BAM15 Proteini, Obeziteye Çözüm Olabilir mi?
Bilim İnsanları, ''Yağ Yakan'' Moleküllerin Obeziteyi Tedavi Edebileceğini Düşünüyor
Everyday Health
Bu haber 4 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
Obezite, Amerika'da toplumun %40'tan fazlasını [Türkiye'de toplumun %32'sini] ve dünya nüfusunun %13'ünden fazlasını etkileyen bir sağlık problemidir. Obezitenin kardiyovasküler hastalıklar, diyabet ve karaciğer yağlanması gibi kronik rahatsızlıklarla ilişkili olduğu düşünüldüğünde; tedavi edilmesi zor olan ve bir o kadar da kritik olan bir sağlık problemi olduğu daha iyi anlaşılır.
Konu ile ilgili, Virginia Tech Üniversitesi Kimya Bölümü İlaç Keşif Departmanı'ndan profesör Webster Santos şunları söylüyor:
Obezite, Amerika'daki en büyük sağlık problemidir. İnsanlar için kilo vermek ve onu korumak çok zordur. Bir diyeti uygulamak da zordur. Bu yüzden farmakolojik bir yaklaşım ya da bir ilaç, toplumdaki bütün insanlara yardımcı olabilir.
BAM15 Proteini Nedir ve Ne İşe Yarar?
Santos ve meslektaşları, BAM15 olarak adlandırılan yeni bir mitokondriyal ayrıştırma proteini tanımladılar. Bu protein farelerin artan vücut ısılarından, besin alımlarından ve kas kütlelerinden bağımsız olarak farelerin yağ kütlesini azaltıyor. Aynı zamanda bu molekül, insülin direncini de azaltıyor ve oksidatif stresin zararlı etkilerine ve enflamasyona karşı yararlı etkiler gösteriyor.
Bu buluş, 14 Mayıs 2020 tarihinde Nature Communications adlı dergide yayınlandı. Obezite ile diyabetin tedavisine yönelik umutları yeşerten buluş, özellikle alkole bağlı olmayan yağlı karaciğer hastalığı (NASH) için büyük umut vadediyor. Yağlı karaciğer hastalığının bir tipi olan bu hastalık karaciğerde yağ birikimi ve enflamasyon oluşturması ile karakterize edilir. Önümüzdeki birkaç yıl içerisinde, bu durumun Amerika'da karaciğer nakli gerektiren başlıca durum olması beklenmektedir.
ATP Nasıl Sentezlenir?
Mitokondri yaygın olarak, hücrenin ''güç merkezi'' olarak tanımlanır. Çünkü vücudun her türlü hareketi için gereken enerji molekülü ATP (adenozin trifosfat), bu organelde üretilmektedir.
ATP'nin üretilmesi için besin ögelerinin yanarak proteinlerinin serbest kalması ve mitokondri içinde bir proton-hareket gücü (PMF) oluşturulması gerekir. PMF, protonların mitokondrinin matriksi (iç kısmındaki boşluk) ile dış zarı arasındaki değişim sonucu ortaya çıkar. Bu değişim mitokondrinin dış zarındaki protonların yüksek konsantrasyonları ve matriksteki protonların düşük konsantrasyonları sayesinde, yüksekten düşüğe doğru gerçekleşir. Bu işlem sırasında protonlar ATP-sentaz enziminin içinden geçtiği zaman hücre ATP üretmiş olur.
Buluş ekibinin başındaki Santos, mitokondriyal ayrıştırma proteinleri için şunları söylüyor:
PMF'yi azaltacak her şey potansiyel olarak solunumu arttıracak demektir. Mitokondriyal ayrıştırma proteinleri mitokondriye giderek daha fazla solunum yapılmasını sağlar. Etkin bir şekilde hücre içindeki metabolizmayı değiştirir ve biz de herhangi bir egzersiz yapmadan daha fazla kalori yakmış oluruz.
Hücre Biyolojisi ile ilgili diğer içerikler ›
- Kaostan Doğan Yeni Hücre Düzeni: Yoğuşma Bölgelerinin Keşfi Sayesinde, Yaşamın Kaotik Kimyası Baştan Keşfediliyor!
- Kanser Genetiği: Tümör Baskılayıcı p53 Geni ve Bu Gendeki Mutasyonlar, Kanseri Nasıl Etkiliyor?
- Prokaryotik ve Ökaryotik Hücrelerin Karşılaştırılması: Prokaryotlar ile Ökaryotlar Arasında Ne Fark Var?
Mitokondriyal ayrıştırma proteinleri, ATP-sentaz enzimini ve PMF'yi atlayarak proton değişimini sağlar. Yani daha az kalori üretilir ve daha fazlası yakılır. Ayrıca daha önce fareler üzerinde yapılan çalışmalarda, yüksek dozlarda bile BAM15 proteininin toksik olmadığı ve beyindeki doyma merkezini etkilemediği bulundu.
Sonuç
BAM15 proteini üzerinde çalışan bilim insanları, BAM15'i sadece obezite ve NASH hastalığı üzerinde değil, oksijen birikimini azaltarak oksidatif stres üzerinde de kullanmayı amaçlıyor. Oksidatif stresin azalması bazı metabolik olaylarla birlikte yaşlanmayı da azaltabilir.
Ancak fareler üzerinde yapılan bu çalışmalar sonucunda, BAM15 tedavisinin insanlar üzerinde de başarılı olacağı anlamına gelmemektedir. En azından BAM15 proteini için bu net değildir ve insanlar üzerinde yapılacak ileri çalışmalara ihtiyaç vardır.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
10
-
4
-
2
-
2
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- Türev İçerik Kaynağı: Science Daily | Arşiv Bağlantısı
- S. J. Alexopoulos, et al. (2020). Mitochondrial Uncoupler Bam15 Reverses Diet-Induced Obesity And Insulin Resistance In Mice. Nature Communications. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/02/2025 11:32:00 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8876
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
