Antidepresanlar İnsanların Ahlâki Davranışlarını Etkiliyor!

Ahlâki davranış genelde filozoflar ve ahlâk bilimcilerin uzmanlık alanı olarak düşünülür, fakat yeni bir çalışma başkalarına karşı olan davranış şeklimizin aslında beyin kimyamıza bağlı olduğunu iddia ediyor.

Londra Üniversitesi Akademisinden araştırmacıların bulduğuna göre yaygın şekilde reçeteye yazılan antidepresan ilaç tedavisi, bencilce ya da özverili davranma arasında seçim yaparken karar-verme sürecini etkileyebilir. 

175 sağlıklı yetişkinin katıldığı ve katılımcıların elektrik şoku verme ve alma yetkisinin bulunduğu bir deneyde araştırmacılar, insanların para karşılığında hem kendilerine hem de diğerlerine ne kadar acı vermeye istekli olduklarını öğrenmeyi hedeflediler. 

Fakat bu çalışma, sadece, kimin bencilce davranıp kimin davranmayacağını belirlemekten ibaret bir çalışma değildi. Rastgele seçilen grubun yarısına serotonin artırıcı antidepresan “citalopram” verilirken diğer yarısına Parkinson tedavisinde kullanılan dopamin artırıcı “levodopa” verildi. İlaç alan her iki grup, daha sonra sadece plasebo almış bir grupla karşılaştırıldı. 

Her iki ilacın da “karar veren” grubun yüzleştiği ikilem üzerine büyük etkisi oldu. Karar veren grup, elektrik şokları üzerinde denetime sahipti. Yani, para ödülünü maksimuma çıkarmak için kendilerine ve diğerine vermeleri gereken elektrik şoku miktarını belirliyorlardı. Ne kadar şok, o kadar iyi parasal geri dönüş demekti.

Araştırmacıların bulduğuna göre, şok verme deneyinde karar vericiler arasında sadece bir doz citalopram alanlar, placebo grubuyla karşılaştırıldıklarında kendilerine ve diğerlerine zarar vermeyi önleme konusunda neredeyse iki katı kadar daha fazla parayı gözden çıkarmışlardı. Buna karşın, levodopa verilen katılımcılar daha bencilce davranarak para ödülü için diğerlerini incitme tercihi göstermişlerdi. Araştırmanın başyazarı Molly Crockett şöyle konuşuyor: 

"Bulgularımız, serotoninin ve dopaminin, insanların kişisel kazanç için diğerlerini incitme arzusuna nasıl etkisi olduğunu anlamamıza yardımcı olmuştur. Bundan dolayı sonuçlarımızın, antisosyal davranışa yönelik olası tedavi basamakları üzerine yansımaları vardır. Yaygın olarak reçetelendirilen psikiyatrik ilaçların sağlıklı insanlarda ahlâki kararları etkilediğini gösterdik. Buna bağlı olarak, bu gibi ilaçların kullanımı hakkında önemli etik sorular ortaya çıktı."

Current Biology'de yayınlanan bulgular, ilaçların insanları daha merhametli yapmakta etkiye sahip olabileceğini gösteren diğer araştırmaların devamı niteliğinde. İlaç kullanıcılarının uzun vadede gösterebileceği gerçek hayattaki davranış biçimlerini incelemeyi dahil eden daha kapsamlı bir modeli savunan araştırmacılarla bu alanda yapılan çalışmalar, antidepresanların ve diğer tür duygu-durum değiştirici ilaçların nasıl denendiği konusunda önemli sonuçlara sahip olabilir. Crockett, The Guardian'dan Hannah Devlin'e şöyle söylüyor: 

"[Bu ilaçları alan] hastalar, davranışlarının nasıl değiştiği yönünde olmasa da, belirtilerinin nasıl düzeldiği konusunda takip edilmektedirler. Parkinson tedavisinde, bazı hastalar kumar hastalığı ve kompulsif (takıntılı) cinsel davranış geliştirdiler. İlaçların, hastanın dünyasının ötesine uzanan açılımları var."