Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Amatör Astronomlar, Andromeda Galaksisi'nin Yakınlarında Devasa Bir Oksijen Bulutu Keşfetti!

Amatör Astronomlar, Andromeda Galaksisi'nin Yakınlarında Devasa Bir Oksijen Bulutu Keşfetti! Astrobin
5 dakika
3,140
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 1 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Astronomi alanındaki son derece ileri teknoloji teleskoplar ve gözlem araçları sayesinde, gökyüzündeki pek çok şeyi çoktan keşfettiğimizi düşünebilirsiniz. Hele Andromeda Galaksisi, gerek amatör astronomlar gerek uzay kurumları tarafından tarihte en çok fotoğrafı çekilen ve en kapsamlı şekilde incelenen derin uzay cisimlerinden birisidir. Ancak amatör astronom ve araştırmacılar Marcel Drechsler, Xavier Strottner ve Yann Sainty tarafından yapılan şaşırtıcı bir keşif, tekrar düşünmemiz gerektiğini söylüyor.

Geçtiğimiz günlerde astronomlar Drechsler, Strottner ve Sainty; Andromeda Galaksisi yakınlarında, neredeyse galaksi kadar büyük görünen, iyonize olmuş oksijenden oluşan devasa bir yapı keşfettiklerini duyurdular:

Tüm Reklamları Kapat

Galaksinin hemen üstünde bir yay şeklinde yer alan bir oksijen gazı topluluğu keşfedildi.
Galaksinin hemen üstünde bir yay şeklinde yer alan bir oksijen gazı topluluğu keşfedildi.
Astrobin

Fotoğrafı Astrobin üzerinden tam çözünürlükte indirip inceleyebilirsiniz.

Bulutsunun Keşfi

Amatör astronomlar, derin uzay nesnelerinin fotoğrafları çekerken "uzun pozlama" olarak adlandırılan bir yöntem kullanmaktadır. Bu yöntem ile hedef cisim, belki de onlarca saat boyunca fotoğraflanır ve elde edilen veriler birleştirilir, istiflenir.

Tüm Reklamları Kapat

NGC 1499'a ait sadece tek bir fotoğraf (üstte) ve çekilmiş birden fazla uzun pozlamalı fotoğrafın istiflenmesi ile oluşturulmuş fotoğraf (altta)
NGC 1499'a ait sadece tek bir fotoğraf (üstte) ve çekilmiş birden fazla uzun pozlamalı fotoğrafın istiflenmesi ile oluşturulmuş fotoğraf (altta)
Night Sky Pix

Andromeda'nın bu fotoğrafının oluşturulması için toplamda 111 saatlik pozlama yapıldı. Bu sürenin yaklaşık %40'ında ise sadece OIII (iyonize oksijen) filtresi kullanıldı. Bu sayede galaksinin yakınlarındaki devasa gaz topluluğu ortaya çıktı.

Fotoğrafta Andromeda Galaksisi'ni çevreleyen ve hidrojen içeren başka pek çok gaz bulutu görülse de bunlar muhtemelen kendi galaksimizin içerisinde yer almaktadır ve hiçbiri oksijen bakımından zengin olan bu bulutsuya benzememektedir.

Ekip, başta bunun teknik bir hatadan (örneğin teleskobu etkileyen bir ışık yansımasından) ötürü meydana geldiğini düşündü ve diğer bir başarılı amatör astronom olan Bray Falls'tan bulutsuyu doğrulayacak gözlemler yapmasını istedi.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Bray Falls'ın gözlemleri oksijen bulutsusunun varlığını doğruladı.
Bray Falls'ın gözlemleri oksijen bulutsusunun varlığını doğruladı.
Astrobin

Bray Falls'ın gözlemleri, gaz bulutunun varlığını bağımsız olarak doğruladı. Fransa, Kaliforniya ve New Mexico'daki toplamda beş teleskoptan gelen veriler de aynı şekilde bulutsunun varlığını kesin olarak ispatladı. Ekip, bu yeni keşfettikleri nesneyi Strottner-Drechsler-Sainty Objesi 1 veya kısaca SDSO-1 olarak isimlendirdi.

