Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Bilimkurgu, Bilim ve Yaşam Röportajı (Bilimkurgu Kulübü)

Bilimkurgu, Bilim ve Yaşam Röportajı (Bilimkurgu Kulübü)
14 dakika
4,524
  • Bilimkurgu
  • Röportaj
Evrim Ağacı Akademi: Evrim Ağacı Röportajları Yazı Dizisi

Bu yazı, Evrim Ağacı Röportajları yazı dizisinin 5. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Mühendislik, Biyoloji ve Evrimsel Robotik Röportajı (Çağrı Mert Bakırcı)" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al

Konular: Bilimkurgu Kulübü’nün ortaya çıkış hikâyesi, amacı ve projeleri. Türkiye’de bilimkurgunun yeri ve önemi. Türk bilimkurgu edebiyatına ve sinemasına bir bakış. Türk toplumunun bilimkurgu algısı. Bilimkurgunun bilime ve uygarlığa etkisi.

Soruları Hazırlayan: Evrim Ağacı

Tüm Reklamları Kapat

Cevaplayan: İsmail Yamanol (Bilimkurgu Kulübü)

Düzenleme Tarihi: 13 Aralık 2014

Tüm Reklamları Kapat

Öncelikle bizi kırmadığınız ve sorularıma yanıt verme inceliği gösterdiğiniz için teşekkür ederiz. Evrim Ağacı olarak, Bilimkurgu Kulübü’nü uzun zamandır takip ediyoruz. Sadık bir kitlenizin olduğunu ve başarılı işlere imza attığınızı da biliyoruz. Dilerseniz bu hareketin ne olduğuna ve nasıl ortaya çıktığına dair bir soruyla başlayalım: Bilimkurgu Kulübü nedir ve nasıl doğmuştur?

Röportaj için asıl biz teşekkür ederiz. Evrim Ağacı gibi alanında öncü bir platformun sorularına muhatap olmak bizim için övünç vesilesi. Sorunuza gelecek olursak; Bilimkurgu Kulübü, köken itibariyle 90’lı yılların sonlarına kadar uzanan bir öğrenci topluluğudur. Her şey bir avuç insanla başladı diyebilirim. Bu insanlarla düzenli olarak Moda’da buluşmalar tertipliyor, tartışmalar ve fikir alışverişleri gerçekleştiriyorduk. Kimi zaman hep birlikte toplaşıp Beyoğlu ve Kadıköy’deki sahafları dolaşıyor, bulabildiğimiz tüm bilimkurgu romanlarını toplayıp deliler gibi okuyor ve bu romanlarla ilgili inceleme yazıları kaleme alıp, bunları birbirimizle paylaşıyorduk. Yine bu süreçte birkaç tane bilimkurgu içerikli fotokopi fanzin hazırlayıp, dağıtımını da gerçekleştirdik. Güzel günlerdi. O zamanlar internet bu kadar yaygın değildi ve gerçek anlamda “bir araya” gelmenin önemi çok büyüktü. Şimdi bu işleri çeşitli internet siteleri üzerinden de rahatça yapabiliyorsunuz. Ama tabi o eski samimi ortamın bizde bıraktığı etki hâlâ devam ediyor. O insanlar şimdi yaşını başını aldı, evlenip çoluk çocuğa karıştı; ama bilimkurguya olan ilgi ve sevgileri hiç değişmedi. Yine zaman zaman o kadroyla bir araya gelmeyi sürdürüyoruz. Çünkü bilimkurgu, hala hayatlarımızın başköşesinde yer alan bir değer ve tüm yaşayışımızı biçimlendirmeye de devam ediyor. İşte Bilimkurgu Kulübü, o samimi günlerdeki bir avuç insanın yarattığı bir oluşumdur.

Şöyle bir geriye dönüp baktığımızda o günden bugüne çok yol kat ettiğinizi görüyoruz. Peki, bu süre zarfı boyunca hangi zorluklarla karşılaştınız ve bu oluşumu şu anki haline getirmek için ne tür mücadeleler verdiniz?

