tabuchi, et al. “Biyoçözünür Plastikler: Efsane mi, Gerçek mi?.” Edited by Eda Alparslan. Translated by Simay Aladağ, Evrim Ağacı, 13 Jul. 2024, https://evrimagaci.org/s/17920.
Tabuchi, Hiroko. Aladağ, Simay. Alparslan, Eda. “Biyoçözünür Plastikler: Efsane mi, Gerçek mi?.” Edited by Eda Alparslan. Translated by Simay Aladağ. Evrim Ağacı, July 13, 2024. https://evrimagaci.org/s/17920.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close