Bulutsunun Doğası ve Kökeni Hala Belirsiz

Ekip, SDSO-1'in kökenini ve doğasını anlamak için profesyonel astronomlar Robert Fesen, Michael Shull ve Stefan Kimeswenger'e ulaştı. Bu profesyonel-amatör iş birliğinin sonuçları Amerikan Astronomi Cemiyeti'nin dergisi olan RNAAS'ta yayımlandı.[2]

Astronomlar, bu tuhaf gaz bulutunun doğası hakkında birçok hipotez ortaya koydu. Bunlardan birisi bulutsunun Andromeda'nın bir parçası olduğu fikriydi. SDSO-1, gökyüzünde Andromeda'ya oldukça yakındır ve sanki ondan uzaklaşıyormuşçasına kıvrılmıştır. Bunların hiçbiri SDSO-1'in Andromeda'nın bir parçası olduğunu kesinleştirmemektedir ancak kayda değer şekilde desteklemektedir. Eğer SDSO-1, gerçekten de Andromeda'nın bir parçası ise bu, gaz bulutunun on binlerce ışık yılı büyüklüğünde olduğu anlamına gelmektedir.

Eğer bulutsu, Andromeda'nın büyük galaktik halesine dahil ise oradaki yıldız akıntıları tarafından fırlatılmış olabilir. Ancak eğer bu hipotez doğru olsaydı SDSO-1, yıldızların ana bileşeni olduğu için bol miktarda hidrojen içerirdi. Görülebileceği üzere SDSO-1, hiç veya tespit edilemeyecek kadar az hidrojen içermektedir.

Astronomların sunduğu bir başka hipotez ise Samanyolu-Andromeda yakınlaşmasından gelmektedir. Galaksimiz, Andromeda'ya oldukça yakındır ve her geçen saniye daha da yaklaşmaktadır. Öyle ki, galaksilerin uzaydaki bu yaklaşma hareketi sırasında haleleri etkileşime giriyor ve çarpışmalar yaşanıyor olabilir. Dolayısıyla; galaktik haledeki dağınık gazın çarpışmaların etkisi ve sıkıştırması ile bir yay şeklini almış olması oldukça muhtemeldir. Yine de bu hipotezin açıklayamadığı bazı durumlar var. Eğer bu gaz bulutu gerçekten de galaksilerin yakınlaşmasından ötürü ortaya çıktıysa Andromeda'ya bu kadar yakın görünmemesi gerekirdi. Onun yerine Andromeda'nın ve Samanyolu'nun galaktik merkezleri arasında görünürdü. Ayrıca bu hipotez hala SDSO-1'deki hidrojen eksikliğini açıklayamamaktadır.

Tüm Reklamları Kapat

Başka bir olasılık ise SDSO-1'in aslında çok daha küçük ve bize çok daha yakın olan, tamamen tesadüfen Andromeda'nın yakınında görülen bir bulutsu olmasıdır. Bu noktada SDSO-1'in bir gezegenimsi bulut olduğu fikri ortaya çıkmaktadır. Gaz bulutu, aynı bir gezegenimsi bulut gibi kavisli bir yapıdadır ve IR, UV sinyalleri de göstermemektedir. Ancak gezegenimsi bulutsular, oksijen açısından zengin olmasının yanı sıra bol miktarda da hidrojen içermektedir. Fakat daha önce de belirtildiği üzere SDSO-1, hidrojen bulundurmamaktadır.

SDSO-1, Samanyolu'ndaki herhangi bir yıldızın meydana getirdiği bir süpernova patlamasının kalıntısı da olabilir. Ancak o zaman yüksek miktarda UV ışınları ve radyo dalgaları yayması gerekirdi.

Görülebileceği üzere SDSO-1'in ne olduğu henüz bilinmemektedir. Bunun için çalışmalar sürmektedir. SDSO-1'in ayrıntıntılı bir spektrumu incelenerek bulutsunun hızı Doppler Etkisi ile ortaya çıkarılabilir. Eğer bulut, Andromeda ile benzer bir hızda ve yönde hareket ediyorsa onun bir parçası olması muhtemeldir. Tam tersine, daha yavaş hareket ediyorsa SDSO-1'in Samanyolu'nun içerisinde yer alıyor olması daha büyük bir olasılıktır. Araştırmacılar, spektral gözlemlerin devam ettiğini ancak bunlar bitene kadar SDSO-1'in kaynağı ve davranışının bir muamma olarak kalacağını bildirmektedir.

SDSO-1, Nasıl Oldu da Daha Önce Keşfedilemedi?