İlk başta ülkemizin sunduğu kaynak yetersizlikleriyle uğraşmak zorunda kaldık. O zamanlar Türk yayın camiasında bilimkurgunun ciddi bir varlığı söz konusu değildi. Hatta çoğu yayınevi, bilimkurguyu kayda değer bir edebiyat türü olarak bile görmüyordu. Dolayısıyla dilimize çevrilen bilimkurgu romanlarının sayısı komik düzeydeydi ve eğer iyi derecede yabancı diliniz yoksa okuyacak kitap bulmakta sıkıntı yaşıyordunuz. Günümüzde bu durum o günlere oranla daha iyi; fakat hala yetersiz boyutta. Bunun yanı sıra toplumun bilimkurguya ve bu türün hayranlarına yönelik sığ bakış açısıyla da uğraşmak durumundaydık. Bilimkurguyu “çocukça bir hayalperestlik” ve “boşa zaman kaybı” olarak değerlendiren azımsanmayacak bir kitle vardı. Onlara bilimkurgunun önemini ve engin olanaklarını anlatabilmek için çırpınıp durduğumuzu çok iyi anımsıyorum. Hala bu bakış açısında olan çok sayıda insan olduğunu da biliyorum. Bu da mücadelemizi besleyen etkenlerden biri. Elbette, gelişmiş bilimkurgu edebiyatı ve sineması olmayan bir ülkede, bilimkurguyla uğraşmanın ciddi külfetleri olacağının zaten farkındaydık. Sonuçta bilimkurgucu olsak da hayal âleminde yaşayan insanlar değiliz ve mevcut toplumsal şartların bilincindeyiz. O zamanlar bilimkurgu, belli başlı dergilerin ve okul kulüplerinin etrafında öbeklenmiş az sayıdaki insanın uğraş alanından ibaretti ve neresinden bakarsanız bakın “Underground” olarak değerlendiriliyordu. Ama artık manzaranın yavaş yavaş değiştiğini görüyoruz. Artık ülkemizde bilimkurgu, yeni yeni keşfedilen ve gitgide saygınlık kazanan bir sanat türü olarak dikkat çekiyor. Bu bizim açımızdan sevindirici bir gelişme.

Bir zamanlar Türkiye’de bilim kurguyla ilgilenmenin zorluklarından bahsettiniz. Buna ek olarak gelişmiş bir bilim kurgu edebiyatı ve sinemasına sahip olmadığımızı vurguladınız. Peki, bu durumu siz neye bağlıyorsunuz? Neden Türkiye bu alanda geri kaldı?

Türkiye’de gelişmiş bir bilim üretimi mi var ki gelişmiş bir bilim kurgu üretimi olsun? Ben en büyük sorunu bilimsel temel eksikliğimize bağlıyorum. Bir bilim kurgu yapıtı ortaya koyabilmek ya da bir bilim kurgu yapıtına hak ettiği değeri verebilmek için az buçuk bilimsel birikiminizin olması gerekiyor. Ülke olarak hem bilimde ve hem de teknolojide geri kaldığımız bir gerçek ve bu geri kalmışlığın yansımalarını bilim kurgu alanında da görebiliyoruz. Hatta bir toplumun bilimde ve teknolojide ne kadar ileri olduğunu anlayabilmek için, o ülkenin bilim kurgu alanındaki düzeyine bakmanız yeterlidir. Çünkü bu iki değer arasında ciddi bir ilgileşim olduğunu düşünüyorum. Örneğin 1942 yılında basılan Dr. Vedii Bilgin Hataylı’nın “Rüya mı Hakikat mi?” adlı eseri, cumhuriyetin inanından sonra yayımlanmış ilk yerli bilim kurgu romanı olarak kabul edilmektedir ve o günden bugüne dek Türk yazarlar tarafından kaleme alınan bilim kurgu romanlarının sayısı 2 bin civarındadır. Bunu, üzerinde uzun uzun düşünülmesi gereken bir durum olarak görüyorum. Aynı manzara sinema sektörümüz için de geçerli. Zaten gelişmiş bir bilim kurgu edebiyatınız yoksa gelişmiş bir bilim kurgu sinemanız da ne yazık ki olmayacaktır. Günümüzde Amerika, Avrupa ve Japon sineması, dünyadaki bilim kurgu talebine en çok yanıt verebilen sinema sektörleri olarak karşımıza çıkıyor. Buna rağmen kısmi anlamda da olsa pek çok ülkenin bilim kurgu alanında zaman zaman başarılı yapıtlar verdiğini görüyoruz. Mesela Arjantin sineması La antena'yı, Brezilya sineması Blindness'i (Brezilya Ortaklığında), Kuzey Kore sineması MOB 2025'i üretmeyi başarmış. IMDB'de ülkelere göre bilim kurgu filmlerini sorgulatarak bu örnekleri rahatlıkla çoğaltabilirsiniz. Ben özellikle gelişigüzel ve uç örnekler vermeye çalıştım.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Peki Türk sineması bu manzaranın tam olarak neresinde kalıyor?

