Bebekler Yürümeden Önce Dans Ediyor!

Çocuklar, daha yürüyemeden veya konuşamadan önce dans eder. Çoğu çocuk, ilk doğum gününü kutlamadan müzik eşliğinde kollarını çırpmak ya da gövdesini sallamak gibi dans benzeri hareketler sergiler.

Şimdi araştırmacılar, bu erken dönem dansını fırsata çeviriyor ve bebeklerin bilgi birikimi ile beyin gelişimini daha iyi anlamak için kullanıyorlar. Current Directions in Psychological Science dergisinde yayımlanan bir derleme makalesi, dansın erken çocukluk döneminde nasıl geliştiğini ve bu ortaya çıkış sürecini incelemenin, işitsel algı ve müzik hafızasının gelişimine nasıl ışık tutabileceğini ele alıyor.^[1] Dans ayrıca, ebeveynler veya akranlarla sosyal bağları güçlendirebilir ve dil gecikmesi veya gelişim ihtiyaçları olan çocuklara yardımcı olabilir. Makalenin yazarlarından Toronto Scarborough Üniversitesi'nde yardımcı doçent Laura Cirelli verdiği bir röportajda şöyle diyor:

Şu anda dansın nasıl ve ne zaman ortaya çıktığını ve bunun ritim, şarkı ve diğer konular hakkındaki bilginin bir göstergesi olup olamayacağını inceleyen, gerçekten harika işler başaran küçük araştırma grupları var.

Bebekler sadece tanıdık şarkılarda daha fazla dans etmekle kalmıyor, aynı zamanda daha hızlı müziklerde daha hızlı hareket ederek küçük yaşta ritim algısına sahip olduklarını da ortaya koyuyorlar. Cirelli, yaptığı bir çalışmada, bir şarkının melodisi veya sözleri değiştirildiğinde 20 aylık bebeklerin dikkatlerinin, 11 aylık bebeklerin ise dans davranışlarının değiştiğini tespit etti. Bebeklerin bir şeyi tanıyıp tanımadığını ölçmenin en yaygın yolu bakışlarını takip etmek olsa da bu durumda dans daha hassas bir gösterge olabilir. Cirelli dans hakkında şu vurguyu yapıyor:

Dans, bir bebeğin bilgisi hakkında bize ipucu veren bir araç olabilir.

Dansın neden ve nasıl bu kadar erken geliştiği hâlâ bilinmiyor. Bir fikir, beyindeki işitme ve hareket bölgeleri arasındaki bağlantılardan kaynaklandığı yönünde. Konuşma gelişimi için çok önemli bir süreç olan bu bağlantılar kurulurken dans da eş zamanlı olarak gelişiyor olabilir. Cirelli varsayımını şu şekilde ifade ediyor:

Belki de dans, beynimizin çalışma şekli nedeniyle ortaya çıkıyordur.

Yetişkinler müzik dinlediğinde, motor sistemler ritmi takip eder ve bir sonraki ritmin zamanlaması hakkında tahminlerde bulunmaya yardımcı olur. Cirelli şöyle devam ediyor:

Bebekken bile ritimli müzik dinlediğimizde motor sistemlerimiz ritmin akışına kapılır. Dans ise bunun bir tür yan ürünü olarak ortaya çıkar.

Öte yandan dans öğrenilmiş ya da teşvik edilmiş de olabilir. Emme veya kol çırpma gibi tekrarlayıcı hareketler bebeklerde yaygın olan davranışlardır, ancak müzik çalarken bu hareketler ortaya çıktığında ebeveynlerin duyduğu mutluluk bu davranışları pekiştirebilir.

Ayrıca bebekler, daha önce el çırpma gibi davranışlarda gözlendiği gibi ebeveynlerinin hareketlerini taklit ediyor olabilirler. Bebeklerin ne zaman dans etmeye başladıkları ve ne kadar dans ettikleri büyük ölçüde değişkenlik gösterir. Bu bireysel farklılıkların, farklı teşvik ve maruz kalma düzeylerinden kaynaklanıyor olabileceği düşünülüyor.

Örneğin, Brezilyalı ve Alman okul öncesi çocukları üzerinde yapılan bir çalışma, Brezilyalı çocukların Alman çocuklara göre ritme ayak uydurma konusunda daha başarılı olduklarını tespit etti.^[2] Yazarlar, bu farkı dansın kültürün büyük bir parçası olduğu Brezilyalı nüfusa bağlıyor. Hem doğa hem de yetiştirilme tarzı rol oynuyor olması muhtemel. Cirelli şu şekilde ifade ediyor:

Bunların birbirine karşıt şeyler olduğunu düşünmüyorum. Kesinlikle bir etkileşim söz konusu.

Dans en azından kısmen öğreniliyorsa, ebeveynler ve bakıcılar bunu teşvik edip etmemeyi düşünebilir. Cirelli şöyle diyor:

Ebeveynler dans etmek onların tarzı değilse suçlu hissetmemeli. Ama denemek isterlerse, evde bir dans partisi düzenlemek bağ kurmanın gerçekten eğlenceli ve aktif bir yolu.

Cirelli'nin çalışmaları, bir ebeveyn yeni yürümeye başlayan çocuğuyla senkronize hareket ettiğinde, çocuğun ebeveynine kendini daha bağlı hissettiğini ve bir görevi tamamlarken ebeveynine yardım etmeye daha istekli olduğunu gösteriyor. Daha büyük çocuklar ve yetişkinler üzerinde yapılan araştırmalar da birlikte hareket etmenin aradaki bağı güçlendirdiğini ortaya koyuyor. Cirelli, dansın çeşitli gelişimsel ihtiyaçları olan çocukları desteklemede özellikle faydalı olabileceğini belirtiyor:

Dans, yeni bir göreve geçişe yardımcı olmak, duyguları düzenlemek veya bağ kurmak için eğlenceli bir durum yaratmak amacıyla bir araç olarak kullanılabilir.

Müzik eşliğinde hareket etmek, dil gecikmesi olan çocuklara da yardımcı olabilir. Örneğin araştırmalar, müzikal bir ritme ayak uydurmada daha başarılı olan çocukların dil bilgisi becerilerinin de daha iyi olduğunu ve 7 aylıkken daha ritmik hareket eden bebeklerin 20 aylıkken daha geniş bir kelime dağarcığına sahip olduğunu gösteriyor.^{[3], [4]} Zor bir an yaşayan herhangi bir ebeveyn için müziği açıp dans etmeye başlamak bir can simidi olabilir. Şarkı ve dans, hem ebeveyn hem de çocuk için sıkıntıyı hafifletebilir ve bu müzikal araçlar ebeveynliğin en önemli araçlarından biri olabilir. Cirelli sözlerini şöyle tamamlıyor:

O esnada bu durum, ebeveynliği biraz daha kolay hâle getirir ve aradaki bağı biraz daha güçlendirir. Bunun da önemli sonuçları olacaktır.