Basit Bir Kan Testi ile Kanseri Öngörmek Mümkün Olabilir!

Yeni bir kanser testi, erken aşamada yapılan uygulanabilirlik çalışmasında umut verici sonuçlar verdi. Çalışmalar, basit bir kan testiyle son derece doğru kanser taramaları yapabileceğimiz bir geleceğin önünü açıyor olabilir! Tümörlerin yayıldığı DNA parçaları için kan taramasını içeren teknoloji, "Sıvı Biyopsi" olarak da adlandırılıyor. Bu sonuçlar, bizi kanser teşhisinde yeni başarılar elde etmeye bir adım daha yaklaştırıyor.

Şu anda kanseri belirlemeye yönelik en iyi yöntemimiz, laboratuvar analizi için tümör dokusu üzerinden küçük bir parçanın kesilmesi anlamına gelen biyopsidir. Ancak biyopsiler genellikle ağrılıdır ve tümör dokusunun yayılmasına sebep olur. Ayrıca bir şeyleri kesmek için zaten bir tümörünüzün olması veya tümör şüphenizin olması gerekmektedir. Bu yüzden, bilim insanları daha erken teşhis ortaya koyma umudu ile herhangi bir cerrahi işleme gerek duymadan da aynı sonuçları verebilen bir kan testi üzerinde çalışmaktaydı.

Öte yandan, tümörler tarafından kan dolaşımına salınan DNA parçalarına odaklanıldığında, kan tahlili ile kanseri teşhis etmek mümkündür. Bu parçalara dolaşımdaki tümör DNA'sı (ctDNA) adı verilir. Son yıllarda, bilim insanları kanser teşhisi konulan hastalardan alınan örnekleri kullanarak dolaşımdaki tümör DNA'larını saptamanın en iyi yolu üzerinde çalışıyorlar

Amerikan Onkoloji Kliniği Topluluğu'nun (ASCO) 2017 toplantısında sunulan en son çalışmada, bilim insanlarının dolaşımdaki tümör DNA'larını tararken ulaşabilecekleri sonuçlar paylaşıldı. Memorial Sloan Kettering merkezinde bir araştırmacı olan Pedram Revazi, konu hakkında şunları söylüyor:

Bulgularımız, yüksek yoğunlukta dolaşımdaki tümor DNA diziliminin mümkün olduğunu ve potansiyel olarak tümör dokusu örneklerine ihtiyaç duymadan klinik karar verme için çok değerli bilgiler sağlayabileceğini göstermektedir.

Ekip, metastatik meme kanseri, akciğer kanseri ve ileri evreli prostat kanseri olan 124 hastadan alınan kan ve doku örneklerini kullandı. Elde ettikleri örnekleri 508 farklı gen mutasyonu için taradılar ve genomun belirli bölgelerini 60.000 defa inceleyerek değerlendirdiler. Uzmanlara göre bu yöntem, diğer sıralama yöntemlerinden 100 kat daha fazla veri üretiyor.

Bu yöntemin gerçekten kanda bulunan tümörü belirleyip belirleyemeyeceğini görmek adına, uzmanlar sonuçları hastaların bizzat kendi beyaz kan hücrelerinden elde edilen genetik madde ve doku örnekleriyle karşılaştırdılar. Ravazi durumu şöyle açıklıyor:

Hücresiz DNA'larla ve beyaz kan hücresi DNA'larıyla yaptığımız analizler, tümör DNA'sını saptamada çok daha fazla hassasiyet sağlıyor. Dizileme de bu nadir tümör DNA'sının parçalarını bulmamıza yardımcı oluyor.

Araştırmacılar, bu üç kanser türünün tümünde, doku örnekleri üzerinde 864 genetik değişiklik tespit ettiler ve bulguların %73'üne kan testlerinde de rastladılar. Hastaların %89'unda, kan ve tümör dokusunun en az birinde gen değişimi gözlemlendi. Sıvı biyopsilerinin daha sık uygulandığı meme kanserinde başarı oranı %97 idi.

Daha duyarlı ctDNA testlerine sahip olmanın büyük bir yararı da kanseri biyopsiyle mümkün olandan yıllar önce, tüm vücuda yayılacak zamanı olmadan tespit edebilme imkanıdır. Yeni yöntem, Jeff Bezos ve Bill Gates gibi insanlar tarafından sağlanan hayırseverlik fonu destekli, erken kanser tespitini amaçlayan şirket Grail'den araştırmacılarla geliştirildi.

Araştırmanın ortak yazarlarından birisi olan Grail'den Mark Lee, Reuters'a yaptığı açıklamada, şimdilerde şirketin bu yeni yöntemi kanser taşıyan ve taşımayan yüz binlerce kişiden veri toplamak için kullanmayı planladığını belirtti.

Sonuçlar bugüne kadar umut verici ilerlemiş olsa da bu teknolojinin rutin kontrollerde hepimizin yararlanabileceği bir erken teşhis aracı haline gelebilmesi için ekibin daha çok çalışma yapmaya ihtiyacı var. Razavi, Reuters'e yaptığı bir açıklamada, şöyle diyor:

Bu, önemli bir ilk adım. Çok çaba harcanan bu girişimin işe yaradığını gösteriyor.

Sonuçlar ASCO Yıllık Toplantısı'nda sunuldu ve Journal of Clinical Oncology'de yayınlanmak üzere kabul edildi.