Bilimkurgu Kulübü: Üzülerek belirtmeliyim ki Türk sineması bugüne kadar elle tutulur ve uzun metrajlı tek bir salt bilim kurgu filmi bile üretememiştir. “G.O.R.A” gibi bilim kurgusal ögeleri kullanan komedi filmlerinin ötesine hala geçemedik. Bu kısırlığı maddi yetersizliklere bağlamayı da çok doğru bulmadığımı söylemem gerek. Mesela Kanada sineması, çok düşük maliyetlerle "Cube (Küp)" gibi tüm dünyadaki bilim kurgu hayranlarının bildiği filmler üretirken, bunu neden bizim de yapamıyor oluşumuzu sorgulamak durumundayız. Bu biraz da öz güven ve cesaretle ilgili sanırım. İlk etapta bize gereken tek şeyin, tüm bu olumsuzluklara rağmen cesur adımlar atmaktan çekinmeyen sinema girişimcileri olduğu kanısındayım.

Bilim kurgu Kulübü olarak bu olumsuz tabloyu değiştirebilmek ve bu makûs kaderi ortadan kaldırabilmek adına girişimlerde bulunuyor musunuz?

Bizim çapımızda bir topluluğun elinden ne geliyorsa onu yapıyoruz. Amatör anlamda kısa bilim kurgu öyküleri yazan insanlara kucak açıyor ve öykülerini daha geniş kitlelere ulaştırabilmelerine önayak oluyoruz. Öte yandan insanlara, bilim kurgunun ne olduğunu ve uygarlığımız açısından neden önem arz ettiğini göstermeye çalışıyoruz. Her şeyden önce Bilim kurgu Kulübü, bilim kurgu alanında çok geniş yelpazeli bir fikir ve paylaşım platformu olarak hayat bulmuştur. Edebiyattan sinemaya, televizyon dizilerinden animelere kadar; bilim kurgunun her dalına ait en güncel gelişmeleri takipçilerimizle paylaşmaya ve düzeyli bir tartışma ortamı yaratarak kolektif bir bilinç oluşturmaya çabalıyoruz. Bunun yanı sıra, bilim ve teknoloji alanındaki yenilikleri bilim kurgu süzgecinden geçirerek insanlara ulaştırmaya ve son gelişmeler ışığında bir perspektif oluşturmaya da gayret ediyoruz. Bunu yapmaktaki amacımız: Türü seven herkesi tek bir çatı altında toplayarak, kısmi bile olsa bilim kurguya destek olabilmek ve içimizdeki bilim kurgu aşkını geniş kitlelere duyurabilmektir. Doğal olarak bu süreçte hatalarımız ya da gözden kaçırdıklarımız olabilir. Ama karşılıklı iletişimle her sorunu çözebileceğimizi düşünüyoruz. Sonuçta eleştiriye açık bir platformuz ve hatalarımızla büyüyoruz. 

Eleştiri demişken, kimi zaman muhalif çıkışlarınızla da bilinen bir topluluksunuz. Bazen ciddi anlamda mevcut siyasi erki ve egemen dinsel anlayışı eleştiren paylaşımlar yaparak dikkatleri üzerinize çekiyorsunuz. Bunu neden yapıyorsunuz, amacınız ne?

