İnsanlarda ahlaki durumun mevcut olduğu ancak insan-dışılarda mevcut olmadığı fikrini meşru kılan, insanlıkla ilgili ayırt edici bir şey var mıdır? [Ç.N. “non-humans”, yazı boyunca insanın dışındaki hayvan türleri anlamında kullanılmaktadır; E.N. "non-persons", yazı boyunca bilişsel melekeleri yerinde olmayan insanlar veya kişilik/birey hakları bulunmayan canlılar için kullanılmaktadır.]

Bu soruya bulunacak bir yanıt filozoflar arasında olduğu kadar, felsefenin dışında kalıp da insan-dışı hayvanlara davranış şeklimizle ilgilenenler arasında da önemini giderek artırmıştır. Kimileri için bu soruya verilecek yanıt bizleri, insanların doğasını ve ahlaki zorunluluklarımızın makul kapsamını daha iyi kavramaya götürecektir. 

Bir grubun içinde farklı düşüncelere sahipseniz bunu dile getirir misiniz yoksa grubun hemfikir yapısını bozmaktan çekinip susar mısınız? Kendi düşüncenizin doğruluğundan emin olup olmamanız bu durumu değiştirir mi? Peki sizinle beraber grubun ortaklaşa kararına karşı çıkan birileri varsa ne yaparsınız?

Sizin kişisel olarak ne yapacağınız konusunda kesin bir yargıya varmak zor olsa da insanların böyle durumlarda nasıl davranacağını merak eden sosyal psikologlar bir dizi deney gerçekleştiriyorlar ve sonuçları cidden ilginç. Grubun ortak davranışına katılma nedenimizi iki nedene bağlıyorlar: İlki grup tarafından kabul edilmek ve beğenilmek, ikincisi ise grubun sizden daha iyi bir yargıya varabileceğini düşünmek.

Zeka ve mantık oyunları, bireylerin bilişsel gelişimini desteklemede önemli bir araç olarak görülmektedir. Bu oyunlar sadece eğlence amacı taşımakla kalmayıp aynı zamanda problem çözme, analitik düşünme ve dikkat toplama gibi zihinsel becerilerin gelişimine katkı sağlamaktadır. Bu bağlamda öne çıkan oyunlardan biri de “Kendoku”dur. İlk olarak 2004 yılında Japon matematik öğretmeni Tetsuya Miyamoto tarafından geliştirilen Kendoku, temel aritmetik işlemler ile mantıksal çıkarımı birleştiren özgün bir sayı bulmacasıdır. Oyunculardan belirli matematiksel kurallara uygun şekilde sayıları yerleştirmelerini isterken aynı zamanda oyuncuların satır ve sütunlarda tekrar etmeyen çözümler üretmelerini zorunlu kılar. Bu yönüyle hem klasik sudokuya benzer hem de ondan farklı olarak işlem odaklı düşünmeyi teşvik eder. Gerek sınıf içi eğitimde gerekse bireysel gelişimde kullanılabilen bu oyun, özellikle çocuklar ve gençler için matematiği eğlenceli hale getiren alternatif bir öğrenme yöntemi sunmaktadır.

Bu makalede Kendokunun tanımını ve tarihçesini, oynanış biçimini ve eğitsel faydaları detaylı şekilde incelenerek bu oyunun zihinsel gelişim ve akademik başarı üzerindeki etkileri değerlendirilecektir.

Xanax ismiyle bilinen alprazolam, benzodiazepinler olarak adlandırılan triazolobenzodiazepin grubu kimyasallar içinde hızlı etkili, güçlü bir sakinleştiricidir.

Alprazolam, Upjohn Company'de Jackson Hester Jr. tarafından yapılmıştır ve 1971 yılında patenti alınmış ve 1981 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde tıbbi kullanım için onaylanmıştır.^[4]

Bu koronavirüs pandemisiyle ilgili bir tuhaflık var. Aylar geçip de bilim cemiyeti tarafından çok kapsamlı araştırmalar yürütülmesi sonrasında bile, açık kalan birçok soru mevcut.

Örneğin neden, kuzey İtalya'da bu kadar devasa bir ölü sayısı oldu da, ülkenin geri kalanında bu düzeyde ölümler görülmedi? Kuzey İtalya'nın bitişik halde bulunan sadece 3 bölgesi, ülkedeki 36.000 civarındaki ölümün 25.000'ine sahip. Bunlardan bir tanesi olan Lombardy'de, yaklaşık 17.000 ölüm görüldü. Bu ölümlerin neredeyse tamamı, salgının ilk birkaç ayında yaşandı. Nisan ayında binlerce kişi hızla ölüp de, sokaklarda ve kaldırımlarda ölü bedenler bırakılmak zorunda kalındığında, Quitu, Ekvator'da tam olarak ne yaşanmıştı?^[1] Birçok diğer ülkede de benzer yoğunluk, hava durumu, yaş dağılımı, seyahat örüntüleri olmasına rağmen, neden 2020'nin bahar aylarında çok az sayıda ülkedeki ölümler, küresel ölümlerin çok büyük bir kısmını oluşturuyordu? Avrupa'nın geri kalanı ikinci dalgayı yaşarken, onlara nazaran düşük vaka ve ölü sayıları nedeniyle bazılarınca övülen; ancak ülkeyi kapatmadığı ve pandemi başında çok sayıda ölü verdiği için bazılarınca yerilen İsveç'in salgına yaklaşımından ne öğrendik? Japonya'da çok büyük bir kıyım yaşanacağını öngören tahminler neden tutmadı? Baş döndürücü örnekler vermeye devam edilebilir.

İkinci alıntının aslı ise şöyle:

Charles Darwin, Türlerin Kökeni boyunca kendisini okurun yerine koyup, onların anlamlandırmakta güçlük çekebileceği tüm detaylara kafa yormuş ve bunları zarif bir dille tek tek anlatmıştır. Burada da, cımbızlanan cümlenin hemen sonrasında, ilk başta "güçlük" olarak algılanabilecek konuların teori için yıkıcı olmadığını ve açıklanabileceğini ileri sürmektedir. Gerçekten de haklıdır!

Bir organizasyonda çalışan herkes bilir: Toplantılar çılgın bir hızla birbirini takip eder. Yöneticiler haftada ortalama 23 saatini toplantılarda geçirir. Bu toplantılarda olup bitenlerin büyük bir kısmı düşük değerli, hatta tamamen ters etki yaratan faaliyetler olarak görülür. İşin paradoksu şu: Kötü toplantılar, önceki toplantıların yarattığı hasarı gidermek için daha fazla toplantıya yol açar.

Yine de toplantılar uzun süre yönetim araştırmalarının konusu olmadı. 2015 tarihli bir el kitabı, yeni ortaya çıkan “Toplantı Bilimi” alanının temellerini attı. Bu araştırmalar, asıl sorunun toplantıların sayısı değil; tasarlanma biçimleri, amaçlarının belirsizliği ve çoğu zaman fark edilmeyen eşitsizlikleri pekiştirme biçimleri olduğunu ortaya koydu.