Birdenbire Güneş Korkutucu Bir Sessizliğe Büründü: Tüm Güneş Noktaları Nerede?

Son zamanlarda güneş çok sessiz gözüküyor. Gereğinden çok sessiz. Birkaç hafta önce güneş yüzeyi güneş lekeleriyle doluydu, çünkü bildiğimiz gibi Güneşin 11 yıllık devresinde en aktif olduğu zaman olan Solar Maksimum’dayız.

Ama şimdi güneş lekeleri neredeyse hiç gözükmüyor. Cuma günü NASA'nın Solar Dynamics Observatory tarafından çekilen fotoğrafta, merkezin sağında oluşmakta olan Güneş lekesinin yerinde cüzi miktarda kahverengi lekeler vardı. Ama fotoğraf çekildikten bir gün önce orada hiçbir şey yoktu. O gün tamamen lekesiz bir gündü.

Peki, orada ne oluyor? Güneş Fizikçisi Tony Phillips'in "All Quiet Event” (Tamamen Sessiz Olay) diye adlandırdığı bu olay çok önemli bir şey mi? Kendisine ait SpaceWeather.com adlı internet sitesinde şöyle yazıyor:

Tuhaf bir olay, ama çok da tuhaf değil. Solar Maksimum sırasında lekesiz gün olması nadir bir şey ama diğer taraftan, şu an çok zayıf bir Solar Maksimum yaşıyoruz.

Phillips bu Solar Maksimum'un (SM) Uzay Çağının en zayıf SM`si olduğunu, hatta belki de son 100 yılın en zayıf SM'si olabileceğini söylüyor, yani bu günlerde lekesiz gün çok da garip bir şey değil. Phillips şöyle ekliyor:

Bu yaşananlar, güneş fizikçilerinin Güneş üzerinde cereyan eden olaylar hakkında hiçbir şey bilmemelerini vurguluyor. Biz güneşi tahmin edemiyoruz ve bundan ders çıkarmalıyız.

Güneş lekeleri, güneş gözlemcilerine çok enteresan geliyor, çünkü onlar Güneş püskürtüleri (giant flashes of light) ve Taçküre kütle atımlarının (büyük kütlede Güneş maddesinin uzaya fırlatılması) cereyan ettiği bölgelerdir.

Güneş lekeleri, güneş yüzeyinden biraz soğuk olan yoğun manyetik alanlar yüzünden oluşuyor ve o yüzden biz onları koyu olarak görüyoruz. Bu yoğun manyetik alanlar birbirleriyle karışabiliyor ve bu çok miktarda enerji toplanmasına sebep oluyor. Güneş püskürtüleri ve Taçküre kütle atımları toplanan bu enerjinin aşırı patlayıcı bir yol ile atılmasından dolayı oluşuyor. 

Goddard Uzay Uçuş Merkezi’nden Güneş Fizikçisi Alex Young, güneşe gelince neyin tuhaf olup neyin olmadığını söylemenin zor olduğunu belirtti. Young sözlerine şöyle devam ediyor:

Biz Güneşi sadece son 50 yıldır detaylı şekilde inceliyoruz ki bu da, Güneşin 4.5 milyar yıldır mevcut olduğunu göz önüne alırsak çok kısa bir süredir.

Bu hiç de astronomların güneşi ilk defa böyle sakin görmeleri anlamına gelmiyor. 3 yıl önce 14 Ağustos 2011’de Güneş üzerinde hiçbir leke yoktu. Phillips'in belirttiği gibi 2011 yılında güneş birtakım X-sınıfı Güneş püskürtüleri ile nispeten büyük bir güneş etkinliği göstermiştir. Eğer durum böyleyse Phillips`in internet sitesinde yazdığı gibi lekesiz güneş sadece “geçici bir mola”ydı.

Bu sakin dönemin aynı şekilde kısa veya daha uzun süreceği ise hâlâ belli değil. Philips şöyle diyor:

Güneşi önceden tahmin edemezsiniz.

Teşekkür : Bu yazıyı çeviren Aleyna Cömertler'e teşekkür ederiz.