Dünya’yı ele geçirmek! (Gülüşmeler) Şaka bir yana; evet, bazen bu tarz çıkışlar yaptığımız oluyor. Ancak birkaç istisna dışında, bu tutumumuzdan şikâyet eden kimseyle de karşılaşmadık. Bilim kurguyu, siyasetten ayrıştırmanın doğru olmadığı fikrindeyim. Bilim kurgu temelde bir hayal kurma işidir ve hayal kurmak aynı zamanda gerçekliği de kurmak demektir. Hayal kurmanın gerçeklerden kaçmak olduğunu söyleyen, dahası hayal kurmayı gülünç ve çocukça bir çaba olarak niteleyenler, sadece kendilerini ve bizleri yanıltmakla kalmıyor; aynı zamanda hâlihazırda 'gerçek' olarak kabul edilen bir düzeni; yani bugünkü eşitsizlikleri, adaletsizlikleri, baskıcı yapıları, militarist kurumları ve ırkçı yaklaşımları değişmez tek seçenek olarak dayatan ve aksini düşünmenin önünü tıkayan tahakkümcü bir söylemin savunuculuğunu da yapıyorlar. Ben hayal kurmanın önemli olduğunu ve hatta bunun politik bir yönü bulunduğunu da düşünüyorum. Hayal kurmak, mevcut koşullardan memnun olunmadığının, başka türlü bir hayat ve dünya arzulandığının göstergesidir. Bence bu Dünya, mevcut gerçeklikten memnun olup her türlü farklılığı bastırmaya kalkışanlar ile mevcut gerçekliği kabul etmeyip başka dünyaların hayalini kuranlar arasındaki bir savaşımla biçimlenmektedir. Lois McMaster Bujold’un bir konuşmasında söylediği gibi “… Dünya yaratmak da politik bir duruştur.” Öte yandan bu muhalif tavrımızı, bazı dini konularda da açık etmekten geri durmuyoruz. Çok fazla cehalet ve çok fazla yanlış var. Birileri bunları dile getirmeli diye düşünüyorum. Bilim kurgu da bize gerekli alt zemini ve imkânları sağlıyor. Bunlar elimizde mevcutken neden bir kenara sinip susalım ki? Ayrıca bilim kurgunun uyarıcı bir tavrı da var. Unutmayalım ki her distopya aynı zamanda bir bilim kurgudur.

Kökleri oldukça eskiye uzanan bu oluşumu yasal bir zemine oturtma çabalarınız olduğunu biliyoruz. Son durum nedir?

Hareket içerisinde yer alan genç arkadaşlarımızın, İstanbul Üniversitesi bünyesinde resmi bir Bilim kurgu Kulübü kurma çabaları kayda değer bir noktaya gelmiş durumda. Aslına bakarsanız bu aşamaya gelmiş olmak bile büyük başarı diye düşünüyorum. Özellikle son dönemde, İstanbul Üniversitesinde bir öğrenci kulübü kurmak oldukça zorlaştı. Rektörlük ile ÖKM arasında mekik dokuduklarını söyleyebilirim. Özellikle bu noktada Hande Taşkın Hanımefendi’nin uğraşları takdire şayan. Her şeye rağmen pes etmemeye kararlıyız. Çünkü bu sayede çok daha geniş bir hareket alanına sahip olacağımızı ve çok daha tatminkâr işlere imza atacağımızı düşünüyorum.

Daha da önemlisi yasal bir kimliğe sahip olacağız. Bu kimliği kullanarak daha önce açmayı başaramadığımız bazı kapıları da açabileceğiz. Örneğin, tüm dünyada okunan birkaç yabancı bilim kurgu yazarını ülkemize getirmek ve geniş katılımlı bir etkinlik düzenlemek gibi projelerimiz var. 

Tüm Reklamları Kapat

Bilim kurgu Kulübü olarak ne tür etkinlikler yapıyorsunuz ve ileride neler yapmayı planlıyorsunuz?

