Arılar ve Bal İle İlgili Gerçekler

Kahvaltıların vazgeçilmezleri arasında bulunan bal ve bunların üreticisi olan arılarla ilgili bazı sayısal gerçekleri öğrenmek faydalı olacaktır diye düşünüyoruz. Eğlenerek ve bilgilenerek okuyacağınız bir yazı olmasını umuyoruz:

1. Modern arıların atalarının günümüzden 100 milyon yıl önce kadar evrimleştiği bilinmektedir. Bal arıları, karıncalarla yakın kuzendir ve iki grup da eşekarıları ile ortak olan bir atadan evrimleşmiştir. 

2. Apis mellifera olarak bilinen bal arıları, çevre dostudur ve bitkilerin tozlaşması için kritik bir öneme sahiptir.

3. İnsanların besin olarak tükettiği bir yiyeceği üreten tek böcek türüdür.

4. Yaşamı sürdürebilmek için gerekli olan enzimlerin, vitaminlerin, minerallerin ve suyun bir arada bulunduğu tek yiyecektir. Ayrıca "pinocembrin" adı verilen ve beyin fonksiyonlarına katkı sağlayan nadir bir antioksidanı barındıran tek besindir.

5. Bal arılarının 6 bacakları, kafalarının iki yanında konuşlanmış yüzlerce minik lensten oluşan 2 bileşik gözleri, kafalarının üzerinde konuşlanmış 3 basit gözleri, 2 çift kanatları, 1 nektar keseleri ve bir mideleri bulunur.

6. Bal arılarının 170 koku reseptörü vardır. Kıyaslama açısından, meyve sineklerinde 62, sivrisineklerde 79 koku reseptörü bulunur. Sıradışı koku yetenekleri arasında akrabalarını tanımayı sağlayan sinyaller, sürü içerisindeki sosyal iletişimi sağlayan sinyaller ve besin bulmayı sağlayan sinyalleri algılamak bulunur. Koku algıları o kadar hassastır ki, yüzlerce farklı koku çeşidini ve bir çiçeğin polene mi, nektara mı sahip olduğunu metrelerce uzaktan algılayabilirler.

7. Bal arıları kanatlarını saniyede 200 defa çırpabilirler ki bu, onların ayırt edici "vızıldama" sesinin nedenidir. Bir bal arısı bu şekilde hiç durmadan 10 kilometre kadar uçabilir ve saatteki uçuş hızı yaklaşık 20 kilometredir.

8. Ortalama bir işçi bal arısı, tüm ömrü boyunca 1 çay kaşığı balın 12'de 1'ini üretebilir. Bir diğer deyişle, 1 çay kaşığı bal, 12 arının ömürleri boyunca ürettiği toplam bal miktarına eşittir.

9. Bir kovan dolusu arı, 1 kilogram bal üretebilmek için toplamda 120.000 kilometreye yakın yol alırlar. Bu, Dünya'nın çevresinin yaklaşık 3 katına eşittir.

10. Bir arı, Dünya etrafını bir defa turlayabilecek kadar yol alabilmesini sağlayan enerjiyi sadece 28 gram baldan elde edebilir.

11. Bir bal arısı, kovandan her çıkışında yaklaşık 50-100 farklı çiçeği ziyaret eder.

12. Bal arılarının beyinleri ovaldir ve bir susam çekirdeği büyüklüğündedir. Ancak buna rağmen oldukça fazla şeyi öğrenebilir, hatırlayabilir ve seyehat ile yön verimliliklerini sağlayan karmaşık işlemleri başarabilirler.

13. Bir arı kolonisi içerisinde 20.000-60.000 arı ile 1 kraliçe arı bulunur. İşçi bal arıları dişidir ve yaklaşık 6 hafta yaşarlar, kovandaki her işi görürler.

14. Kraliçe arı 5 yıla kadar yaşayabilir ve döllenmiş yumurta yumurtlayabilen tek bireydir. Kraliçe arının yetişemediği dönemlerde onun yerine yalancı kraliçe denen arılar da yumurtalayabilirler; ancak bu yumurtalar döllenmediği için her zaman erkek olurlar. Eğer şartlar düzelmezse, tüm koloni nihayetinde erkeklerden oluşan bir hal alır ve böylece koloni yok olur. Yaz dönemlerinde en çok çalışan kraliçe arıdır, çünkü bu dönemde kovanın en çok enerjiye ihtiyacı vardır ve bu süreçte kraliçe arı günde 2500 yumurta yumurtlar. 

15. Erkek arılar (dronlar), işçi ve dişi olan bal arılarından daha iridirler, iğneleri yoktur ve hiçbir iş yapmazlar. Tek yaptıkları, üremektir.

Thought Co

16. Bir koloni içerisindeki her bir arının, kendisini ayırt eden belli bir kokusu vardır.

17. Sadece dişi olan işçi arıların iğnesi vardır ve sadece tehdit altında olduklarını hissettiklerinde sokarlar. Arılar, sanıldığı gibi iğnelerini tek bir defa kullanmazlar, defalarca kullanabilirler. Eğer ki iğnelerini sapladıklarında geri çıkaramazlarsa ölürler; ancak bu ancak kalın derili memelileri veya sürüngenleri soktuklarında olur, omurgasızlarda bu sorunla pek karşılaşmazlar. Kraliçelerin de iğnesi vardır, ancak kraliçe arı kovandan çıkıp savunma görevini görmez.

18. Bir insanın eğer alerjisi yoksa, arıların sokması sebebiyle ölebilmesi için 1100 arının aynı anda sokması gerekir. 

19. Bal arıları birbirleriyle "sallanış dansı" adı verilen bir dans yöntemiyle iletişim kurarlar.

20. Kış boyunca arılar, sıcak aylar boyunca ürettikleri bal ile beslenirler. Kovan içerisinde sıkı bir şekilde kümelenerek kendilerini ve kraliçeyi sıcak tutmaya çalışırlar.

Teşekkür: Bu yazımıza katkı sağlayan Fırat Can Yavuz'a teşekkür ederiz.