Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Bilim İnsanları Ölü Bir Domuz Beynini Yaklaşık Bir Saat Sonra Yeniden Canlandırdı!

4 dakika
631
Bilim İnsanları Ölü Bir Domuz Beynini Yaklaşık Bir Saat Sonra Yeniden Canlandırdı! Science Alert
Tüm Reklamları Kapat

19 Eylül 2024 tarihli EMBO Molecular Medicine dergisinde yayımlanan bir çalışmada, araştırmacılar ölü bir domuz beynindeki aktiviteyi, ölümden yaklaşık bir saat sonra yeniden canlandırmayı başardı.[1] Çin'de yapılan bu çalışma, beyin fonksiyonlarının saatler boyunca korunabilmesini sağladı ve ani kalp durması sonrası beyin fonksiyonlarının nasıl geri kazandırılabileceği konusunda önemli bir ilerleme sundu. Bu buluş, doktorların ani kalp durması sonrası başarılı canlandırma için gereken kısa zaman aralığını genişletebileceğini gösteriyor.

Peki, bu nasıl başarıldı? Anahtar unsur, vücudun kanı temizleme işlevine sahip hayati organlardan biri olan karaciğerin beyni yeniden canlandırma işlemine dahil edilmesiydi. Karaciğer, bu süreçte önemli bir rol oynayarak beyindeki elektriksel aktivitenin yeniden başlamasına katkıda bulundu.

Ani Kalp Durması ve İskemi

Ani kalp durması (AKD), vücutta ani ve dramatik sonuçlara yol açan ciddi bir tıbbi acil durumdur. Kalbin aniden durması, vücuda oksijen açısından zengin kan pompalama yeteneğini kaybetmesine neden olur ve bunun sonucunda hayati organlar oksijensiz kalır. Bu süreçte, oksijen ve besinlerle beslenmeyen dokularda ve organlarda "iskemi" adı verilen bir duruma yol açar. Özellikle beyin oksijen eksikliğine karşı çok hassas bir organdır ve kalp durmasından sonraki ilk birkaç dakika içinde geri döndürülemez hasarlar meydana gelebilir. Beyin dokusundaki bu hasarlar, hipoksi (oksijen yetersizliği) ve iskemi ile birleştiğinde birkaç dakika içinde bilinç kaybı ve nörolojik hasara yol açabilir.[2]

Tüm Reklamları Kapat

Ani kalp durması sonrası hayatta kalmak, hızlı ve doğru tıbbi müdahaleye bağlıdır. Bu müdahaleler, temel yaşam desteği (BLS) ve ileri yaşam desteği (ALS) yöntemlerini içerir. En önemli adımlar, kalp masajı olarak bilinen kardiyopulmoner resüsitasyon (CPR) ve defibrilatörle kalbe elektrik şoku vererek normal ritmi geri getirmektir. Ancak bu müdahalelerin başarılı olabilmesi için sadece kalbin çalışması değil, aynı zamanda beynin ve diğer organların oksijen eksikliğinden kaynaklanan hasarlarını da en aza indirmek gereklidir.

İskemi, beyin gibi kritik organlarda birkaç dakika içinde geri döndürülemez hasarlara neden olabileceğinden ani kalp durması sonrası müdahale penceresi oldukça kısadır.[3] Bilim insanları, çoklu organ iskemisinin beyin iyileşmesi üzerindeki etkilerini bilseler de bu organların spesifik rollerini henüz tam olarak aydınlatamamışlardır.

Domuzlar Üzerindeki Çalışma

Bu bağlamda, ani kalp durması sonrası iskeminin etkilerini anlamak ve organların bu süreçteki rollerini aydınlatmak amacıyla Sun Yat-Sen Üniversitesi'nden Dr. Xiaoshun He ve ekibi, domuz modelleri kullanarak dikkat çekici deneyler gerçekleştirdi. Araştırmalarında özellikle karaciğerin beyin iskemisi üzerindeki etkilerini incelemeye odaklandılar. Çünkü kalp durması gibi durumlar, çoklu organ iskemisine yol açarak sadece beyinde değil aynı zamanda karaciğer, böbrek gibi diğer hayati organlarda da oksijen yetersizliğine neden olabilir.

Görselde üç farklı gruba uygulanan iskemi (kan akışının kesilmesi) seviyelerini gösteren bir çalışma yer alıyor. Sham kontrol grubunu temsil ediyor. BWI-30 ise beyin iskemi olan grup. BLWI-30 ise beyin-karaciğer iskemi olan grubu temsil ediyor. "30" sayısı ise bahsi geçen gruplarda, 30 dakikalık bir süre boyunca belirli atardamarlarda (örneğin, subklavyan, torasik veya brakiyosefalik arterlerde) tıkanma veya kesinti uygulanmış olduğunun ifadesi.
Görselde üç farklı gruba uygulanan iskemi (kan akışının kesilmesi) seviyelerini gösteren bir çalışma yer alıyor. Sham kontrol grubunu temsil ediyor. BWI-30 ise beyin iskemi olan grup. BLWI-30 ise beyin-karaciğer iskemi olan grubu temsil ediyor. "30" sayısı ise bahsi geçen gruplarda, 30 dakikalık bir süre boyunca belirli atardamarlarda (örneğin, subklavyan, torasik veya brakiyosefalik arterlerde) tıkanma veya kesinti uygulanmış olduğunun ifadesi.
Science Alert

Yapılan deneylerde domuzlar kullanıldı ve bu domuzlar üç gruba ayrıldı. İlk grupta, hem beyin hem de karaciğere iskemi uygulanarak her iki organın oksijen yetersizliği yaşaması sağlandı. İkinci grupta ise sadece beyin iskemisi oluşturuldu; bu, karaciğerin normal şekilde çalışmaya devam ettiği bir durumu simüle etmek için yapıldı. Kontrol grubundaki domuzlar ise herhangi bir iskemiye maruz kalmadı. Araştırmanın sonuçları oldukça çarpıcıydı: Karaciğer iskemisi yaşamayan ikinci gruptaki domuzlarda beyin hasarının karaciğer iskemisi yaşayan birinci gruptan belirgin şekilde daha az olduğu gözlemlendi. Bu durum karaciğerin beynin iyileşmesi üzerindeki etkisinin düşündüğümüzden çok daha büyük olabileceğini gösterdi.