Son olarak öncülüğünü Sezer Erkin Ergin’in yaptığı ODTÜ Bilim kurgu Topluluğu ile Ankara’da bir tanışma toplantısı düzenledik. Bu toplantının her iki taraf için de doyurucu geçtiği kanaatindeyim. Zaten Sezer Erkin Ergin gibi bir isimle yan yana gelmek ve kendisiyle sohbet edebilme şansı yakalamak bile bizim açımızdan önemliydi. Çünkü kendisi Türkiye’nin ilk bilim kurgu dergisi olan Anteres’in üreticisidir. Günümüz nesli, 70’lerin başında çıkan bu dergiyi pek bilmez; ancak Antares Dergisi, ülkemizdeki bilim kurgu yolculuğunda bir kilometre taşıdır. Bunun dışında tüm büyük kentlerimizde tanışma toplantıları düzenlemek ve buralardaki bilim kurguseverlerle güç birliği yapmak istiyoruz. Türkiye’de bilim kurguya yönelik artan bir merak ve hayranlık olduğunu gözlemlemek mümkün. İnsanlar, kendileriyle aynı kitapları okuyan, aynı filmleri izleyen; kısacası aynı şeye gönül veren başka insanlarla tanışmak için can atıyorlar. Bilim kurgu Kulübü olarak, onların bir araya gelmesini sağlayabilirsek ne mutlu bize. Ayrıca kısa bilim kurgu öykülerini bizimle paylaşan çok sayıda insan oldu. Bu öykülerden oluşan birkaç kitap yayımlamayı ve yine aylık bir bilim kurgu dergisi çıkarmayı planlıyoruz. Yaklaşık bir yıl önce bir mektup arkadaşlığı kampanyası da başlatmıştık. Oldukça ses getiren ve ilgi gören bir kampanya oldu. Bilim kurguseverleri birbirleriyle mektup arkadaşı yaptık. Hala düzenli olarak mektuplaşan çok sayıda insan var. Hatta bu sayede bir çiftin evlenmesine de vesile olduk ve bu bizi hem şaşırttı hem de çok sevindirdi. Kısacası kafamızda olan ve hayata geçirilmeyi bekleyen pek çok proje var. 

Dilerseniz biraz da kitaplardan ve filmlerden söz edelim. Acaba en son hangi filmi izlediniz ve hangi kitabı okudunuz? Şu an bu röportajı okuyanlara hangi eserleri önerirsiniz? 

2014 yılı bilim kurgu sineması açısından epeyce hareketli geçti diyebilirim. Interstellar, Automata, X-Men: Days of Future Past, Guardians of the Galaxy, Captain America: The Winter Soldier, Godzilla, Edge of Tomorrow, Dawn of the Planet of the Apes, Divergent, Lucy, Transformers: Age of Extinction, RoboCop, Transcendence, The Maze Runner, The Giver, Predestination, The Signal gibi filmler, bilim kurgu türünde bu yılın öne çıkan yapımları. Özellikle Interstellar’ın yarattığı etki hala devam ediyor. Ancak Automata’nın da başarılı bir film olduğunu düşünüyorum. Özellikle yapay zekâ konusunda verdiği mesajları ve alt metinleri son derece ilgi uyandırıcı. En son izlediğim filmse: Predestination. Türü seven herkesin bir fırsatını bulduğunda mutlaka izlemesini öneririm. Edebiyata gelecek olursak, en son Orson Scott Card’ın “Ender’s Game” serisini bitirdim. Hatırlayacağınız gibi serinin ilk kitabı, 2013 yılında yönetmen Gavin Hood tarafından beyaz perdeye de aktarılmıştı. Şu an herhangi bir kitap okumuyorum. Gözlerimi kısa bir süreliğine dinlendirmek istedim. Ancak Andy Weir’in “Marslı” isimli kitabını okuma listemin başına aldığımı söylemeliyim. İlk fırsatta okumayı planlıyorum. Tüm bunların ötesinde özellikle Isaac Asimov, Jules Verne, H.G. Wels, Stanislaw Lem, Arthur C. Clarke, Ursula K. Le Guin, Robert A. Heinlein, Philip K. Dick, Strugatsky Kardeşler, Frank Herbert, Ray Bradbury, Douglas Adams,William Gibson, Alfred Bester, Larry Niven gibi ustaların hemen hemen yazdıkları her şeyden büyük keyif alan biriyim. Hatta Asimov’un Vakıf Serisi, hayatıma ve kişiliğime yön vermiş bir eserdir. Düşünme yeteneğine sahip her canlıya şiddetle tavsiye ederim. 

Her ne kadar dünyanın gelişmiş coğrafyalarında böyle bir şeyle karşılaşmasak da, Türkiye’de bilim kurguya yönelik katı bir ön yargı var. Bu ön yargının ne zaman ve ne şekilde son bulacağını düşünüyorsunuz?

