Avrupalılar İki Değil, En Az Üç Antik İnsan Grubunun Soyundan Geliyor!

Yer: Avrupa. Zaman: yaklaşık 7500 yıl önce. Tarım, Yakın Doğu’dan yayılmaktaydı, bu sırada da ilkel çiftçiler, on binlerce yıldır Avrupa’da yaşamakta olan avcı-toplayıcılarla iletişime geçiriyordu. Son on yıldır süregelen genetik ve arkeolojik araştırmalar, günümüzdeki Avrupalıların hemen hepsinin bu iki antik topluluğun karışımının soyundan geldiğini gösteriyordu. Ancak anlaşılıyor ki, olay bundan ibaret değil.

Harvard Tıp Okulu (Harvard Medical School – HMS) ve Almanya’daki Tübingen Üniversitesi’nden araştırmacılar, Avrupalı genetik bileşenlerine üçüncü bir atanın da katkıda bulunduğunu kanıtladı: Antik Kuzey Avrasyalılar. Görünüşe göre bu grup sadece günümüz Avrupalılarının değil, aynı zamanda 15.000 yıl önce Bering Boğazı’ndan Amerika’ya geçen insanların da DNA’sına katkıda bulunmuşlar. HMS’ten genetik profesörü ve çalışmanın kıdemli eş yazarı David Reich şöyle söylüyor:

Bu makaleden önce, Avrupa sülalesi için yapılan modeller, iki grubun bileşimi şeklindeydi. Biz, üç grup olduğunu gösterdik. Bu aynı zamanda, Avrupalılar ve Amerika Yerlileri arasındaki, yakın zaman önce keşfettiğimiz genetik bağlantıyı da açıklıyor. Aynı Antik Kuzey Avrasyalılar grubu, ikisinde de izler bırakmış.

Nature dergisinde, 18 Eylül 2014’te yayınlanan araştırmanın ekibi, başka bir şey daha keşfetti: Antik Yakın Doğulu çiftçiler ve onların soyundan gelen Avrupalıların ataları, önceden bilinmeyen çok daha eski bir soydan geliyorlar: İlkin Avrasyalılar.

Avrupalıların miraslarının gizemini ve dünyanın geri kalanıyla ilişkilerini soruşturmak için, Tübingen Üniversitesi’nden arkeoloji ve paleogenetik profesörü kıdemli eş yazar Johannes Krause ve Max Planck Tarih ve Bilim Enstitüsü’nün eş yöneticisinin de içinde olduğu araştırma ekibi, 2300’den fazla günümüz insanının ve dokuz antik insanın (İsviçre, Lüksemburg ve Almanya’dan olmak üzere) DNA’sını topladı ve diziledi. 

Antik kemiklerin sekizinin sahibinin, 8000 yıl önce tarımın gelmesinden önce yaşayan avcı-toplayıcılara; birinin de 7000 yıl önce yaşayan bir çiftçiye ait olduğu keşfedildi. Ayrıca, araştırmacılar çalışmalarına aynı dönemde yaşayan antik insanlardan daha önce edinilen genetik dizileri de ekledi. Bunların içinde “Buzadam” Ötzi gibi ilkel çiftçiler de vardı. Reich şöyle söylüyor:

Avcı-toplayıcılar ile çiftçiler arasındaki keskin genetik değişim, Yakın Doğu’dan Avrupa’ya çok sayıda yeni insanın geldiğini gösteriyor.

Reich’in söylediğine göre, Antik Kuzey Avrasyalı DNA’sı, ne avcı-toplayıcılarda ne de ilkel çiftçilerde bulunmuyor, bu da Antik Kuzey Avrasyalılar’ın bölgeye daha sonra geldiğini gösteriyor. Makalenin başyazarı ve Reich’in labratuvarında bir araştırmacı olan Iosif Lazardis şöyle söylüyor:

Neredeyse tüm Avrupalılar’ın bu üç soyla akrabalıkları var. Aralarındaki farklılıklar atalarının özelliklerinden geliyor. Kuzey Avrupalılar’ın daha çok avcı-toplayıcı soyları var –Litvanyalılarda yüzde 50’ye kadar– ancak Güney Avrupalıların soyu daha çok çiftçi.