Tüm Reklamları Kapat

Beyin Canlandırma Çalışmaları

Bu bulgular karaciğerin merkezi rolünü aydınlatmak açısından önemli bir adım olsa da, araştırma ekibi burada durmadı. Çalışmanın bir sonraki aşamasında araştırmacılar daha da ileri giderek yerinden çıkarılmış bir domuz beynini yapay bir hayat destek sistemi ile yeniden canlandırmayı denediler. Bu deneylerin amacı, insanların tedavisinde şu an için doğrudan uygulanabilir olmasa da, kalp durması sonrası beyin fonksiyonlarını geri kazandırmada kritik zaman dilimlerini anlamak ve hangi koşullar altında beyin hasarının sınırlandırılabileceğini keşfetmekti.

Bu süreçte, araştırmacılar "karaciğer destekli normotermik beyin perfüzyonu" adı verilen bir teknik geliştirdiler. Bu teknik, beyin perfüzyonunda (yani kan akışının tekrar sağlanmasında) karaciğerin rolünü araştırmayı amaçlıyordu. Deneylerde, yapay kalp ve akciğerlerden oluşan bir sistem kurulmuştu ve bu sisteme sağlam bir karaciğer entegre edildi. Farklı gecikmeler ile yapılan bu deneylerde, beyinler ölümlerinden 50 dakika sonrası gibi kritik bir zaman diliminde sisteme bağlandığında, elektriksel aktivitenin yeniden başladığı ve altı saat boyunca devam ettiği gözlemlendi.

Daha dikkat çekici olan bulgulardan biri, oksijensiz geçen 60 dakikalık uzun bir sürenin ardından bile beyin aktivitesinin geri dönebilmesiydi. Ancak bu aktivite sadece üç saat sürdü.

Sonuç

Sonuç itibarıyla, sağlıklı bir karaciğerin varlığında beynin oksijen yetersizliğine bağlı olarak daha az hasar gördüğü ve nörolojik iyileşme sürecinde karaciğerin kritik bir rol oynayabileceği anlaşıldı. Yani beynin hayatta kalması ve fonksiyonlarını yeniden kazanabilmesi için yalnızca hızlı müdahale değil, aynı zamanda sağlıklı bir karaciğerin de bu süreçte destekleyici bir rol oynaması gerekiyor. Bu bulgular, gelecekte beyin hasarını önlemeye yönelik yeni tedavi stratejilerinin geliştirilmesine ve birçok insanın hayatının kurtulmasına katkı sağlayabilir.[4]

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
25
3
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

Feragatname: Evrim Ağacı, doğrudan üniversiteler, akademik dergiler veya resmi bilim kurumları tarafından yayınlanan bu basın açıklamalarını temel editöryal düzenlemeden geçirmektedir; ancak açıklamaların isabetliliğinden sorumlu değildir. Basın açıklaması konusundaki sorularınızı aşağıdaki medya irtibat kişisine yöneltebilirsiniz.

Medya İrtibat

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 5
  • Tebrikler! 3
  • İnanılmaz 2
  • Bilim Budur! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 0
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 11/11/2024 07:24:38 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/18835

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Yapay Seçilim
Hava
Makine
Öğrenme Teorileri
Basınç
Etoloji
Orman
Gıda Güvenliği
Gerçek
İletişim
Kan
Epistemik
Normal Doğum
Şizofreni
Gelişim
Köpekbalığı
Ölçüm
Google
Görüş
Şempanzeler
Coğrafya
Kuyrukluyıldız
Kara Delik
Hayvan Davranışları
Felsefe
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
A. K. Selçukoğlu, et al. Bilim İnsanları Ölü Bir Domuz Beynini Yaklaşık Bir Saat Sonra Yeniden Canlandırdı!. (25 Ekim 2024). Alındığı Tarih: 11 Kasım 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/18835
Selçukoğlu, A. K., Alparslan, E. (2024, October 25). Bilim İnsanları Ölü Bir Domuz Beynini Yaklaşık Bir Saat Sonra Yeniden Canlandırdı!. Evrim Ağacı. Retrieved November 11, 2024. from https://evrimagaci.org/s/18835
A. K. Selçukoğlu, et al. “Bilim İnsanları Ölü Bir Domuz Beynini Yaklaşık Bir Saat Sonra Yeniden Canlandırdı!.” Edited by Eda Alparslan. Evrim Ağacı, 25 Oct. 2024, https://evrimagaci.org/s/18835.
Selçukoğlu, Alper Kaan. Alparslan, Eda. “Bilim İnsanları Ölü Bir Domuz Beynini Yaklaşık Bir Saat Sonra Yeniden Canlandırdı!.” Edited by Eda Alparslan. Evrim Ağacı, October 25, 2024. https://evrimagaci.org/s/18835.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close