Ülkemizde çok büyük bir genç nüfus var. Bu genç nüfusun, eski nesillere oranla daha eğitimli ve bilime karşı çok daha ilgili olduğunu düşünüyorum. Evet, belki evlerimizde tüm aile bireylerinin televizyon karşısına geçip bilim kurgu filmi izlediği söylenemez. Hatta çoğumuz, bir televizyon kanalında bilim-kurgu filmi başlayınca hemen kanal değiştiren ebeveynlere sahibiz; ama bunun zamanla değişeceği fikrindeyim. Tabi önce televizyon kanallarımızı örümcek ağı gibi sarmış, içi boş dizilerden kurtulmamız gerekiyor. Sanırım bu durum, siyasi erkin ve onun kontrolündeki görsel medyanın da işine geliyor. Çünkü bu diziler, aynı zamanda iyi birer uyuşturucu görevi üstleniyorlar. Düşünen, soran, sorgulayan bir tür olarak bilim kurgunun gelişmesi ve yaygınlaşması pek de isteyecekleri bir durum olmasa gerek. Her fırsatta belirttiğim gibi, bilim kurgu bilimin itici gücüdür. Aynı zamanda sınırlarımızı zorlayan, düşündüren ve bize “acaba” dedirten hep bilim kurgu olmuştur. Ciddiyetle üretilmiş her bilim kurgu eseri, adeta bilimin geleceğini bugüne taşır. Örneğin: Yer çekiminden kurtulmanın mümkün olamayacağı söylenen bir çağda Jules Verne, Ay'a yolculuğu; yapay zekanın ciddiye bile alınmadığı bir dönemde Isaac Asimov, kendi değer yargılarına sahip karmaşık robotları; güvenlik kamerasının dahi olmadığı bir zamanda George Orwell, insanların her an gözetim altında yaşadığı bir geleceği; sanal gerçeklik terimini bilen insan bulmanın bile zor olduğu bir zamanda William Gibson, hacker'ları; radyo yayınlarının ancak 10-20 millik mesafelerle sınırlı olduğu bir dönemde Arthur C. Clarke, yörüngeye yerleştirilecek uydular ile tüm dünyaya yayın yapılabileceğini hayal ediyordu... Ve bu saydıklarım basit birkaç örnekten ibaret. Çünkü bilim kurgunun sonsuz evreninde neyle karşılaşacağınızı asla bilemezsiniz. Çoğu insan bilim kurguyu çılgınca buluyor. İşin ilginç tarafı bilim kurgu gerçekten de çılgıncadır. Önemli olan, içinde bulunduğumuz koşulların katı duvarlarını aşıp ardına bakabilmek. Bugün hepimiz, çılgınca şeyler hayal eden bu koca çılgınlara çok şey borçluyuz...

Zaman ayırıp sorularımızı içtenlikle yanıtladığınız için teşekkür ederiz. Son olarak söylemek istediğiniz bir şey var mı?

Asıl ben size teşekkür ederim. O halde bu güzel röportajı, Büyük Usta Isaac Asimov’un çok sevdiğim bir sözüyle bitirelim:

Bilim kurgu, at gözlüğü takmış eleştirmenlere ve günümüz düşünürlerine önemsiz geliyor olabilir. Fakat bilim kurgu, kurtuluşumuzda hayati önem taşır. Tabii eğer bir gün kurtulacaksak!
Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Evrim Ağacı Röportajları Yazı Dizisi

Bu yazı, Evrim Ağacı Röportajları yazı dizisinin 5. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Mühendislik, Biyoloji ve Evrimsel Robotik Röportajı (Çağrı Mert Bakırcı)" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
3
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 1
  • Tebrikler! 1
  • Bilim Budur! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Umut Verici! 1
  • Merak Uyandırıcı! 1
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2023 13:01:00 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/135

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Akış
İçerikler
Sosyal
Gündem
Fare
Deniz
Yapay Zeka
Eşeyli Üreme
Skeptisizm
Metal
Homo Sapiens
Kimya Tarihi
Sars-Cov-2 (Covid19 Koronavirüs Salgını)
Charles Darwin
Hafıza
Koruma
Böcek
Köpek
Kan Hastalıkları
Uyku
Toplumsal Cinsiyet
Hominid
Karanlık Enerji
Dışkı
Elementler
Şeker
Coğrafya
Aşılar
Kurt
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
E. Ağacı. Bilimkurgu, Bilim ve Yaşam Röportajı (Bilimkurgu Kulübü). (19 Eylül 2014). Alındığı Tarih: 29 Mart 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/135
Ağacı, E. (2014, September 19). Bilimkurgu, Bilim ve Yaşam Röportajı (Bilimkurgu Kulübü). Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2023. from https://evrimagaci.org/s/135
E. Ağacı. “Bilimkurgu, Bilim ve Yaşam Röportajı (Bilimkurgu Kulübü).” Edited by Evrim Ağacı. Evrim Ağacı, 19 Sep. 2014, https://evrimagaci.org/s/135.
Ağacı, Evrim. “Bilimkurgu, Bilim ve Yaşam Röportajı (Bilimkurgu Kulübü).” Edited by Evrim Ağacı. Evrim Ağacı, September 19, 2014. https://evrimagaci.org/s/135.