SDSO-1, gökyüzünde yaklaşık üç dolunay kadar yer kaplamaktadır ve bu kadar büyük bir nesnenin şimdiye kadar keşfedilememiş olması kısmen şaşırtıcıdır. İleri teknolojiler ile donatılmış büyük teleskoplar, dar bir görüş alanına sahiptir. Bu nedenle görünür boyutu bu denli büyük nesneleri gözlemlemeleri oldukça zordur.

Tüm Reklamları Kapat

Gerek amatör gerek profesyonel teleskoplar, çok çeşitli görüş alanlarına sahiptir ve birçoğu, SDSO-1'i göremeyecek kadar dardır. Bulutsunun daha önce keşfedilememesinin sebeplerinden birisi de budur.
Gerek amatör gerek profesyonel teleskoplar, çok çeşitli görüş alanlarına sahiptir ve birçoğu, SDSO-1'i göremeyecek kadar dardır. Bulutsunun daha önce keşfedilememesinin sebeplerinden birisi de budur.
Astronomy Tools - FOV Calculator

Kısacası, SDSO-1'in görülebilmesi için doğru ekipman gerekmektedir. 378 megapiksellik muazzam bir kamera ve oksijen filtresi ile donatılmış, 3.6 metre çapındaki bir aynaya sahip olan Kanada-Fransa-Hawaii Teleskobu SDSO-1'in olduğu yere baktı ancak hiçbir şey göremedi. Çünkü gökyüzünde bu denli büyük ve soluk bir nesneyi görmek için tasarlanmamıştı.

Galaksideki Yeni Keşifler

Ekip, sadece SDSO-1'i keşfetmek ile kalmadı. Birkaç yüz gezegenimsi bulut ve süpernova kalıntısı tespit ettiler. Hidrojen ve oksijen dalga boylarından gelen verilerin birleştirilmesi sayesinde birçok bilinen ve bilinmeyen süpernova kalıntısı çok daha net bir şekilde görülebilmektedir.

Andromeda'nın çevresindeki bu küçük bölüm, birkaç düzine gezegenimsi bulut ve süpernova kalıntısının OIII sinyalini göstermektedir.
Andromeda'nın çevresindeki bu küçük bölüm, birkaç düzine gezegenimsi bulut ve süpernova kalıntısının OIII sinyalini göstermektedir.
Astrobin

Galaksi fotoğraflanırken OIII filtresinin kullanılması diğer birçok detayı daha ortaya çıkardı. Bunlardan ikisi binlerce ışık yılı uzunluğunda sütun şeklinde bir gaz bulutu ve devasa boyutlarda bir bulutsu:

Andromeda'nın merkezinden geliyormuş gibi görünen uzun bir sütun ve çiçek şeklinde devasa bir bulutsu. Nesneler, OIII filtresi sayesinde detaylı şekilde görüntülendi.
Andromeda'nın merkezinden geliyormuş gibi görünen uzun bir sütun ve çiçek şeklinde devasa bir bulutsu. Nesneler, OIII filtresi sayesinde detaylı şekilde görüntülendi.
Astrobin
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
44
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • İnanılmaz 13
  • Tebrikler! 9
  • Bilim Budur! 9
  • Merak Uyandırıcı! 7
  • Muhteşem! 6
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Güldürdü 1
  • Umut Verici! 1
  • Üzücü! 1
  • Grrr... *@$# 1
  • İğrenç! 1
  • Korkutucu! 1
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/03/2024 22:05:05 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/13852

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
S. B. Evren, et al. Amatör Astronomlar, Andromeda Galaksisi'nin Yakınlarında Devasa Bir Oksijen Bulutu Keşfetti!. (24 Ocak 2023). Alındığı Tarih: 28 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/13852
Evren, S. B., Bakırcı, Ç. M. (2023, January 24). Amatör Astronomlar, Andromeda Galaksisi'nin Yakınlarında Devasa Bir Oksijen Bulutu Keşfetti!. Evrim Ağacı. Retrieved March 28, 2024. from https://evrimagaci.org/s/13852
S. B. Evren, et al. “Amatör Astronomlar, Andromeda Galaksisi'nin Yakınlarında Devasa Bir Oksijen Bulutu Keşfetti!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 24 Jan. 2023, https://evrimagaci.org/s/13852.
Evren, Sadık Berk. Bakırcı, Çağrı Mert. “Amatör Astronomlar, Andromeda Galaksisi'nin Yakınlarında Devasa Bir Oksijen Bulutu Keşfetti!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, January 24, 2023. https://evrimagaci.org/s/13852.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close