Tüm Reklamları Kapat

Antik Kuzey Avrasyalı soyu, Avrupa’nın her yerinde nispeten en küçük bileşen, asla yüzde 20’den fazla olmuyor, ama onların bileşenini üzerinde çalıştığımız hemen her Avrupalı grupta görüyoruz, hatta aynı zamanda Kafkaslar ve Yakın Doğu’daki topluluklarda da. Çiftçilik geldikten sonra Batı Avrasya’da müthiş bir değişim gerçekleşmiş olmalı.

Evrimsel Biyoloji ile ilgili diğer içerikler ›

• Kızım Sana Söylüyorum Gelinim Sen Anla: Alabama Eyaleti Eğitim Müdürlüğü'ne...
• Evrimi Anlayarak Kanseri Yenebiliriz!
• Science Dergisi'nden Darwin'in 200. Yılına Özel Selam!

Bu araştırma yürütülürken, Antik Kuzey Avrasyalılar bir “hayalet popülasyondu” – sadece bugünün insanlarının DNA’sında bıraktığı izler aracılığıyla bilinen bir grup. Ocak 2014'te ise bir arkeolog grubu Sibirya’da iki Antik Kuzey Avrasyalının kalıntılarını buldu. Reich’in dediğine göre şimdi bu grubun diğer popülasyonlarla nasıl bir bağlantısı olduğunu inceleyebiliyorlar.

Takım, sınırlı sayıdaki antik DNA örneği ile analizlerinde sadece bu kadar ilerleyebildi. Reich’e göre, bugünün Avrupalılarının genetik kimliğine katkıda bulunan üçten fazla antik grup olması oldukça muhtemel. O ve meslektaşları, üç grubun bileşimi şeklindeki modellerin Avrupa’nın bazı bölgeleri için yetersiz kaldığını gördüler. Maltalılar, Aşkenazlar ve Museviler gibi Akdeniz topluluklarının beklenenden daha fazla Yakın Doğu soyları vardı; Saamiler, Finler ve Kuzey Rusları gibi uzak kuzeydoğuluların bileşenlerinde ise Güney Asyalı soyları daha fazlaydı. Ne var ki, Reich için projenin en şaşırtıcı kısmı İlkin Avrasyalıların keşfiydi. Reich ekliyor:

Bu büyük Afrika dışı soy, diğer tüm Afrika dışı soylar birbirinden ayrılmadan önce ayrılmış. Avustralya Aborjinleri ve Yeni Gineliler, Güney Hintleri ve Amerikan Yerlileri ve diğer yerli avcı-toplayıcılar ayrılmadan önce, İlkin Avrasyalılardan ayrılmışlar. Bu keşif, bazı tutarsız bilgi parçalarını bizim için bağdaştırdı.

Bundan sonra takım, Antik Kuzey Avrasyalılar’ın ne zaman Avrupa’ya geldiklerini anlamak ve İlkin Avrasyalılar’ın antik DNA’larını bulmak istiyor. Araştırmanın eş yazarı Krause şöyle ekliyor:

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Atalarımızın karmaşık genetik akrabalıklarını daha yeni yeni anlamaya başlıyoruz. Sadece insan kalıntılarından gelecek daha fazla genetik veri, bizim tarih öncesi geçmişimizi çözmemize imkân sağlayacaktır.

Reich sözlerini şöyle bitiriyor:

Günümüz insanlarının bulundukları noktaya nasıl geldikleriyle ilgili önemli sorular var. Genetikçilerin bunu çalışırkenki klasik yöntemleri günümüz insanlarını analiz etmek, ama bu çok zor çünkü günümüz insanları bileşimin ve göçün çok farklı tabakalarını yansıtabilir. Antik DNA dizilemesi, önemli demografik olayların olduğu yerlere ve zamanlara gitmenizi sağlayan güçlü bir teknoloji. Bu, insanlığın tarihini öğrenmek için yeni ve harika bir fırsat.