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close
Geri Bildirim Gönder
Paylaş
Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'ndaki reklamları, bütçenize uygun bir şekilde, kendi seçtiğiniz bir süre boyunca kapatabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, kaç ay boyunca kapatmak istediğinizi aşağıdaki kutuya girip tek seferlik ödemenizi tamamlamak:

10₺/ay
x
ay
= 30
3 Aylık Reklamsız Deneyimi Başlat
Evrim Ağacı'nda ücretsiz üyelik oluşturan ve sitemizi üye girişi yaparak kullanan kullanıcılarımızdaki reklamların %50 daha az olduğunu, Kreosus/Patreon/YouTube destekçilerimizinse sitemizi tamamen reklamsız kullanabildiğini biliyor muydunuz? Size uygun seçeneği aşağıdan seçebilirsiniz:
Evrim Ağacı Destekçilerine Katıl
Zaten Kreosus/Patreon/Youtube Destekçisiyim
Reklamsız Deneyim
Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Devamını Oku
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara
Moderatöre Bildir

Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya size sunulan (oylama gibi) diğer araçlar ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.

Kural İhlali Seç
Öncül Ekle
Sonuç Ekle
Mantık Hatası Seç
Kural İhlali Seç
Soru Sor
Aşağıdaki "Soru" kutusunu sadece soru sormak için kullanınız. Bu kutuya soru formatında olmayan hiçbir cümle girmeyiniz. Sorunuzla ilgili ek bilgiler vermek isterseniz, "Açıklama" kısmına girebilirsiniz. Soru kısmının soru cümlesi haricindeki kullanımları sorunuzun silinmesine ve UP kaybetmenize neden olabilir.
Görsel Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, aklınıza takılan soruları sorabilmeniz ve diğerlerinin sorularını yanıtlayabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Gerçekten soru sorun, imâdan ve yüklü sorulardan kaçının.
Sorularınızın amacı nesnel olarak gerçeği öğrenmek veya fikir almak olmalıdır. Şahsi kanaatinizle ilgili mesaj vermek için kullanmayın; yüklü soru sormayın.
2
Bilim kimliğinizi kullanın.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla sorular ve cevaplar, bilimsel perspektifi yansıtmalıdır. Geçerli bilimsel kaynaklarla doğrulanamayan bilgiler veya reklamlar silinebilir.
3
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Sahtebilimi desteklemek yasaktır.
Sahtebilim kategorisi altında konuyla ilgili sorular sorabilirsiniz; ancak bilimsel geçerliliği bulunmayan sahtebilim konularını destekleyen sorular veya cevaplar paylaşmayın.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Soru Ara
Aradığınız soruyu bulamadıysanız buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Alıntı Ekle
Eser Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi. Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Sözlerinizi tırnak (") içine almayın.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Tavsiye Et
Aşağıdaki kutuya, [ESER ADI] isimli [KİTABI/FİLMİ] neden tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri [OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform; okuduğunuz kitaplara, izlediğiniz filmlere/belgesellere veya takip ettiğiniz YouTube kanallarına yönelik tavsiylerinizi ve/veya yapıcı eleştirel fikirlerinizi girebilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Önceliğimiz pozitif tavsiyelerdir.
Bu platformu, beğenmediğiniz eserleri yermek için değil, beğendiğiniz eserleri başkalarına tanıtmak için kullanmaya öncelik veriniz. Sadece negatif girdileri olduğu tespit edilenler platformdan geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
2
Tavsiyenizin içeriği sadece negatif olamaz.
Tavsiye yazdığınız eserleri olabildiğince objektif bir gözlükle anlatmanız beklenmektedir. Dolayısıyla bir eseri beğenmediyseniz bile, tavsiyenizde eserin pozitif taraflarından da bahsetmeniz gerekmektedir.
3
Negatif eleştiriler yapıcı olmak zorundadır.
Eğer tavsiyenizin ana tonu negatif olacaksa, tüm eleştirileriniz yapıcı nitelikte olmak zorundadır. Yapıcı bir tarafı olmayan veya tamamen yıkıcı içerikte olan eleştiriler silinebilir ve yazarlar geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
4
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Eser Ara
Aradığınız eseri bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.
Tür Ekle
Üst Takson Seç
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, yaşamış ve yaşayan bütün türleri filogenetik olarak sınıflandırdığımız ve tanıttığımız Yaşam Ağacı projemize, henüz girilmemiş taksonları girebilmeniz için geliştirdiğimiz bir platformdur. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Takson adlarını doğru yazdığınızdan emin olun.
Taksonların sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Latince tür adlarında, cins adının ilk harfi büyük, diğer bütün harfler küçük olmalıdır (Örn: Canis lupus domesticus). Türkçe adlarda da sadece ilk harf büyük yazılmalıdır (Örn: Evcil köpek).
2
Taksonlar arası bağlantıları doğru girin.
Girdiğiniz taksonun üst taksonunu girmeniz zorunludur. Eğer üst takson yoksa, mümkün olduğunca öncelikle üst taksonları girmeye çalışın; sonrasında daha alt taksonları girin.
3
Birden fazla kaynaktan kontrol edin.
Mümkün olduğunca ezbere iş yapmayın, girdiğiniz taksonların isimlerinin birden fazla kaynaktan kontrol edin. Alternatif (sinonim) takson adlarını girmeyi unutmayın.
4
Tekrara düşmeyin.
Aynı taksonu birden fazla defa girmediğinizden emin olun. Otomatik tamamlama sistemimiz size bu konuda yardımcı olacaktır.
5
Mümkünse, takson tanıtım yazısı (Taksonomi yazısı) girin.
Bu araç sadece taksonları sisteme girmek için geliştirilmiştir. Dolayısıyla taksonlara ait minimal bilgiye yer vermektedir. Evrim Ağacı olarak amacımız, taksonlara dair detaylı girdilerle bu projeyi zenginleştirmektir. Girdiğiniz türü daha kapsamlı tanıtmak için Taksonomi yazısı girin.
Gönder
Tür Gözlemi Ekle
Tür Seç
Fotoğraf Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, bizzat gözlediğiniz türlerin fotoğraflarını paylaşabilmeniz için geliştirilmiştir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Net ve anlaşılır görseller yükleyin.
Her zaman bir türü kusursuz netlikte fotoğraflamanız mümkün olmayabilir; ancak buraya yüklediğiniz fotoğraflardaki türlerin özellikle de vücut deseni gibi özelliklerinin rahatlıkla ayırt edilecek kadar net olması gerekmektedir.
2
Özgün olun, telif ihlali yapmayın.
Yüklediğiniz fotoğrafların telif hakları size ait olmalıdır. Başkası tarafından çekilen fotoğrafları yükleyemezsiniz. Wikimedia gibi açık kaynak organizasyonlarda yayınlanan telifsiz fotoğrafları yükleyebilirsiniz.
3
Paylaştığınız fotoğrafların telif hakkını isteyemezsiniz.
Yüklediğiniz fotoğraflar tamamen halka açık bir şekilde, sınırsız ve süresiz kullanım izniyle paylaşılacaktır. Bu fotoğraflar nedeniyle Evrim Ağacı’ndan telif veya ödeme talep etmeniz mümkün olmayacaktır. Kendi fotoğraflarınızı başka yerlerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
4
Etik kurallarına uyun.
Yüklediğiniz fotoğrafların uygunsuz olmadığından ve başkalarının haklarını ihlâl etmediğinden emin olun.
5
Takson teşhisini doğru yapın.
Yaptığınız gözlemler, spesifik taksonlarla ilişkilendirilmektedir. Takson teşhisini doğru yapmanız beklenmektedir. Taksonu bilemediğinizde, olabildiğince genel bir taksonla ilişkilendirin; örneğin türü bilmiyorsanız cins ile, cinsi bilmiyorsanız aile ile, aileyi bilmiyorsanız takım ile, vs.
Gönder
Tür Ara
Aradığınız türü bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.